Kanada’da Dil Eğitimi ile Oturum Almak Hukuken Mümkün mü?
Giriş
Kanada, hem göçmen politikaları hem de eğitim sistemi açısından dünya genelinde cazibesini her geçen yıl artırmaktadır. Dil eğitimi almak isteyen binlerce kişi, Kanada’nın yüksek standartlı dil okullarında İngilizce veya Fransızca öğrenme hayali kurmakta; bazıları ise bu eğitimlerin ardından Kanada’da kalıcı oturum izni (Permanent Residency – PR) almanın yollarını araştırmaktadır.
Bu makalede, Kanada’da dil eğitimi almak ile oturum izni elde etmek arasında doğrudan bir bağlantı olup olmadığı; hangi yasal dayanakların geçerli olduğu; IRPA (Immigration and Refugee Protection Act) ve IRPR (Regulations) çerçevesinde hangi hukuki imkanların bulunduğu ve dolaylı yollardan PR kazanımı açısından dil eğitiminin rolü detaylı biçimde ele alınacaktır.
1. Kanada’da Dil Eğitimi Almak İçin Gerekli Hukuki Statü: Study Permit
Hukuki Tanım
Kanada’da 6 aydan uzun süreli tüm eğitimler, Study Permit adı verilen öğrenci vizesiyle gerçekleştirilir. Dil eğitimi de bu kapsamda değerlendirilir.
Yasal Dayanak:
-
IRPA m.12(2): Kanada’da geçici eğitim statüsünde bulunulması, IRCC (Immigration, Refugees and Citizenship Canada) onayıyla mümkündür.
-
IRPR s.216: Öğrenci izinleriyle ilgili düzenlemeleri içerir.
2. Dil Eğitimi ile Kalıcı Oturum (PR) Hakkı Doğar mı?
Doğrudan Hak Yoktur
Dil eğitimi, Kanada’da PR veya vatandaşlık başvurusuna doğrudan bir hak doğurmaz. Kanada Hükümeti, dil okullarında eğitim görenleri geçici ikamet statüsünde değerlendirir. Bu kişiler çalışma izni ve dolayısıyla Kanada iş tecrübesi edinme hakkına da sahip değildir.
PGWP (Post-Graduation Work Permit) Dışıdır
Dil okullarından mezun olan kişiler, PGWP programından da yararlanamazlar. Çünkü PGWP yalnızca belirli program türleri ve Designated Learning Institution (DLI) statüsündeki yükseköğretim kurumlarını kapsar. Dil kursları bu kapsam dışındadır.
3. Dil Eğitimi Alarak Dolaylı Yoldan PR Kazanmanın Yolları
Dil eğitimi, bazı durumlarda dolaylı olarak PR sürecine zemin hazırlayabilir. Bu noktada aşağıdaki hukuki yollar incelenmelidir:
a) Statü Dönüşümü (Change of Status)
Dil eğitimi sırasında veya sonrasında kişi, şu yollarla Kanada’da kalış statüsünü değiştirebilir:
-
Kolej veya üniversite programına geçiş (academic pathway):
Dil eğitiminin ardından akredite bir DLI programına geçilerek PGWP hakkı kazanılabilir. -
Çalışma İznine Geçiş (Work Permit):
Nadir olsa da bazı işveren sponsorluğu durumlarında, dil eğitimini takiben work permit başvurusu yapılabilir. -
Evlenme veya Aile Sponsorluğu:
Dil eğitimi sırasında bir Kanada vatandaşıyla evlilik veya aile birliği gerçekleşirse, aile sponsorluğu kapsamında oturum başvurusu yapılabilir.
b) Turist Vizesine Dönüş ve Yeniden Başvuru
Bazı bireyler, dil eğitimi sonrası turist vizesine dönerek ülkede kalış süresini uzatmakta, sonrasında daha uygun PR programları için yeniden başvuru planlamaktadır.
4. IRCC ve Göçmenlik Politikaları Açısından Dil Eğitiminin Rolü
IRCC’nin resmi tutumu, dil eğitiminin geçici bir statü olduğunu ve Kanada’da kalıcı yerleşimi hedeflememesi gerektiğini açıkça belirtmektedir.
Kötü Niyetli Başvurulara Dikkat
-
Göçmenlik memurları, vize başvurularında “göçmenlik niyeti” tespit ederse ret verebilir.
-
Dil eğitimi bahanesiyle ülkeye girip kalıcı olarak yerleşmek isteyen kişilere yönelik kontroller sıkıdır.
5. Alternatif Hukuki Yollar: Dil Eğitimi Sonrası Oturum Kazanılabilecek Programlar
a) Express Entry Sistemine Hazırlık
Dil eğitimi, Express Entry başvurularında aranan dil yeterliliğini (IELTS, CELPIP) geliştirmek amacıyla yapılırsa dolaylı fayda sağlar.
-
CRS Puanı: IELTS skoru, puanlamada ciddi avantaj sağlar.
-
Kanada içinden yapılan başvurularda mülakat esnekliği
b) Fransızca Dil Eğitimi ve Francophone Mobility Program
-
Fransızca bilen kişiler için Kanada’nın bazı bölgelerinde ayrıcalıklı göçmenlik programları vardır.
-
Fransızca eğitim alarak bu programlara uygunluk artırılabilir.
6. Ret Durumu ve Hukuki Koruma Yolları
Study Permit Reddi
Dil eğitimi amacıyla yapılan öğrenci vizesi başvurularında şu sebeplerle ret gelebilir:
-
Eğitim sonrası geri dönüleceğine dair yeterli kanıt sunulmaması
-
Finansal yeterliliğin belgelenememesi
-
Eğitim planının mantıksız bulunması (örneğin 40 yaşında dil kursu başvurusu)
Yargı Yolu ve İtiraz:
-
Judicial Review (Federal Court):
Vize reddine karşı Federal Mahkeme nezdinde adli denetim istenebilir. -
Yeniden Başvuru:
Red gerekçeleri düzeltilerek yeni başvuru yapılabilir.
7. Kanada’da Eğitim Almanın PR Başvurularına Etkisi
Kanada’da alınan her tür eğitim, CRS puanlamasında avantaj yaratır. Dil eğitimi doğrudan etki etmese bile:
-
Kültürel uyum ve referans oluşturur
-
Eğitim sonrası akademik programlara geçiş sağlar
-
İşverenler nezdinde Kanada tecrübesi olarak kabul edilebilir
8. Sonuç: Dil Eğitimi ile Oturum Almak Hukuken Mümkün Ama Dolaylıdır
Kanada’da dil eğitimi almak tek başına kalıcı oturum hakkı sağlamaz. Ancak iyi planlanmış bir eğitim ve göçmenlik stratejisi ile bu süreç bir ilk adım olabilir.
Önerilen Yol Haritası:
-
DLI statüsündeki bir dil okuluna kayıt
-
IELTS gibi sınavlara hazırlanarak Express Entry’e uygunluk sağlama
-
Akademik programa geçişle PGWP kazanımı
-
Çalışma tecrübesi elde ederek PR başvurusu yapılması
Tüm bu süreçte IRCC’nin düzenlemeleri ve yargı denetimi mekanizmaları yakından izlenmeli; mümkünse uzman göçmenlik danışmanlarından hukuki destek alınmalıdır.
Hukuk Fakültesi Öğrencisi Gamze Akbulut