KOSOVADA MİRAS HUKUKU VE YABANCILARIN HAKLARI

Giriş: Kosova’da Miras Hukukunun Önemi

Miras hukuku, hem yerli hem de yabancılar açısından malvarlığı üzerindeki hakların kuşaktan kuşağa aktarılmasını düzenleyen en temel hukuk alanlarından biridir. Kosova’da miras hukuku, Avrupa Birliği uyum süreci çerçevesinde düzenlenmiş olup, yabancıların haklarını da güvence altına alan modern bir yapıya sahiptir.

Özellikle Türkiye’den Kosova’ya yatırım yapan, gayrimenkul satın alan veya Kosova vatandaşlarıyla evlenen Türk vatandaşları için miras hukukunun işleyişi büyük önem taşır. Çünkü vefat sonrası malvarlığının akıbeti, hem Kosova hem de Türk hukukuna göre farklılık gösterebilir.

Bu rehberde, Kosova’da miras hukuku, yabancıların miras hakları, veraset ve intikal süreçleri, miras vergileri ve Türkiye ile karşılaştırmalı değerlendirmeler ele alınacaktır.

---

Kosova Miras Hukukunun Genel Çerçevesi

Kosova’da miras hukuku esas olarak Kosova Medeni Kanunu hükümlerine dayanır. Bu düzenlemeler, AB hukukuna uyumlu şekilde hazırlanmıştır.

Temel İlkeler:

1. Yasal Mirasçılık (Kanuni Mirasçılık) → Ölen kişinin (muris) vasiyeti yoksa, miras kanuna göre paylaşılır.

2. Saklı Pay İlkesi → Çocuklar, eş ve anne-baba belirli oranda mirastan zorunlu pay alır.

3. Vasiyetname Özgürlüğü → Muris, kanuni mirasçılar dışında kişilere de vasiyet bırakabilir.

4. Yabancıların Eşitliği → Yabancı uyruklu kişiler de Kosova vatandaşlarıyla aynı miras haklarına sahiptir.

---

Kosova’da Yasal Mirasçılar

Kosova Medeni Kanunu’na göre yasal mirasçılar şu gruplara ayrılır:

1. Birinci Derece Mirasçılar

   • Çocuklar ve eş.

   • Çocuk yoksa torunlar aynı hakka sahiptir.

2. İkinci Derece Mirasçılar

   • Anne, baba ve kardeşler.

3. Üçüncü Derece Mirasçılar

   • Büyükanne, büyükbaba ve onların altsoyu.

4. Dördüncü Derece Mirasçılar

   • Amca, hala, dayı, teyze gibi akrabalar.

5. Devletin Mirasçılığı

   • Hiç mirasçı bulunmazsa, miras devlete geçer.

---

Kosova’da Saklı Pay (Zorunlu Miras Payı)

Türk hukukunda olduğu gibi Kosova’da da bazı mirasçılar için saklı pay esası vardır.

• Çocuklar → Yasal miras payının yarısı saklı paydır.

• Eş → Yasal miras payının yarısı saklı paydır.

• Anne ve baba → Yasal miras payının üçte biri saklı paydır.

Bu kişilerin saklı payı vasiyetname ile dahi ortadan kaldırılamaz.

---

Kosova’da Vasiyetname ve Mirasın Özgürce Tasarrufu

Kosova’da miras bırakacak kişi (muris), kanuni sınırlar dahilinde vasiyetname düzenleyebilir.

• Resmi Vasiyetname → Noter huzurunda yapılır.

• El Yazılı Vasiyetname → Murisin kendi el yazısıyla yazması ve imzalaması gerekir.

• Sözlü Vasiyetname → Ölüm tehlikesi gibi olağanüstü hallerde tanık huzurunda yapılabilir.

---

Yabancıların Kosova’da Miras Hakları

Kosova hukuku, yabancı uyrukluların da yerli vatandaşlarla aynı miras haklarına sahip olduğunu düzenler.

Yabancıların Hakları:

• Kosova’da gayrimenkul sahibi yabancılar öldüğünde, mirasçıları bu malları devralabilir.

• Yabancılar için ek kısıtlama yoktur.

• Türkiye’den gelen bir kişi Kosova’da taşınmaz edinmişse, çocukları ve eşi bu malları doğrudan miras alabilir.

Çifte Vatandaşlar İçin Durum:

• Türk ve Kosova vatandaşı olan kişilerde, miras hukuku açısından çifte koruma söz konusudur.

• Her iki ülke hukuku da uygulanabilir, bu durumda hangi ülkenin hukukunun uygulanacağı uluslararası özel hukuk kurallarıyla belirlenir.

---

Kosova’da Veraset ve İntikal Süreci

1. Ölüm Belgesi ve Nüfus Kaydı

   • Murisin ölümü resmi kayıtlara geçer.

2. Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı)

   • Mahkemeden veya noterden alınır.

3. Tereke Tespiti

   • Murisin malvarlığı belirlenir (gayrimenkul, araç, banka hesabı, şirket hissesi vb.).

4. Paylaşım ve İntikal

   • Mirasçılar arasında kanuna veya vasiyete göre paylaşım yapılır.

5. Kayıt ve Tapu İşlemleri

   • Gayrimenkul ve araçların mirasçılar adına tescili yapılır.

---

Kosova’da Miras Vergisi

Kosova’da doğrudan miras vergisi bulunmamaktadır.

• Yakın aile bireyleri (eş, çocuk, anne-baba) miras aldığında vergi ödemez.

• Uzak akrabalar için düşük oranda intikal harçları olabilir.

• Türkiye’ye kıyasla miras devri çok daha düşük maliyetlidir.

---

Türkiye ile Kosova’da Miras Hukuku Karşılaştırması

Sonuç: Kosova, özellikle düşük maliyetli miras devri ve yabancıların eşit haklara sahip olması nedeniyle yatırımcılar için avantajlıdır.

---

Yabancılar İçin Pratik Tavsiyeler

1. Vasiyetname Hazırlayın

   • Kosova’daki malvarlığınız için noter huzurunda vasiyetname yapmanız tavsiye edilir.

2. Çifte Vergilendirmeye Dikkat Edin

   • Türkiye’de miras vergisi bulunurken, Kosova’da yoktur. Türkiye’deki yükümlülüklerinizi kontrol edin.

3. Mirasçılık Belgesi Alın

   • Ölüm sonrası süreçte hızlı hareket etmek için mirasçılık belgesi önemlidir.

4. Profesyonel Hukuki Danışmanlık Alın

   • Uluslararası miras hukuku karmaşık olabilir. Uzman avukat desteği alınması faydalıdır.

---

Sık Sorulan Sorular (SSS)

1. Türk vatandaşları Kosova’da miras hakkına sahip mi?
Evet, yabancılar da yerli vatandaşlarla eşit miras hakkına sahiptir.

2. Kosova’da miras vergisi var mı?
Hayır, doğrudan bir miras vergisi yoktur.

3. Kosova’da vasiyetname geçerli mi?
Evet, resmi, el yazılı veya olağanüstü vasiyetnameler geçerlidir.

4. Türkiye’deki malvarlığı Kosova mirasına dahil olur mu?
Hayır, her ülkenin kendi malvarlığı kendi hukukuna tabidir. Ancak çifte vatandaşlık durumunda istisnalar olabilir.

5. Kosova’da miras paylaşımı ne kadar sürer?
Genellikle 3–6 ay içinde sonuçlanır, dava süreci varsa daha uzun sürebilir.

---

Sonuç

Kosova’da miras hukuku, yabancılar için de eşitlik ilkesine dayalı olarak işlemektedir.

• Yabancılar Kosova’da gayrimenkul, araç veya diğer malları miras alabilir.

• Miras vergisinin olmaması büyük bir avantajdır.

• Türkiye ile karşılaştırıldığında, Kosova miras süreci daha hızlı, daha ucuz ve daha az bürokratiktir.

Yatırım yapan veya Kosova’da yaşayan yabancıların mutlaka miras hukukunu bilmesi ve gerekirse vasiyetname düzenlemesi önerilir.