Ürdün’de Yabancılar Şirket Kurabilir mi, Hukuki Çerçeve Nedir?

Giriş

Ürdün, Orta Doğu’nun ekonomik olarak istikrarlı ülkelerinden biri olup, özellikle yabancı yatırımcılar için cazip bir yatırım ve ticaret merkezidir. Coğrafi konumu, bölgesel pazarlara erişim kolaylığı, vergi teşvikleri ve siyasi istikrarı sayesinde Ürdün, yabancıların şirket kurması için uygun bir ortam sunmaktadır.

Bu makalede, Ürdün’de yabancıların şirket kurma hakkı, yasal çerçeve, şirket türleri, başvuru prosedürleri ve karşılaşılabilecek hukuki engeller ele alınacak, ayrıca kurgusal bir örnek olay üzerinden sürecin işleyişi somutlaştırılacaktır.

---

Ürdün’de Yabancıların Şirket Kurma Hakkı

Ürdün mevzuatına göre, yabancılar belirli şartlara uymak kaydıyla ülkede şirket kurabilir. Bu hak, Ürdün Yatırım Kanunu, Şirketler Kanunu ve ilgili ticaret düzenlemeleriyle güvence altına alınmıştır.

Genel İlkeler:

• Yabancılar, Ürdünlü yatırımcılarla eşit şekilde şirket kurabilir.

• Bazı sektörlerde yabancı yatırım oranı sınırlı olabilir (örneğin ulaştırma, medya, bazı tarım faaliyetleri).

• Yabancılar, Ürdün’de şirket kurduklarında oturma ve çalışma izni alma konusunda kolaylık elde eder.

---

Ürdün’de Şirket Türleri

1. Limited Şirket (Limited Liability Company – LLC)

• Yabancı yatırımcıların en sık tercih ettiği şirket türüdür.

• Asgari sermaye şartı genellikle 50.000 Ürdün Dinarı civarındadır.

• Ortakların sorumluluğu koydukları sermaye ile sınırlıdır.

2. Anonim Şirket (Public Shareholding Company)

• Büyük çaplı yatırımlar için uygundur.

• Pay senetleri halka arz edilebilir.

• Yüksek sermaye şartı bulunmaktadır.

3. Yabancı Şirket Şubesi

• Yurtdışında kurulu şirketin Ürdün’de faaliyet göstermesi için şube açma imkânı vardır.

• Özellikle inşaat, enerji ve lojistik alanlarında tercih edilir.

4. Ortaklıklar

• İki veya daha fazla kişi arasında kurulan şahıs şirketleridir.

• Yabancılar için daha az tercih edilen bir modeldir çünkü sınırsız sorumluluk riski vardır.

---

Şirket Kuruluşunda Hukuki Şartlar

1. Ticaret Siciline Kayıt

   • Şirketler, Ürdün Ticaret Sicili’ne kayıt yaptırmak zorundadır.

2. Asgari Sermaye

   • Sektöre göre değişiklik gösterebilir. Yabancı yatırımcılar için bazı sektörlerde daha yüksek sermaye şartı aranabilir.

3. İzin ve Lisanslar

   • Bankacılık, sigorta, ulaştırma gibi stratejik sektörlerde ayrıca ilgili bakanlık veya düzenleyici kurumdan izin alınması gerekir.

4. Vergi Numarası ve Sosyal Güvenlik Kaydı

   • Şirketin faaliyete başlaması için vergi dairesine ve sosyal güvenlik kurumuna kayıt yaptırması zorunludur.

5. Ortaklık Yapısı

   • Bazı sektörlerde yabancı yatırım oranı %49 ile sınırlandırılabilir.

   • Stratejik sektörlerde devlet onayı olmadan tam yabancı sermayeli şirket kurulamaz.

---

Şirket Kuruluş Süreci

1. Ön Başvuru

   • Yatırım Bakanlığı’na şirket kuruluş niyetinin beyan edilmesi.

2. Belgelerin Hazırlanması

   • Pasaport kopyaları, sermaye beyanı, iş planı, adres bilgileri.

3. Şirket Sözleşmesinin Hazırlanması

   • Avukat aracılığıyla şirket ana sözleşmesi hazırlanır.

4. Ticaret Siciline Tescil

   • Belgeler Ticaret Sicili’ne sunulur, tescil gerçekleştirilir.

5. Vergi ve Sosyal Güvenlik Kayıtları

   • Vergi numarası alınır, çalışanlar için sigorta kaydı yapılır.

6. Lisans ve İzinler

   • Faaliyet alanına göre ek izinler alınır.

---

Yabancıların Şirket Kurmasıyla Elde Ettiği Haklar

• Ürdün’de yasal olarak ticari faaliyette bulunma,

• Banka hesabı açma,

• Gayrimenkul satın alma (ticari amaçlı),

• Yatırım teşviklerinden yararlanma,

• Oturma ve çalışma izni kolaylığı.

---

Kurgusal Örnek Olay

Taraflar:

• Yabancı Yatırımcı: H.K. (Türk vatandaşı, 42 yaşında, turizm sektöründe girişimci)

• Yerel Ortak: M.A. (Ürdün vatandaşı, 38 yaşında)

• Kurum: Ürdün Yatırım Bakanlığı

Olayın Özeti:
H.K., Ürdün’de turizm sektörüne yatırım yapmak amacıyla bir otel işletmesi kurmak istemiştir. İlk etapta şirket kuruluş başvurusu yapmış, ancak başvuru “yabancı yatırım oranı sınırı” gerekçesiyle reddedilmiştir.

Hukuki Süreç:

1. H.K., yerel bir ortak ile %49-%51 oranında ortaklık kurarak yeniden başvuru yapmıştır.

2. Yatırım Bakanlığı, bu kez başvuruyu onaylamış ve şirketin tescili gerçekleştirilmiştir.

3. Şirket, turizm lisansını da aldıktan sonra faaliyete başlamıştır.

4. H.K., yatırımcı olarak uzun süreli oturma izni elde etmiş, ailesi de bu izin kapsamında Ürdün’de yaşamaya başlamıştır.

Sonuç:
Bu olay, yabancıların Ürdün’de şirket kurarken mevzuattaki yabancı yatırım sınırlamalarına dikkat etmesi gerektiğini ortaya koymaktadır.

---

Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar

• Bürokratik işlemlerin uzun sürmesi,

• Sektörel sınırlamalar nedeniyle tam yabancı sermayeli şirket kurulamaması,

• Belgelerin Arapça tercümesinin zorunlu olması,

• Yatırım teşviklerine erişimde karmaşık prosedürler.

---

Çözüm Önerileri

1. Profesyonel avukat ve mali müşavir desteği almak,

2. Sektörel sınırlamaları baştan araştırmak,

3. Yerel ortaklarla stratejik işbirliği kurmak,

4. Belgelerin eksiksiz hazırlanması,

5. Vergi ve yatırım teşviklerinden yararlanmak için resmi kurumlarla güçlü iletişim kurmak.

---

Sonuç

Ürdün, yabancı yatırımcılar için cazip fırsatlar sunan bir ülkedir. Yabancılar, Ürdün’de şirket kurabilir; ancak bunun için şirket türüne, sektörel sınırlamalara, asgari sermaye şartlarına ve resmi izinlere dikkat etmeleri gerekir. Doğru hazırlık ve profesyonel destekle Ürdün’de şirket kurmak mümkündür ve bu süreç yatırımcılara hem ticari kazanç hem de oturma izni gibi önemli avantajlar sağlar.