Katar’da Şirket Kuran Yabancıların Vergi Yükümlülükleri ve Teşvik İmkanları Nedir?
Giriş
Katar, Körfez bölgesinin en hızlı gelişen ekonomilerinden biri olarak yabancı yatırımcılar için cazip bir merkez haline gelmiştir. Özellikle son yıllarda hayata geçirilen 2030 Katar Ulusal Vizyonu çerçevesinde; enerji dışı sektörlerin geliştirilmesi, finansal merkezlerin büyütülmesi ve teknoloji yatırımlarının desteklenmesi hedeflenmektedir. Bu bağlamda, yabancı girişimciler için Katar’da şirket kurma süreci yalnızca hukuki boyutlarıyla değil; vergi yükümlülükleri ve yatırım teşvikleri açısından da stratejik önem taşımaktadır.
Katar’da Şirket Kurma Süreci ve Yabancıların Konumu
Katar’da yabancı yatırımcıların şirket kurma hakları, Yabancı Sermayeyi Teşvik Yasası (Foreign Investment Law No. 1 of 2019) ile düzenlenmiştir. Bu yasa, yabancıların belirli sektörlerde %100 oranında hisse sahibi olabilmesine imkan tanımaktadır. Özellikle şu alanlarda yabancı yatırımcıların şirket kurması desteklenmektedir:
-
Finansal hizmetler
-
Enerji dışı endüstriler
-
Bilgi teknolojileri ve yapay zekâ
-
Eğitim ve sağlık
-
Turizm ve inşaat
Bununla birlikte stratejik önem arz eden enerji, medya ve savunma gibi bazı sektörlerde yerel ortaklık şartı aranabilmektedir.
Katar’da Vergi Sistemi
Katar, yabancı yatırımcılar için vergisel açıdan en avantajlı Körfez ülkelerinden biridir.
-
Kurumlar Vergisi: Genel oran %10’dur ve yalnızca yabancı ortakların payına düşen gelir vergilendirilir.
-
Katma Değer Vergisi (KDV): Henüz uygulanmamaktadır, ancak Körfez ülkeleri arasında ortak bir KDV düzenlemesi gündemdedir.
-
Stopaj Vergisi: Yurt dışına yapılan bazı ödemelerde %5 ila %7 oranında kesinti yapılmaktadır.
-
Gelir Vergisi: Gerçek kişilerin gelirleri üzerinden alınmaz. Bu da özellikle yabancı girişimciler ve çalışanlar için büyük bir avantajdır.
-
Serbest Bölge Avantajı: Katar Financial Centre (QFC) ve Qatar Free Zones gibi bölgelerde faaliyet gösteren şirketler, uzun vadeli vergi muafiyetlerinden yararlanabilir.
Teşvik Mekanizmaları
Katar devleti, yabancı yatırımcıları çekmek için çeşitli teşvikler sunmaktadır:
-
Vergi Muafiyetleri: Serbest bölgelerde 20 yıla kadar kurumlar vergisi muafiyeti sağlanabilir.
-
Gümrük Vergisi Avantajı: İthal edilen hammadde ve makinelerde gümrük vergisi alınmaz.
-
Arazi Tahsisi: Yatırım yapılacak projelere uzun vadeli düşük maliyetli arazi kiralama imkânı tanınmaktadır.
-
Finansman Kolaylıkları: Katar Kalkınma Bankası (QDB) aracılığıyla düşük faizli krediler sağlanabilir.
-
Yabancı Çalışan İstihdamı: Şirketlerin yabancı işçi çalıştırmasına hukuken geniş imkanlar verilmiştir.
Hukuki Yükümlülükler
Yabancı yatırımcıların şirket kurarken dikkat etmesi gereken bazı hukuki yükümlülükler şunlardır:
-
Ticaret Siciline Kayıt: Şirket kuruluşu için Ticaret ve Sanayi Bakanlığı onayı alınmalıdır.
-
Lisans ve İzinler: Faaliyet alanına göre özel izinler gerekebilir (örneğin, finans sektöründe Katar Merkez Bankası lisansı).
-
Yıllık Beyanname: Vergi idaresine yıllık beyanda bulunmak zorunludur.
-
Yerel Ofis Açma: Şirketlerin fiilen Katar’da faaliyet göstermesi için yerel ofis açması gerekir.
-
Çalışma İzni ve Sponsorluk: Yabancı çalışanların çalışabilmesi için şirketin sponsorluğu altında ikamet izni alması zorunludur.
Örnek Kurgusal Olay
X Ltd. Şirketi adlı bir yabancı teknoloji firması, Katar’da yapay zekâ tabanlı yazılım geliştirmek amacıyla şirket kurmaya karar vermiştir.
-
Şirketin kurucuları olan A ve B (yabancı uyruklu yatırımcılar), Katar’da %100 sermaye ile şirket kurmak ister.
-
Ticaret Bakanlığı’na yapılan başvuru sonucunda, sektörün stratejik yatırım alanında olması nedeniyle izin verilir.
-
Şirket, Katar Serbest Bölgesi’nde ofis açarak 20 yıl süreyle kurumlar vergisi muafiyetinden yararlanır.
-
Ayrıca ithal edilen bilgisayar donanımları ve yazılım lisansları için gümrük vergisi muafiyeti tanınır.
-
Yatırımın büyütülmesi için Katar Kalkınma Bankası’ndan düşük faizli kredi desteği alınır.
-
Ancak şirketin, yıllık vergi beyannamesini süresinde vermemesi halinde %1 oranında gecikme faizi ile karşı karşıya kalacağı hususu bildirilir.
Bu örnek olay, Katar’da şirket kuran yabancı yatırımcıların hem hukuki yükümlülüklerini hem de teşvik avantajlarını göstermektedir.
Sonuç
Katar, yabancı girişimciler için sunduğu düşük vergi oranları, gümrük muafiyetleri, serbest bölgelerde sağlanan avantajlar ve devlet destekleriyle yatırım dostu bir ülke konumundadır. Ancak yatırımcıların, şirket kuruluş sürecinde hukuki prosedürleri eksiksiz yerine getirmeleri, yıllık beyannamelerini zamanında sunmaları ve yerel düzenlemelere uyum sağlamaları büyük önem arz etmektedir.
Doğru hukuki danışmanlıkla hareket eden yabancı yatırımcılar, Katar’da yalnızca vergi avantajı elde etmekle kalmayacak, aynı zamanda uzun vadeli ve sürdürülebilir bir iş modeli kurma fırsatını da yakalayacaklardır.
Hukuk Fakültesi Öğrencisi Gamze Akbulut