Kripto Para Suçları ve Türk Hukukundaki Yeri

Kripto paralar; merkeziyetsiz, dijital ve şifrelenmiş yapılarıyla son yıllarda finans dünyasında devrim yaratmıştır ve hızla yaygınlaşmışlardır, birçok sorunu da beraberinde getirmişlerdir. Kripto paraların hızla yaygınlaşmasıyla birlikte kripto paralarla ilişkilendirilen suçlar da artış göstermiştir. Türk hukuk sistemi bu oluşumu denetim altına almak adına adımlar atmış, kripto parayla işlenen suçlara yönelik düzenlemeler geliştirmiştir. Özellikle bu düzenlemeler MASAK, SPK, TCK üzerinden yapılmıştır.

1. Türk Ceza Kanunu Kapsamında Düzenlenen Kripto Para Suçları

• Dolandırıcılık(TCK m. 157-158)

Kripto para suçları arasında en yaygın olanı dolandırıcılıktır. Dolandırıcılık çeşitli yöntemlerle gerçekleştirilebilir:

Oltalama (phishing) ve Sahte Siteler: Dolandırıcı, tanınmış kripto para borsalarının sahte web sitelerini                       oluşturarak kullanıcıların bilgilerini ele geçirmeye çalışır.

Ponzi ve Piramit Şemaları: Saadet zinciri mantığıyla çalışır. Yeni yatırımcıların paralarıyla eski yatırımcılara               ödeme yapılır. Bir noktada sistem çöker ve yatırımcılar paralarını kaybeder.

Sahte Coin ve Proje Satışları: Gelecekte değerlenecek vaadiyle olmayan ya da değersiz kripto paraların                     pazarlanıp satılmasıdır.

Sosyal Mühendislik: Dolandırıcılar, kişilerin güvenini kazanarak onlardan anahtar bilgilerini veya cüzdanlarına             para göndermelerini talep eder.

Zararlı Yazılımlar (Malware): Bilgisayar ve telefonlara kötü amaçlı yazılımlar bulaştırılarak kişilerin kripto                     varlıkları çalınır.

Çekiliş ve Hediye Dolandırıcılığı: Ünlü kişi ve kurumların adı kullanılarak sahte çekiliş düzenleme ya da hediye           vaadiyle insanlardan belirli miktarda kripto para istenir.

• Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerini Aklama (TCK m. 282)

Kripto paraların anonimlik düzeyi yüksek olduğundan kara para aklamak kolaylaşmaktadır. Yasa dışı yollarla              elde edilen gelirlerin kripto paralar üzerinden aklanması TCK m. 282′ de suç olarak düzenlenmiştir.

• Bilişim Sistemlerine Müdahale ve Varlık Hırsızlığı (TCK m. 244-245)

Kripto para cüzdanlarına/ borsalarına izinsiz erişim sağlamak, bilgileri değiştirmek, erişilemez hale getirmek               bilişim suçları kapsamındadır ve TCK’ da bilişim sistemlerine izinsiz girme kapsamında düzenlenmiştir. Kripto             paralar, sahibinin izni olmaksızın erişildiğinde hırsızlık kapsamında değerlendirilir.

2.MASAK ve Kripto Varlık İşlemlerine Yönelik Düzenlemeler

MASAK kripto para hizmeti sağlayıcılarına özel bazı yükümlülükler getirmiştir:

• Kimlik tespiti zorunluluğu
• Şüpheli işlem bildirimi
• Veri saklama yükümlülüğü

Bu yükümlülüklere uyulmadığı taktirde uymayan hizmet sağlayıcıları hakkında 5549 sayılı Şuç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun uyarınca idari yaptırımlar ve gerektiğinde de cezai sorumlulukları doğacaktır.

3. Kripto Parayla Yasa Dışı Bahis ve Terörizm Finansmanı 

Kripto paraların izinin daha zor sürüldüğü, merkezi otoritelerin dışında hareket edebildikleri için terör örgütlerini finanse edebilecek cazip bir seçenektir. Bu platformlar terörü finanse etmek amacıyla kötüye kullanılabilir. Bu tür işlemler:

• 7258 sayılı kanun kapsamında yasa dışı bahis suçu,
• 6415 sayılı Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkındaki kanun kapsamında terör finansmanı suçu olarak değerlendirilmektedir.

4. SPK ve Kripto Varlıkların Hukuki Statüsü 

Kripto paralara henüz ” menkul kıymet ” statüsü tanınmamasına rağmen SPK bazı dijital varlıkları sermaye piyasası aracı olarak görebileceğini açıklamıştır. Buna göre yatırımcıları yanıltıcı beyanlar veya izinsiz ihraçlar 6362 Sermaye Piyasası Kanun’ una aykırılık teşkil edebilir.

Kripto para piyasası, yüksek getiri potansiyeli sunsa da aynı zamanda ciddi riskler barındırır. Yatırım yapmadan önce güvenilir siteler bulmak, detaylı araştırma yapmak, kişisel güvenliğimiz önlemlerini titizlikle uygulamak ve dolandırıcılılık yöntemleri hakkında bilgi sahibi olmak büyük önem taşır.

Kripto paralar ile ilgili, hukuki anlamda halen tam bir sınır çizilememiş olsa da bu konuda gittikçe daha fazla  düzenlemeye yer verilmektedir. Gelecekte daha kapsamlı ve teknik anlamda gelişmiş kripto varlık mevzuatlarının yürürlüğe girmesi beklenmektedir.

Kanaatimce, kripto para piyasasına giriş yapmak isteyenler piyasa hakkında derin bir araştırma yapıp güvenliklerinden emin olmalıdırlar. Kanun koyucu da kişilerin güvenle işlerini yürütebilmesi adına kripto valıklar için özel ve geniş kapsamlı mevzuat ve yaptırımlara yer vermelidir.