ABD’de Aile İçi Şiddet Mağdurları İçin Göçmenlik Hakları Var mıdır?

1. Giriş: Aile İçi Şiddetin Göçmenler Açısından Önemi

ABD, göçmenlerin en yoğun olduğu ülkelerden biridir ve bu nüfusun önemli bir kısmı, aile temelli vizelerle veya çeşitli insani gerekçelerle ülkeye kabul edilmektedir. Ancak, göçmen statüsündeki bireyler, sosyal destek ağlarının zayıflığı, dil bariyerleri, ekonomik zorluklar ve yasal statü korkusu nedeniyle aile içi şiddete karşı çok daha kırılgan bir konumdadır. Özellikle istismar eden kişinin yasal statüyü tehdit unsuru olarak kullanması, mağdurların şikâyet mekanizmalarına başvurmaktan çekinmesine yol açmaktadır. ABD hukuku, bu gerçekliği dikkate alarak çeşitli göçmenlik hakları ve koruma mekanizmaları geliştirmiştir.

2. ABD Hukukunda Aile İçi Şiddet: Tanım ve Temel İlkeler

ABD federal hukuku, aile içi şiddeti (domestic violence), aile üyeleri arasında fiziksel, psikolojik veya ekonomik baskı kurmak, tehdit etmek, yaralamak veya korkutmak olarak tanımlar (Violence Against Women Act – VAWA, 1994). Eş, ebeveyn, çocuk, kardeş veya birlikte yaşanan partner fark etmeksizin, mağdurun aile içi şiddete maruz kalması halinde başvurabileceği bir dizi yasal ve idari koruma mevcuttur. Özellikle göçmen mağdurlar için federal yasalarda ayrık hükümler mevcuttur.

3. Violence Against Women Act (VAWA) Kapsamında Koruma

3.1. VAWA Nedir?

1994 yılında kabul edilen VAWA (Kadına Yönelik Şiddete Karşı Şiddet Yasası), aile içi şiddet mağduru olan göçmenlerin ABD’de bağımsız bir şekilde göçmenlik statüsü elde edebilmesini sağlayan bir federal yasadır. Yasanın kapsamı kadınlarla sınırlı değildir; erkekler ve LGBTİ+ bireyler de başvuru yapabilir.

3.2. VAWA’ya Kimler Başvurabilir?

• ABD vatandaşı veya Green Card sahibi bir eşi tarafından istismar edilen eş

• ABD vatandaşı veya Green Card sahibi ebeveyni tarafından istismar edilen çocuk

• ABD vatandaşı çocuğu tarafından istismar edilen ebeveyn

3.3. Başvuru Usulü ve Şartları

• Mağdur, başvurusunu ABD Vatandaşlık ve Göçmenlik Servisi’ne (USCIS) doğrudan yapabilir.

• İstismarın belgelenmesi ve evlilik ilişkisinin gerçek olduğunun ispatı gerekir.

• Başvuru sahibi, istismarcının izni veya bilgisi olmadan işlem başlatabilir.

• Başvurusu kabul edilenler Green Card (daimi oturma izni) alabilirler.

3.4. Uygulamadaki Pratik

VAWA başvurusu, mağdurların bağımsız şekilde yasal statü elde etmelerine olanak sağlar. Yargı kararlarında, başvuruda bulunan kişinin istismara uğradığını ispatlaması için sadece fiziksel şiddet değil, psikolojik veya ekonomik baskının da yeterli olabileceği vurgulanmaktadır.

4. U-Visa: Suç Mağduru Göçmenler İçin Koruma

4.1. U-Visa Nedir?

U-Visa, ciddi suçların mağdurlarına, ABD’de geçici olarak yaşama ve çalışma izni sağlayan bir vize türüdür. Aile içi şiddet, U-Visa kapsamındaki suçlardan biridir.

4.2. Şartlar ve Başvuru

• Mağdurun ağır bir suçun mağduru olması (aile içi şiddet, cinsel saldırı vb.)

• Mağdurun suçu ihbar etmesi ve soruşturmada kolluk kuvvetleriyle işbirliği yapması

• Ciddi fiziksel veya psikolojik zarar görmüş olması

4.3. Avantajları ve Sonuçları

• Başvuru kabul edildiğinde 4 yıllık geçici oturum izni sağlanır.

• 3 yıl sonunda Green Card başvurusu hakkı doğar.

• Mağdurun eş ve çocukları da bu vizeden faydalanabilir.

4.4. Yargı Uygulaması

U-Visa konusunda ABD Göçmenlik Mahkemeleri, mağdurun işbirliği düzeyini ve zararının derecesini dikkate alır.

5. T-Visa: İnsan Ticareti Mağdurları İçin Koruma

Aile içi şiddet mağdurlarının maruz kaldığı durumlar kimi zaman insan ticareti (zorla çalıştırma, cinsel sömürü) kapsamında değerlendirilebilir. T-Visa, bu mağdurlara yönelik ayrı bir koruma sağlar.

• Zorla çalıştırma veya fuhuşa zorlama mağduru olan göçmenler başvurabilir.

• T-Visa sahipleri de 4 yıl sonunda Green Card’a başvurma hakkı elde eder.

6. Sığınma ve İltica (Asylum)

ABD’de sığınma başvuruları, istismar mağduru göçmenler için son çare olarak düşünülebilir. Ülkelerine dönmeleri halinde ciddi zarar göreceklerini ispat edebilenler, aile içi şiddeti “belirli sosyal grup” kapsamında değerlendirterek sığınma talep edebilirler.

7. Uygulamada Karşılaşılan Zorluklar ve İpuçları

• Delil Toplama: Fiziksel şiddet kadar, psikolojik ve ekonomik baskı da delil olarak kabul edilmektedir. Polis raporları, hastane kayıtları, tanık beyanları önemlidir.

• Statü Korkusu: Mağdurlar, sınır dışı edilme korkusuyla başvurmaktan çekinmektedir. VAWA ve U-Visa başvurularında bu risk yoktur.

• Dil ve Kültür Bariyerleri: Avukat ve destek kuruluşlarından alınan profesyonel yardım, başvurunun başarısını artırır.

8. Çocuklar ve Aile Üyelerinin Korunması

VAWA ve U-Visa başvurularında mağdurun çocukları ve bazı durumlarda ebeveynleri de koruma kapsamına alınabilir. Özellikle çocuk istismarında, mağdur çocuğun ABD vatandaşı olup olmamasına bakılmaksızın koruma sağlanabilir.

9. Yasal Destek ve Danışmanlık Almanın Önemi

ABD’de aile içi şiddet mağduru göçmenlerin haklarına erişimi için alanında uzman avukat desteği almak hayati öneme sahiptir. Göçmenlik hukuku, karmaşık ve sürekli değişen bir alan olup; prosedür hataları ciddi sonuçlar doğurabilir.

10. Yargı Kararları ve Uygulamadaki Yönelimler

ABD Göçmenlik Temyiz Kurulu (BIA) ve Federal Mahkemeler, son yıllarda aile içi şiddet mağdurlarının başvurularında mağdurun beyanının ve delillerin güvenilirliğine önem vermektedir. Özellikle kadın hakları ve insan hakları örgütlerinin etkili çalışmaları sonucunda içtihatlar mağdur lehine gelişmektedir.

11. Sonuç ve Pratik Öneriler

ABD’de aile içi şiddet mağduru göçmenlerin yasal statü elde etmesi ve sınır dışı edilmekten korunması mümkündür. VAWA, U-Visa, T-Visa ve sığınma mekanizmaları doğru şekilde kullanıldığında, mağdurların yeni bir yaşam kurması sağlanabilir. En kritik unsur, istismarın her türlüsünün delillendirilmesi ve zamanında hukuki yardım alınmasıdır.