ABD Göçmenlik Kanununda Son Yıllarda Neler Değişti?
GİRİŞ
Amerika Birleşik Devletleri, göçmenlik politikalarında ve uygulamalarında tarihin her döneminde önemli değişiklikler yaşamıştır. Özellikle son on yılda, göçmenlik yasalarında yapılan değişiklikler ve idari uygulamalar, hem göçmen adaylarını hem de ABD’de bulunan yabancı uyruklu kişileri doğrudan etkilemiştir.
Bu makalede, ABD göçmenlik kanununda son yıllarda yapılan önemli değişiklikler, uygulamadaki yenilikler, başvuru ve vize süreçlerine etkiler, federal mahkeme ve Yüksek Mahkeme kararlarının rolü, güncel politika tartışmaları ayrıntılı biçimde ele alınacaktır.
1. ABD Göçmenlik Kanunu ve Temel Çerçeve
ABD’de göçmenlik sistemi, 1952 tarihli Göçmenlik ve Vatandaşlık Yasası (Immigration and Nationality Act – INA) temelinde şekillenir. Ancak, uygulamalar ve detaylar yönetmeliklerle, başkanlık kararnameleriyle ve idari talimatlarla sürekli olarak güncellenmektedir.
Göçmenlik işlemlerinden sorumlu kurumlar; ABD Vatandaşlık ve Göçmenlik Hizmetleri (USCIS), İç Güvenlik Bakanlığı (DHS), ABD Dışişleri Bakanlığı (DOS), Gümrük ve Sınır Koruma (CBP), Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza (ICE) gibi kurumlardır.
2. Trump Döneminde Göçmenlikte Sertleşme ve Kısıtlamalar (2017-2021)
Donald Trump yönetimi, göçmenlik mevzuatında en radikal ve kısıtlayıcı uygulamaları hayata geçiren dönemlerden biri olarak öne çıkar. Bu dönemde öne çıkan değişiklikler:
A. Seyahat Yasağı (“Muslim Ban”)
Başta İran, Suriye, Libya, Yemen, Somali ve Kuzey Kore vatandaşlarına ABD vizesi verilmesi yasaklandı. Bu uygulama federal mahkemelerde yoğun tartışmalara yol açtı, ancak sonrasında Yüksek Mahkeme tarafından kısmen onaylandı.
B. Kamu Yükü (Public Charge) Kuralının Genişletilmesi
Kamu yardımlarından (Medicaid, SNAP, SSI vb.) faydalananların Green Card veya vize başvurularının reddedilmesinin önü açıldı. Kamuya yük olma kriteri, göçmenlik başvurularında yeni bir ret nedeni haline geldi.
C. DACA ve Göçmen Gençler
DACA (Deferred Action for Childhood Arrivals) programı kaldırılmak istendi, ancak federal mahkemeler bu süreci durdurdu. DACA başvuruları askıya alınmış veya sınırlandırılmıştı.
D. Asylum (İltica) Başvurularında Kısıtlamalar
İltica başvuruları için sınırda bekleme zorunluluğu (“Remain in Mexico” politikası), yeni sınır dışı işlemleri ve iltica prosedürlerinde hızlandırılmış uygulamalar getirildi.
E. H-1B ve Çalışma Vizelerinde Kısıtlamalar
H-1B ve diğer nitelikli işçi vizeleri için puanlama sistemi, ek belge talepleri ve kota daraltması uygulandı. ABD iş piyasasının korunması amacıyla işverenler için ağır yükümlülükler getirildi.
3. Biden Yönetimi ile Göçmenlik Politikalarında Yumuşama (2021’den Günümüze)
Joe Biden’ın başkan seçilmesiyle birlikte göçmenlikte yeniden kapsayıcı ve esnek bir politika benimsendi. Son yıllardaki başlıca değişiklikler şunlardır:
A. Seyahat Yasaklarının Kaldırılması
Trump dönemindeki ülke bazlı seyahat yasakları (Muslim Ban) büyük ölçüde kaldırıldı, vize başvuruları tekrar açıldı.
B. Kamu Yükü Kuralının Esnetilmesi
2021’de kamuya yük olma (public charge) kuralı önemli ölçüde geri çekildi. Medicaid, SNAP gibi kamu yardımlarının Green Card başvurularında olumsuz etkisi azaltıldı.
C. DACA ve Göçmen Gençlere Yeniden Hak Tanınması
DACA başvuruları tekrar açıldı, bu gruptaki gençlerin çalışma ve eğitim hakkı güçlendirildi. Federal mahkemelerle uyumlu şekilde uygulama devam etti.
D. İltica ve Sığınmacı Haklarında Esneklik
ABD-Meksika sınırında “Remain in Mexico” politikası askıya alındı. Sınırda iltica başvuruları için randevu sistemi (CBP One App) ve çocuklu ailelerin korunmasına yönelik insani tedbirler getirildi.
E. Aile Birleşiminde Hızlandırma
Aile birleşimi (family reunification) başvurularında prosedürler basitleştirildi, evrak ve bekleme süreleri kısaltıldı.
F. Çalışma Vizelerinde Kolaylıklar ve STEM Odaklı Politika
H-1B, O-1, L-1 ve EB-2 gibi vizelerde; STEM alanındaki nitelikli işgücü için daha fazla kolaylık, uzatma ve statü değişikliği getirildi. Premium Processing uygulamaları genişletildi.
G. Afgan, Ukrayna ve Diğer Kriz Ülkeleri İçin Özel Statüler
Afganistan ve Ukrayna gibi ülkelerden gelenler için “Temporary Protected Status” (TPS), insani vize, hızlı iltica süreçleri uygulanmaya başlandı.
4. COVID-19 Pandemisi ve Göçmenlikte Acil Düzenlemeler
2020’den itibaren COVID-19 pandemisi, göçmenlik süreçlerinde büyük aksaklıklara ve yeni düzenlemelere neden oldu:
-
Konsolosluk ve USCIS ofislerinde randevu ve mülakatlar iptal veya ertelendi.
-
Bazı vize başvurularında muafiyet ve kolaylıklar getirildi (örneğin, uzaktan belge kabulü, geçici uzatma uygulamaları).
-
Sağlık sigortası ve aşılama, vize ve Green Card başvurularında aranan şartlardan biri haline geldi.
5. ABD Göçmenlik Kanununda Son Dönem Yenilikleri ve Tartışmalı Alanlar
A. Green Card Çekilişi (DV Lottery) ve Kotalar
Diversity Visa Lottery (DV Lottery) programı devam ediyor ancak göçmenlik kotaları, ülke dağılımı ve çekilişe katılım kuralları konusunda sık değişiklikler yaşanıyor.
B. Göçmenlik Mahkemelerindeki Birikmiş Dosyalar ve Temyiz Süreci
Göçmenlik mahkemelerinde dosya birikimi (backlog) önemli bir sorun olmaya devam ediyor. Temyiz ve itiraz haklarının daha etkin kullanımı için idari değişiklikler gündemde.
C. STEM Mezunları ve Start-Up Girişimcilere Yeni Haklar
2022 sonrası STEM alanında mezun olanlar ve start-up kurucuları için vize ve Green Card başvuru kolaylıkları getirildi. National Interest Waiver (NIW) ve yeni O-1A kriterleri genişletildi.
D. Göçmenlik Reformu ve Sınır Güvenliği Tartışmaları
Kongre’de kapsamlı göçmenlik reformu (comprehensive immigration reform) halen tartışılıyor. Özellikle sınır güvenliği, “Dreamers”, yasal statülerin iyileştirilmesi ve hızlı vize süreçleri öne çıkıyor.
6. Federal Mahkeme ve Yüksek Mahkeme Kararlarının Rolü
Son yıllarda, göçmenlik uygulamaları sık sık federal mahkemeler ve ABD Yüksek Mahkemesi’nin müdahalesine konu olmuştur.
Seyahat yasakları, DACA, kamu yükü ve iltica başvuruları gibi kritik konularda mahkeme kararları uygulamaları doğrudan şekillendirmiştir.
Mahkemeler, bireysel haklar, aile birliği, ayrımcılık yasağı ve usul güvenceleri açısından göçmenlerin korunmasında önemli rol oynamaktadır.
7. Yargıtay, ABD Federal ve AİHM Kararları Bağlamında
Türkiye’de Yargıtay, ABD göçmenlik değişikliklerinin aile hukuku, sosyal haklar, nafaka ve vatandaşlık davalarında etkilerini dikkate alır.
ABD federal mahkemeleri, yeni uygulamaların anayasaya uygunluğunu ve bireysel haklara etkisini titizlikle denetler.
AİHM ise, göçmenlikte aile birliği, ayrımcılık ve yaşam hakkı ilkelerine vurgu yapar.
8. Sonuç ve Hukuki Değerlendirme
ABD göçmenlik kanunu, hem idari uygulamalar hem de yargı kararları ışığında sürekli değişmektedir. Son yıllarda kamuya yük, iltica, çalışma vizeleri ve aile birleşimi gibi konularda esnekleşme ve kolaylaştırıcı yenilikler öne çıkmaktadır. Ancak, sınır güvenliği, vize kotaları ve mahkeme süreçleri gibi alanlarda tartışmalar ve bekleyen reformlar da devam etmektedir.
Göçmen adayları ve ABD’de yaşayan yabancıların, güncel uygulamaları yakından takip etmeleri, hukuki destek almaları ve hak kaybına yol açabilecek hatalardan kaçınmaları büyük önem taşır.
About Post Author
