Yeni Zelanda’da Oturma İzni Türleri

Yeni Zelanda’ya yerleşmek isteyen biri için en çok merak edilen şeylerden biri, hangi tür oturma izni seçeneklerinin olduğudur. Bu konuda anlayacağın gibi, “tek bir tür vize var” değil—birden fazla yol, başvuru şekli ve koşul içeren karmaşık ama sistematik bir yapı mevcut. Şimdi gel, bu oturma izni türlerini günlük bir dille ama sağlam hukuki temellere dayalı şekilde keşfedelim.

1. Skilled Migrant Category (Nitelikli Göçmen Kategorisi)

Bu, özellikle mesleki açıdan nitelikli kişilere yönelik bir yol. Bir iş teklifi ya da halihazırda Yeni Zelanda’da faaliyet gösteren akredite bir işveren tarafından istihdam edilenler için açılıyor. Başvuru yapabilmek için puan sisteminde en az 6 puan toplamak gerekiyor; bu puanlar eğitim durumu, mesleki yeterlilik, kazanç ve ülke içinde edinilen iş tecrübesi gibi kriterlerle veriliyor.

Başarıyla başvurularak verilen Skilled Migrant Category Resident Visa, kişiye süresiz oturma hakkı tanıyor. İki yıl sonunda ise kalıcı oturma iznine (Permanent Resident Visa) geçiş mümkün.

2. Green List – Straight to Residence (Doğrudan Oturma)

Yeni Zelanda’nın “Green List”i, ülkenin en çok ihtiyaç duyduğu meslekleri belirliyor. Eğer bu listedeki Tier 1 (en öncelikli) mesleklerden birinde çalışıyorsan veya iş teklifin varsa, Straight to Residence Visa’ya başvurabiliyorsun. Bu da sana hemen süresiz oturma hakkı sağlıyor. Çok hızlı ve hedefe yönelik bir yol.

3. Green List – Work to Residence (Çalışarak Oturma)

Eğer Tier 2 mesleklerindeysen, yani talep gören ama öncelikli olmayan işlerdensen “Work to Residence” tarzı vizeler devreye giriyor. Belli bir süre (genellikle 2 yıl) akredite bir işveren yanında çalıştıktan sonra oturma iznine başvurabiliyorsun.

4. Residence From Work (Çalışmadan Oturma)

Bu kategori, genelde Work to Residence vizeleri sonrası kalıcı oturma hakkına geçişi kapsıyor. Bir süre çalıştıktan sonra, artık süresiz oturuma yönelik başvuru yapmak mümkün hale geliyor.

5. İşverenin Yeni Zelanda’ya Taşınması (Employees of Relocating Business)

Belli bir şirkette önemli bir pozisyonda çalışıyorsan ve şirketin Yeni Zelanda’ya göç etme planı varsa, senin ve ailenin yeni ülkede yerleşimi kolaylaştırılabiliyor. Immigration NZ, ilgili ticaret kuruluşunun da onayını alarak bu süreci yönetiyor.

6. Aile ve Partner Kategorileri

Yeni Zelanda vatandaşı ya da oturma izni sahibi biriyle evliysen ya da birebir ciddi bir ilişkin varsa, oturma izni başvurusu yapabilirsin. Ayrıca ebeveyn veya bağımlı çocuk (dependent) statüsünde aile birleşimi kapsamında da başvuru mümkündür.

7. Yatırım ve İş Kurma Kategorileri

Active Investor Plus Visa adıyla bilinen yatırım tabanlı oturma izniyle, belirli bir yatırım miktarını ülkeye aktaran kişiler yaşam, çalışma ve eğitim hakkı kazanıyor. “Growth” veya “Balanced” kategorileriyle yatırım türüne göre değişen süre ve miktarda yatırım yapman bekleniyor; örneğin birkaç milyon dolar düzeyinde yatırımla bu yola girilebilir.

8. Samoan Quota ve Pacific Access Kategorileri

Pasifik bölgesine özgü özel kota sistemleri mevcut. Örneğin Samoa vatandaşıysan Samoan Quota, Fiji, Tonga, Tuvalu veya Kiribati’den geliyorsan Pacific Access Quota kapsamında başvuru hakkın olabilir.

Sonuç Olarak

Yeni Zelanda’da oturma izni almak isteyene pek çok yol açık:

• Mesleki nitelik ve iş teklifine dayalı (Skilled Migrant, Green List)

• Ülke içinde çalışarak kazanılan oturma hakları (Work to Residence)

• Aile ilişkileriyle başvuru

• İşverenin yer değiştirmesine bağlı seçenekler

• Yatırım yoluyla hızlı geçişler

• Bölgesel kota sistemleri

Her yolun kendine has kuralları, puan sistemleri ve süreleri var. Ama hepsi ortak olarak şu çerçevede ilerliyor: geçici vizeyle girip, belirli şartları yerine getirince yavaş yavaş süresiz ya da kalıcı oturma iznine geçiyorsun. Tüm bu sistem Immigration Act 2009 ve uygulama politikaları temelinde şekilleniyor.