Trafikte ve Çalışma Alanlarında Güvenlik İhmali: İşaret ve Engel Koymama Suçu
1. Giriş
Trafik güvenliği, iş sağlığı güvenliği ve kamu düzeninin korunması, modern toplumların en temel önceliklerindendir. Bu önceliğin sağlanabilmesi için, insanların yaşamını tehlikeye atabilecek her türlü riskin önceden tespit edilmesi ve gerekli önlemlerin alınması gerekir. İşte Türk Ceza Kanunu’nun 174. maddesi, bu amaçla konulmuş özel bir düzenlemedir.
TCK 174, “İşaret ve Engel Koymama Suçu”nu düzenleyerek, kanunen konulması gereken işaretlerin veya engellerin koyulmaması halinde sorumluların cezalandırılmasını öngörür. Bu suç, çoğu zaman dikkatsizlik veya ihmal sonucu işlenmekte, ancak sonuçları ölüm veya yaralanma gibi ağır neticelere ulaşabilmektedir.
2. Hukuki Dayanak – TCK m. 174
TCK 174 hükmü özetle şunu ifade eder:
“Kanun veya yetkili makamlarca konulması zorunlu kılınan işaret veya engellerin konulmaması halinde, bu yükümlülüğü yerine getirmeyen kişi cezalandırılır.”
Bu düzenleme ile korunan hukuki değerler:
-
İnsan hayatı ve vücut bütünlüğü
-
Mal güvenliği
-
Kamu düzeni ve güvenliği
3. Suçun Unsurları
3.1. Fail
Bu suçun faili, işaret veya engel koyma yükümlülüğü olan kişidir. Fail;
-
Kamu görevlisi (belediye çalışanı, yol bakım ekibi, trafik polisi)
-
Özel sektör çalışanı (şantiye şefi, yol bakım şirketi sorumlusu)
-
İşyeri sahibi veya işveren olabilir.
3.2. Mağdur
Toplumun tamamı veya bu eksiklikten doğrudan etkilenen bireyler mağdur konumundadır.
3.3. Maddi Unsur
-
Kanunen veya yetkili makamca belirlenmiş işaret veya engelin hiç konulmaması,
-
Konulan işaretlerin eksik veya yanlış yerleştirilmesi,
-
Mevcut işaretlerin zamanında yenilenmemesi veya bakımsız bırakılması.
3.4. Manevi Unsur
Genellikle taksir (ihmal, dikkatsizlik) ile işlenir. Ancak bilinçli taksir veya doğrudan kast da mümkündür.
4. AİHM Perspektifi
AİHM, güvenlik önlemlerinin alınmaması sonucu meydana gelen ölümler veya yaralanmaların, yaşam hakkı (AİHS m. 2) ve adil yargılanma hakkı (m. 6) bağlamında değerlendirilebileceğini belirtmektedir.
Öneryıldız / Türkiye (2004) kararında, İstanbul’daki bir çöplükte patlama sonucu çok sayıda kişinin ölmesi üzerine AİHM, gerekli güvenlik önlemlerinin alınmamasını devletin pozitif yükümlülüklerine aykırı bulmuştur. Bu yaklaşım, TCK 174 kapsamındaki suçun da devletin ve yükümlü kişilerin sorumluluğu açısından önemli bir rehberdir.
5. Yargıtay Karar Örnekleri
-
Yargıtay 12. Ceza Dairesi, 2019/10586 E., 2017/287 K.
Bir inşaat alanında gerekli güvenlik şeritleri ve uyarı levhalarının konulmaması sonucu meydana gelen yaralanma olayında, yükümlülüğü bulunan belediye görevlilerinin sorumlu tutulduğu karar. -
Yargıtay 4. Ceza Dairesi, 2014/26554 E., 2016/2134 K.
Karayolunda yapılan bakım sırasında gerekli işaretlerin konulmaması sonucu zincirleme trafik kazası meydana gelmiş, sorumlulara verilen cezalar onanmıştır -
Yargıtay 11. Ceza Dairesi, 2018/4521 E., 2019/7319 K.
Şantiye alanında açık bırakılan çukurun etrafına engel konulmaması sebebiyle bir çocuğun düşerek yaralanması olayında, şantiye şefinin asli kusurlu bulunduğu karar.
6. Günümüzde Karşılaşılan Sorunlar
-
Şantiye Güvenliği Eksikliği: Birçok inşaat alanında uyarı levhalarının eksik olması veya hiç olmaması.
-
Yol Onarım Çalışmaları: Yol bakım ekiplerinin gece çalışmasında yeterli ışıklandırma ve işaretleme yapmaması.
-
Doğal Afet Sonrası Güvenlik: Deprem, sel, heyelan sonrası tehlikeli alanların işaretlenmemesi.
-
Kırsal Bölgelerde İhmaller: Menfez, köprü ve derin çukurlarda güvenlik bariyerlerinin eksikliği.
7. Cezai Sonuçlar
TCK 174 uyarınca, işaret ve engel koymama suçunun cezası 3 aydan 1 yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır.
Eğer bu ihmaller ölüm veya yaralanmaya sebep olursa, ayrıca taksirle yaralama veya taksirle öldürme hükümleri devreye girer (TCK m. 85, 89).
8. Önleme ve İyi Uygulama Örnekleri
-
Belediye ve Karayolları İşbirliği: Düzenli kontrol ve denetimler.
-
Şantiye Güvenlik Eğitimi: İşverenlerin işçilere güvenlik kültürü kazandırması.
-
Teknolojik Önlemler: LED uyarı panoları, sensörlü bariyerler.
9. Sonuç
İşaret ve engel koymama suçu, yalnızca küçük bir ihmal gibi görünse de insan hayatı açısından büyük risk taşır. Yargıtay kararlarında görüldüğü üzere, bu ihmal hem kamu görevlilerinin hem de özel sektör yetkililerinin sorumluluğuna yol açabilir. AİHM içtihatları da devletin güvenlik önlemlerini alma yükümlülüğünü sürekli hatırlatmaktadır.
Kamu otoritelerinin, işverenlerin ve toplumun her bireyinin bu konuda duyarlı olması, hukuki sorumluluğun yanında vicdani bir gerekliliktir.
About Post Author
