TRAFİK SİGORTASI VE HUKUKİ ÇÖZÜM

TRAFİK SİGORTASI

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu(KTK) ile belirlenen Karayolları Motorlu Araçlar
Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası ,ya da yaygın bilinen adıyla trafik sigortası, en basit hâliyle
karayollarında gerçekleşen kazalarda meydana gelen zararların sigorta şirketlerince
giderilmesidir.Bu sigortanın yaptırılması devlet tarafından tüm araç sahiplerine zorunlu
tutulmuştur.Karşılanacak zararın kapsamına kişilerin maddi hasarları, tedavi ve vefat giderleri
girer. Belirlenen bir eksper tarafından kusur oranları, poliçe limiti göz önüne alınarak, kişilerin
hak kaybı yaşamasının da önlenmesi için bir rapor hazırlanır ve buna göre sigorta şirketinin
karşılayacağı tutarlar ve tazminatlar belirlenir.Kişiler bu işlem için sigorta şirketleriyle önceden
bir sözleşme yapar ve bu sözleşmenin süresi bir yıldır , her yıl yenilenmesi gerekir. Kişilerin
sigorta şirketleriyle yaptıkları bu sözleşmenin içeriği ise 14.05.2015 tarihli ve 29355 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel
Şartlar ile belirlenmiştir.

HUKUKİ NİTELİĞİ
Bu sözleşmelerin hukuki niteliği ise tartışamalıdır. Bahsedilen Genel Şartların tekdüze bir
şekilde tüm sözleşmelere uygulanması açısından Borçlar Kanununda yer alan genel işlem şartları
mı kabul edileceği yoksa idare tarafından hazırlanıp Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe
girmesi nedeniyle bir idari işlem mi olduğu açısından tartışmalara yol açmıştır.Çoğunluk görüşe
göre bu sözleşme bir genel işlem şartlı sözleşmedir çünkü taraflar sözleşmenin şartlarını sigorta
şirketi ile müzakere edemezler. İdare tarafından hazırlanıp Resmi Gazetede yayımlanarak
yürürlüğe girmesi ise bunu bir idari işlem yapmaz, çünkü idari işlemlere karşı dava idareye
yönelik , idari işlemin iptali davası şeklinde açılır oysa trafik sigortasında olası bir uyuşmazlık
söz konusu olduğunda kişiler davaları doğrudan sigorta şirketlerine açarlar . Uygulamada sıklıkla
belirlenen tazminat giderlerinde anlaşılamaması gibi nedenlerle kişiler ve sigorta şirketleri
arasında uyuşmazlıkların yargıya taşındığı görülür.Yani trafik sigortası kanunen zorunlu olup,
sigorta sözleşmesinin içeriği yine idarece kanunla belirlenmekle birlikte, kişiler belirlenen kusur
ve tazminat oranlarında mağduriyet yaşadıklarında sigorta şirketine dava açmalıdır, bu yönüyle
idari işlemden ayrılır.

SİGORTA ŞİRKETİNE KARŞI AÇILAN DAVALAR
KTK ve Genel Şartlarda sürücülerin ve sigortacının bazı yükümlülükleri sayılmıştır.
Uyuşmazlığa konu olan durumlar genellikle bu yükümlülüklere uyulmamasından veya eksper
raporu sonucu belirlenen miktarda anlaşılamamasından doğar.

1.Sigorta Şirketinin Yükümlülüklerine Aykırı Davranması
 KTK m.101 uyarınca zorunlu mali sorumluluk sigortası Türkiye’de kaza sigortası
dalında çalışmaya yetkili olan sigorta şirketleri tarafından yapılır. Bu sigorta şirketleri
zorunlu mali sorumluluk sigortasını yapmakla yükümlüdürler.
 Sigorta şirketleri poliçeleri yasaya uygun düzenlemekle yükümlülerdir, araç
sahiplerinin sorumluluğunu artıran veya azaltan sözleşmeler yapılamaz.Ayrıca zarar
görenlerin sağlık giderlerini ve maddi araç hasarlarını yine yasaya uygun oranlarda
karşılamakla yükümlüdürler.
Araç sahipleri bu şartların sağlanmadığı veya gereği gibi yerine getirilmediği gerekçesiyle
sigorta şirketlerine dava açabilirler.

2.Belirlenen Tazminatta Anlaşılamaması ve Sigorta Şirketinin Hasarı Karşılamaktan
Kaçınabileceği Durumlar
Sigorta şirketlerinin eksper raporu sonucu belirlenen hasar ve tazminat miktarlarının haksız
olduğunu düşünen ve itiraz etmek isteyen sürücülerin öncelikle yerine getirmesi gereken bazı
yükümlülükleri ve sigorta şirketlerinin tazminattan kaçınabileceği durumları kontrol etmesi
gerekir. Eğer tüm bu şart ve yükümlülüklere aykırılık olmadığı hâlde hâlâ belirlenen maddi
tazminatın uygun olmadığı düşünülüyorsa o zaman bu miktara itiraz edilmelidir.

A.Araç Sahibinin Yükümlülükleri
KTK madde 91 ,94 ve Genel Şartlar C1, C2,C3,B1,B4 maddelerinde sayılanlara göre genel
olarak araç sahibinin ya da kanundaki ifadeyle işletenin bazı yükümlülükleri vardır . Bunlar :
 Sözleşme yapma ve prim ödeme yükümlülüğü
 Kazaları ve açılan davaları sigortacıya bildirme, belge ve bilgileri iletme
yükümlülüğü
 İşletenin değişmesi durumunda bildirim yükümlülüğü
 Rizikoyu ağırlaştırıcı değişiklikleri bildirme yükümlülüğü
Araç sahiplerinin bu şartlara uymaması durumunda sigorta şirketleri tazminat ödemekten
kaçınabilirler.Bu nedenle öncelikle araç sahiplerinin bu şartları yerine getirmesi gerekir. Bunların
dışında sigorta şirketini sorumluluktan kurtaran bazı durumlar da kanunda sayılmıştır.

B.Sigortacıyı Sorumluluktan Kurtaran Durumlar
 Kazanın bir mücbir sebepten, zarar görenin veya bir üçüncü kişinin ağır kusurundan
ileri geldiğinin sigorta şirketi tarafından ispat edilmesi durumunda sigortacı
sorumluluktan kurtulur. (KTK. m. 86)
 Araç sahibinin kendisinin uğradığı bedensel ve eşya zararları
 Araç sahibinin yakınlarının mallarına gelen zararlar
 Araçla taşınan eşyanın uğradığı zararlar
 Manevi zararlar
 Motorlu araç yarışı sırasında aracın uğradığı hasarlar da sigorta şirketinden talep
edilemez (KTK m. 92 )
Yukarıda sayılan araç sahibinin yükümlülükleri ve sigortacıyı sorumluluktan kurtaran
durumların varlığı halinde sigorta şirketleri hasarı karşılamaktan kaçınabilir, bu nedenle
öncelikle bu şartların somut olayda olup olmadığı kontrol edilmelidir. Araç sahiplerinin tüm
yükümlülüklerini yerine getirmiş olması ve sigorta şirketinin kaçınmasına neden olacak
yukarıdaki durumların da bulunmaması durumunda, araç sahipleri hukuki destek alarak bu
uyuşmazlığı yargıya taşıyabilirler. Böylece olası hak kayıplarını önleyerek kusur oranlarına
uygun bir şekilde hasarın sigorta şirketi tarafından karşılanması sağlanabilir.

SUDE AKBALIK/HÜSEYİN DOĞAN