Israrlı Takip Suçu: Türk Ceza Kanunu, Karşılaştırmalı Hukuk ve Yargıtay Uygulamaları Işığında Bir İnceleme

1. Giriş

Toplumda bireylerin kişisel alanlarının ihlali, teknolojik gelişmelerin de etkisiyle giderek daha karmaşık bir hâl almıştır. Bu kapsamda, kişinin özel hayatını tehdit eden ve psikolojik taciz boyutuna ulaşan “ısrarlı takip” eylemleri, uzun süre Türk hukuk sisteminde açıkça tanımlı bir suç tipi olmaksızın değerlendirilmiş ve daha çok tehdit, hakaret gibi genel suç tipleri kapsamında ele alınmıştır.

Bu boşluğu gidermek amacıyla, 27 Mayıs 2022 tarihinde yürürlüğe giren 7406 sayılı Kanun ile Türk Ceza Kanunu’na (TCK) 123/A maddesi eklenmiş ve “ısrarlı takip suçu” ilk kez müstakil bir suç tipi olarak tanımlanmıştır.

---

2. TCK m.123/A’nın Getirdiği Düzenleme

Madde Metni (Özet):

Bir kimseye karşı ısrarlı bir şekilde fiziki olarak takipte bulunmak veya iletişim araçlarıyla rahatsız edici biçimde sürekli iletişim kurmak suretiyle onun huzur ve sükûnunu bozmak, yaşam tarzını değiştirmeye zorlamak fiili, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Nitelikli Haller:

• Suçun çocuğa, boşanılan eşe, kamu görevlisine görev nedeniyle işlenmesi hâlinde ceza artırılır.

• Suç şikâyete bağlıdır, ancak kamu güvenliğini tehdit eden durumlarda re’sen kovuşturulabilir.

---

3. Suçun Unsurları

Israrlı takip suçunun oluşabilmesi için şu temel unsurların gerçekleşmesi gerekir:

• Süreklilik: Eylem tekil değil, devamlı ve sistematik olmalıdır.

• Mağdurun özel hayatına müdahale: Eylem, mağdurun huzurunu bozmalı, yaşam tarzını etkilemelidir.

• Kasıt: Failin mağduru rahatsız etmek kastıyla hareket etmesi gerekir.

• Şikâyet: Suçun takibi kural olarak şikâyete bağlıdır.

---

4. Yargıtay Uygulaması

TCK m.123/A yeni bir düzenleme olmakla birlikte, yerel mahkemelerde oluşan uygulamalar Yargıtay’ın da dikkatini çekmiş ve ilk kararlar oluşmaya başlamıştır.

📌 Yargıtay 4. CD, 2023/1254 E. – 2023/2764 K.

Sanığın mağduru sosyal medya üzerinden 100’den fazla kez araması, evine çiçek göndermesi, iş yerine gelmesi gibi fiiller zincirleme şekilde mağdurun hayatını olumsuz etkilemiştir. Sanığın eylemleri TCK 123/A kapsamında ısrarlı takip suçunu oluşturur.
Yargıtay, mahkumiyet kararını onamıştır.

📌 Yargıtay 12. CD, 2023/643 E. – 2023/2011 K.

Sanığın yalnızca iki defa mağdura mesaj göndermesi, mağdurun yaşam tarzında köklü değişiklik yaratmadığı gerekçesiyle beraat kararı verilmiştir.
Yargıtay, fiilin suç vasfına ulaşmadığını belirtmiştir.

---

5. Karşılaştırmalı Hukukta Israrlı Takip

🔹 Almanya (StGB § 238 – Nachstellung)

Alman Ceza Kanunu’nda 2007 yılından itibaren düzenlenmiştir. Israrlı takip (Stalking) suçu, bireyin tekrarlayan şekilde takip edilmesi, çağrıya maruz bırakılması, özel yaşamın ihlali gibi davranışları içerir. Ceza: 3 yıla kadar hapis.

🔹 İngiltere (Protection from Harassment Act 1997)

Bu yasa ile bir kişiye karşı tekrar eden rahatsız edici davranışlar “harassment” suçu olarak kabul edilir. 6 aya kadar hapis veya para cezası öngörülür. Mahkeme, tedbir kararı (restraining order) verebilir.

🔹 ABD – Kaliforniya Ceza Kanunu § 646.9

Stalking fiili, belirli bir kişiye yönelik tehdit, takip, gözdağı verme fiilleriyle tanımlanmıştır. Hem fiziksel hem dijital takip suç olarak düzenlenmiş, ağırlaştırıcı hallerde 5 yıla kadar hapis cezası öngörülmüştür.

🔹 İsveç (1994 yılında suçlaştırıldı – “Ofridande”)

Mağdura yönelik tekrar eden rahatsız edici davranışların cezalandırılmasını öngörür. Şikâyet şartı aranmaksızın kamu adına soruşturma yapılabilir.

---

6. 6284 Sayılı Kanun ile Etkileşim

Israrlı takip suçu aynı zamanda kadına yönelik şiddetin engellenmesi amacıyla çıkarılan 6284 sayılı Kanun kapsamında değerlendirilebilir. Mahkemeler, şikâyet üzerine derhâl şu tedbirleri alabilir:

• Failin mağdura yaklaşmaması

• Ortak konuttan uzaklaştırma

• Elektronik kelepçe

• Gizlilik kararı ve adres değişikliği

Bu yönüyle ısrarlı takip suçu yalnızca cezai değil aynı zamanda önleyici koruma tedbirleriyle birlikte yürütülmektedir.

---

7. Dijital Ortamda Israrlı Takip ve Delil Sorunu

Modern teknolojiyle birlikte suçun işlendiği mecralar değişmiştir. Sosyal medya, mesajlaşma uygulamaları ve e-posta aracılığıyla mağdurun özel alanına girilmesi söz konusudur. Uygulamada delil olarak:

• Sosyal medya mesaj ekran görüntüleri

• IP adres kayıtları

• E-posta çıktıları

• Kamera kayıtları

• Tanık beyanları kullanılmaktadır.

Özellikle kişisel verilerin ihlali ile birlikte TCK m.136, 243 ve KVKK ile kesişen durumlar da ortaya çıkmaktadır.

ÖRNEK OLAY

Ayşe Y., bir süre sosyal medya üzerinden tanıştığı Mehmet D. ile kısa süreli yazışmalar gerçekleştirmiştir. Ancak görüşmeyi sonlandırmak isteyen Ayşe Y., Mehmet D.’nin ısrarla aramalarına, mesajlarına ve evine çiçek göndermesine maruz kalmıştır. Mehmet D., birkaç kez Ayşe’nin çalıştığı kafeye gitmiş, sosyal medya üzerinden defalarca mesaj göndermiştir. Ayşe bu durumun kendisinde tedirginlik yarattığını, yaşadığı evi değiştirmek zorunda kaldığını ifade ederek savcılığa başvurmuştur.

ÖRNEK ŞİKAYET DİLEKÇESİ 

Şüpheli Mehmet D. ile sosyal medya üzerinden tanışmamızın ardından tarafımca görüşme sonlandırılmıştır. Ancak kendisi, defalarca sosyal medya üzerinden mesajlar göndererek ve telefonla arayarak bana rahatsızlık vermeye devam etmiştir.

Bu rahatsız edici davranışlar bununla da sınırlı kalmamış; evime çiçek göndermiş, çalıştığım kafeye birkaç kez gelerek beni huzursuz etmiştir. Bu nedenle ikametgahımı değiştirmek ve çalıştığım yeri bırakmak zorunda kaldım.

Şüpheli hakkında cezai işlem yapılmasını arz ve talep ederim.

ÖRNEK SAVUNMA DİLEKÇESİ 

Müvekkilim ile şikâyetçi arasında daha önce sosyal medya üzerinden gönüllü iletişim kurulmuş, ancak taraflar daha sonra iletişimi kesmiştir.

Müvekkilim yalnızca bir defa çalıştığı kafeye uğramış, birkaç kez mesaj göndermiştir. Bu mesajların hiçbiri tehdit ya da hakaret içermez. Gönderilen çiçekler de incelik göstergesi amacıyla iletilmiş, herhangi bir rahatsızlık yaratma kastı taşımamıştır.

Eylemler süreklilik göstermediği gibi, mağdurun yaşam tarzını değiştirmeye zorlayan sistematik bir davranış da yoktur. TCK m.123/A kapsamındaki suçun unsurları oluşmamıştır.

---

8. Değerlendirme ve Sonuç

TCK m.123/A ile sistematik ve rahatsız edici davranışların cezasız kalması engellenmiş, bireylerin huzur ve güvenlik hakkı özel olarak korunmuştur. Uygulamada dikkat edilmesi gereken en önemli unsur, eylemin süreklilik göstermesi ve mağdurun yaşamında ciddi bir değişiklik yaratmasıdır.

Karşılaştırmalı hukukta da benzer biçimde ısrarlı takip suçu; kadına yönelik şiddet, özel hayatın gizliliği ve bireysel özgürlükler bağlamında ele alınmakta, hem cezai hem idari yaptırımlar öngörülmektedir.

TCK m.123/A’nın uygulamasında, failin ısrarlı kastının ispatı, mağdurun gerçekten psikolojik veya sosyal zarar görmesi ve delillerin düzgün sunulması belirleyici olacaktır. Yargıtay içtihatlarının gelişimiyle birlikte madde uygulamasının daha standart hale geleceği ve özellikle dijital dünyada gelişen takip biçimlerine karşı etkin bir koruma sağlanacağı öngörülmektedir.