İngiltere’de Çalışma İzni Nasıl Alınır? Sponsorluk Sistemi ve Hukuki Aşamalar
Giriş
İngiltere, Brexit sonrası göçmenlik hukukunu yeniden düzenlemiş ve Avrupa Birliği vatandaşlarını da kapsayacak şekilde puan bazlı göçmenlik sistemine geçmiştir. Bu sistemin temelinde sponsorluk (sponsorship) mekanizması yer alır.
İngiltere’de bir işte çalışmak isteyen yabancıların çoğunlukla Skilled Worker Visa başvurusu yapması gerekir. Bu vize için ise işverenin Home Office tarafından onaylı bir licensed sponsor olması zorunludur.
I. İngiltere Çalışma İzni Sisteminin Hukuki Çerçevesi
1. Immigration Rules
-
İngiltere’de çalışma izinleri, Immigration Rules kapsamında düzenlenir.
-
Çalışma vizeleri, Home Office’in kontrolündedir.
2. Points-Based Immigration System
-
Brexit sonrası tüm başvurular bu sisteme tabi olmuştur.
-
Çalışma vizesi için:
-
Onaylı iş teklifi,
-
Dil yeterliliği,
-
Maaş kriteri gerekir.
-
3. Temel Çalışma Vize Türleri
-
Skilled Worker Visa (en yaygın)
-
Health and Care Worker Visa
-
Temporary Worker Visa (T2, Seasonal)
-
Global Talent Visa
II. Sponsorluk Sistemi
1. Sponsor İşveren Gerekliliği
-
Yabancıyı işe almak isteyen işverenin Sponsor Licence almış olması gerekir.
-
Home Office tarafından onaylı işveren listesi yayımlanır.
2. Sponsorship Certificate (CoS)
-
İşveren, çalışana bir “Certificate of Sponsorship” (CoS) düzenler.
-
Bu belge olmadan Skilled Worker Visa başvurusu yapılamaz.
3. İşverenin Yükümlülükleri
-
Çalışanın iş şartlarına uygun çalışmasını sağlamak.
-
Home Office’e düzenli raporlama yapmak.
-
Sponsorluk şartlarına aykırılık durumunda lisansın iptali.
III. Skilled Worker Visa: Başvuru Şartları
1. Genel Kriterler
-
Home Office lisanslı işveren sponsorluğu.
-
Minimum maaş: £26,200/yıl (bazı sektörlerde daha düşük olabilir).
-
İngilizce dil yeterliliği.
2. Avantajlar
-
5 yıl çalışma sonrası ILR başvurusu.
-
Aile üyelerini de İngiltere’ye götürebilme.
-
NHS hizmetlerinden yararlanma.
3. Sınırlamalar
-
İşveren değişirse yeni sponsorluk gerekir.
-
İşten ayrılma → vize riske girer.
IV. Başvuru Süreci ve Hukuki Aşamalar
1. Belgeler
-
Pasaport
-
Certificate of Sponsorship
-
İngilizce yeterlilik belgesi (IELTS for UKVI)
-
Mali yeterlilik belgeleri
-
TB test raporu
2. Başvuru Adımları
-
Online başvuru (gov.uk)
-
Biyometrik verilerin verilmesi
-
CoS numarasının işlenmesi
-
Home Office incelemesi
3. Değerlendirme Süresi
-
Ortalama 3 ay.
-
Priority Service ile 5 iş gününe inebilir.
V. Sağlık ve Bakım Çalışanları İçin Özel Kolaylıklar
-
Health and Care Worker Visa daha düşük maaş eşiği ile verilir.
-
NHS işlerinde çalışanlar için ayrıcalıklı koşullar.
VI. Türk Vatandaşları İçin Özel Hususlar
1. Ankara Anlaşması’nın Sona Ermesi
-
Brexit sonrası Türk vatandaşlarının iş kurma avantajı ortadan kalktı.
2. Mevcut Alternatifler
-
Skilled Worker Visa,
-
Innovator Founder Visa,
-
Global Talent Visa.
3. Uygulamadaki Zorluklar
-
Sponsor bulma sürecinde rekabet.
-
İşverenin Home Office lisansına sahip olup olmadığının araştırılması.
-
Maaş ve sektör şartlarının uyumu.
VII. Stratejik Öneriler
-
Öncelikle Home Office sponsor listesi incelenmeli.
-
İngilizce yeterlilik erkenden hazırlanmalı.
-
İş sözleşmesi detaylı hukuki denetime tabi tutulmalı.
-
ILR ve vatandaşlık planlaması en baştan yapılmalı.
VIII. Örnek Senaryolar
-
Senaryo 1: Türk mühendis, Londra’da lisanslı bir teknoloji şirketinden iş teklifi aldı → Skilled Worker Visa ile 5 yıl çalıştıktan sonra ILR başvurusunda bulundu.
-
Senaryo 2: Türk hemşire, NHS üzerinden Health and Care Worker Visa aldı → düşük maaş şartıyla kolayca vize elde etti.
-
Senaryo 3: Türk akademisyen, Global Talent Visa ile sponsorluk olmadan oturum izni aldı.
IX. Sık Sorulan Sorular
-
Sponsor işveren olmadan çalışabilir miyim? ✖ Hayır.
-
İş değiştirince yeni vize gerekir mi? ✔ Evet.
-
Aile üyelerim bana katılabilir mi? ✔ Evet.
-
Çalışma vizesi ile vatandaşlık alınır mı? ✔ ILR ve vatandaşlık süreci ile mümkündür.
Sonuç
İngiltere’de çalışma izni almak isteyen yabancılar için en kritik nokta, Home Office onaylı sponsor işveren bulmaktır. Sponsorluk sistemi, hem işveren hem de çalışan için yükümlülükler içerir.
Türk vatandaşları için:
-
Skilled Worker Visa en pratik yoldur.
-
NHS gibi sektörlerde iş bulmak kolaylık sağlar.
-
Uzun vadeli hedef ILR ve vatandaşlıktır.
Profesyonel hukuki danışmanlık, hem başvuru sürecini hızlandırır hem de red riskini azaltır.