Türkiye’ye Kaçak Olarak Sokulan Mallar ve Hukuki Yaptırımları

Giriş

Türkiye, jeopolitik konumu nedeniyle hem kaçakçılığın hedefi hem de transit geçiş ülkesi konumundadır. Kaçak olarak sokulan mallar yalnızca gümrük vergilerinde kayba yol açmamakta; aynı zamanda ekonomik düzeni, kamu sağlığını, kültürel mirası ve ulusal güvenliği tehdit etmektedir. Bu nedenle Türk mevzuatı, kaçakçılık suçlarını ayrıntılı biçimde düzenlemiş ve ağır yaptırımlar öngörmüştür.

---

Türkiye’ye Kaçak Olarak Sokulan Mallar

 Tütün ve Tütün Mamulleri

• Sigara ve puro kaçakçılığı, Türkiye’de en çok görülen suç türlerindendir.

• Bandrolsüz ve vergisiz satılan ürünler, hem ekonomik kayıp hem de sağlık riski taşır.

 Akaryakıt

• Kaçak motorin, LPG ve benzin Türkiye’ye özellikle kara sınırlarından sokulmaktadır.

• Akaryakıt analiz raporları, davalarda en önemli delil niteliğindedir.

 Uyuşturucu Maddeler

• TCK m.188 uyarınca, uyuşturucu kaçakçılığı müebbet hapisle dahi cezalandırılabilir.

• Türkiye, transit ülke olduğu kadar, kullanımda da hedef ülke haline gelmiştir.

Tarihi Eser ve Kültürel Varlıklar

• 2863 Sayılı Kanun kapsamına giren eserlerin yurda sokulması veya yurtdışına çıkarılması, ağır cezaları beraberinde getirir.

• Bu tür davalarda Kültür Bakanlığı raporları ve uzman bilirkişi görüşleri belirleyicidir.

 Silah ve Mühimmat

• Özellikle sınır bölgelerinde ruhsatsız silah kaçakçılığı ciddi bir güvenlik tehdididir.

• 6136 Sayılı Kanun bu fiilleri sıkı şekilde düzenlemiştir.

Elektronik Eşyalar ve Sahte Marka Ürünleri

• Cep telefonları, bilgisayarlar, tekstil ürünleri sıkça kaçakçılığa konu olur.

• Hem 5607 sayılı Kanun hem de fikri mülkiyet mevzuatı devreye girer.

---

Hukuki Çerçeve ve Yaptırımlar

1. 5607 Sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu

• Madde 3/1: Eşyayı gümrük işlemine tabi tutmadan ülkeye sokan kişi 1 yıldan 5 yıla kadar hapis ve adli para cezası alır.

• Madde 3/2: Kaçak malı taşıyan, depolayan veya satın alan kişi 6 ay ile 3 yıl arası hapis cezasına mahkûm olur.

• Madde 3/6: Örgütlü olarak işlenirse ceza yarı oranında artırılır.

• Madde 13: Suçun konusunu oluşturan mallara müsadere uygulanır. Ayrıca malın taşınmasında kullanılan araca da el konulabilir.

2. Türk Ceza Kanunu (TCK)

• TCK m.188: Uyuşturucu kaçakçılığı – 10 yıldan müebbete kadar hapis ve adli para cezası.

• TCK m.220: Suç işlemek amacıyla örgüt kurma – kaçakçılıkla birleştiğinde cezayı artırıcı unsur.

• TCK m.282: Suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama – kaçak malların ticaretini yapanlara ayrıca ceza.

3. Özel Kanunlardaki Düzenlemeler

• 5015 Sayılı Petrol Kanunu: Kaçak akaryakıt fiillerine ilişkin özel cezalar.

• 4733 Sayılı Kanun: Tütün mamullerinin bandrolsüz üretimi ve satışı için cezalar.

• 2863 Sayılı Kanun: Tarihi eser kaçakçılığına 5 yıldan 12 yıla kadar hapis.

• 6136 Sayılı Kanun: Silah ve mühimmat kaçakçılığına ilişkin hapis cezaları.

---

Yaptırımların Ayrıntılı İncelenmesi

1. Hapis Cezaları

• Basit kaçakçılık fiilleri için 6 aydan 5 yıla kadar,

• Uyuşturucu ve silah kaçakçılığı için 10 yıldan müebbete kadar,

• Tarihi eser kaçakçılığında 5 yıldan 12 yıla kadar hapis cezaları öngörülmüştür.

2. Adli Para Cezaları

• Kaçak malların piyasa değeri üzerinden hesaplanır.

• Hapis cezasına ek olarak uygulanır.

3. Müsadere (El Koyma)

• Kaçak mallara, taşıma aracına, depolara ve suçta kullanılan diğer araçlara el konulur.

• 5607 m.13 uyarınca bu mallar devlete geçer.

4. Vergi Kaybının Tahsili

• Kaçak mallar nedeniyle oluşan vergi kaybı, failden ayrıca tahsil edilir.

• Kaçak sigara, akaryakıt ve alkol davalarında sık görülür.

5. Meslekten Men ve Kamu Görevlilerine Özel Yaptırımlar

• Kamu görevlisinin iştirak etmesi halinde ceza artırılır.

• Fail, ilgili meslekten men edilebilir.

---

Yargıtay Kararları

Yargıtay 7. Ceza Dairesi, 2016/4321 E., 2016/7890 K.

• Olay: Sanık aracında 20.000 paket bandrolsüz sigara ile yakalanmıştır.

• Karar: “Sigara bana ait değildi, taşıyordum” savunması reddedilmiş, taşıma fiilinin de suç olduğu vurgulanmıştır. 5607 m.3/2 uygulanarak mahkûmiyet onanmıştır.

Yargıtay 19. Ceza Dairesi, 2019/1876 K.

• Olay: Tankerle yurda motorin sokulmuş, yerel mahkeme beraat vermiştir.

• Karar: Analiz raporları yeterli delil sayılmış, beraat bozulmuş, sanık hakkında 5015 sayılı Kanun kapsamında mahkûmiyet verilmiştir.

Yargıtay Ceza Genel Kurulu, 2021/415 K.

• Olay: Suriye sınırından 50 adet otomatik silah yurda sokulmuştur.

• Karar: Fiilin hem 6136 Sayılı Kanun hem de TCK m.220 örgüt suçu kapsamında değerlendirilmesi gerektiğine hükmedilmiş, ceza artırılmıştır.

---

Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar

1. Failin kastı: “Kaçak olduğunu bilmiyordum” savunması sık görülür, ancak Yargıtay çoğunlukla reddeder.

2. Bilirkişi raporları: Akaryakıt ve alkol davalarında rapor çelişkileri olabilir.

3. Taşıyıcı – sahip ayrımı: Yargıtay, taşıyıcıları da sorumlu tutar.

4. Örgütlü suç ayrımı: Basit taşımalar bile örgütlü suç kapsamında değerlendirilebilmektedir.

---

Sonuç

Türkiye’ye kaçak olarak sokulan mallar, yalnızca ekonomik değil, kamu düzeni, sağlık ve güvenlik açısından da ciddi tehditler taşımaktadır. 5607 sayılı Kanun, TCK ve özel kanunlar, bu fiiller için ağır cezalar öngörmekte, özellikle müsadere, hapis ve para cezaları ile caydırıcılık sağlamaktadır. Yargıtay kararları da bu suçların geniş yorumlanarak cezalandırılması yönündedir.