Yat Yangınında İzlenecek Hukuki Adımlar

I. Giriş

Yatlar, yalnızca lüks tüketim aracı değil, aynı zamanda yüksek maliyetli ve teknik yapıya sahip deniz araçlarıdır. Bu sebeple bir yatın yangın nedeniyle zarar görmesi, sahibine hem maddi hem de hukuki yönden ciddi sonuçlar doğurur. Yatın sigortalı olup olmamasına göre izlenecek hukuki yollar, tazminatın niteliği ve kapsamı değişmektedir. Bu yazıda; yangın sonucu zarar gören yatlarda, sigortalı ve sigortasız senaryolara göre zararın giderilmesi süreci ve hukuki hak arama yolları detaylı olarak incelenecektir.

---

II. Yat Yangınlarında Sigorta Kapsamı

A. Sigorta Teminatı Kapsamında Yangın

Yat sigortaları, genellikle yangını açıkça teminat kapsamına alır. Bu tür poliçeler Türk Ticaret Kanunu m.1401-1520 arasında düzenlenen deniz sigortası hükümleri çerçevesinde değerlendirilir. Poliçede “yangın”, “kaza sonucu çıkan yangın” veya “kaptan/mürettebatın ihmaliyle çıkan yangın” teminat altına alınabilir.

Teminat türleri:

• Tam ziya: Yatın tamamen kullanılamaz hâle gelmesi.

• Kısmî ziya: Yatın bazı parçalarının zarar görmesi (motor, elektronik sistem vb.).

• Ek teminatlar: Limanda yangın, üçüncü kişilerin kusurları, sabotaj.

B. Yangın Teminatının Hariç Olduğu Durumlar

Sigortacı, yangın sonucunda tazminat ödemek istemediğinde poliçede yer alan istisna kayıtlarına dayanır. Aşağıdaki hâllerde sigorta tazminatı ödenmeyebilir:

• Kast veya ağır kusur (yat sahibinin bilerek çıkardığı yangın)

• Poliçede belirtilen sınırlamaların aşılması (izin verilen rotanın dışına çıkma)

• Ruhsatsız tadilat / yakıt kaçakları

• Sigorta bedelinin eksik beyanı (eksik sigorta)

📌 Yargıtay 17. HD, 2019/3421 E. – 2020/1384 K.:

“Yangın teminatı verilen poliçede, akü bağlantılarının uygunsuzluğu sonucu çıkan yangının tazminat kapsamına girdiği kabul edilmiştir. Sigortacının rizikonun gerçekleşmesinde kusursuz olması tazmin yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.”

---

III. Sigortalı Yat İçin Hukuki Süreç

1. Hasar Bildirimi ve İhbar Süresi

TTK m.1446 uyarınca, sigorta ettiren kişi, zararı öğrenmesinden itibaren en geç 5 gün içinde sigortacıya ihbarda bulunmalıdır. Bu süre içinde;

• Yangın raporu (İtfaiye / Liman Başkanlığı)

• Fotoğraflar

• Tanık beyanları

• Mevcut poliçe ve ruhsat belgeleri

hazırlanarak sigortacıya sunulmalıdır.

2. Eksper Ataması

Sigorta şirketi, zararın boyutunu tespit etmek için bağımsız bir eksper görevlendirir. Eksper, yatın durumunu teknik olarak inceleyip eksper raporu hazırlar.

3. Tazminat Ödeme Süresi

TTK m.1448 gereği, rizikonun gerçekleştiği ve belgelerin sunulduğu andan itibaren sigortacının en geç 30 gün içinde ödeme yapması gerekir. Sigortacı ödeme yapmazsa, alacak için:

• Ticaret Mahkemesi’nde tazminat davası

• İcra takibi

• Sigorta Tahkim Komisyonu başvurusu (poliçede bu hüküm varsa)

başlatılabilir.

---

IV. Sigortasız Yat Sahibinin Hak Arama Yolları

Eğer yangına maruz kalan yat sigortasız ise, zarar doğrudan yat sahibine ait olacaktır. Ancak aşağıdaki ihtimallerde üçüncü kişilere karşı tazminat davası açılması mümkündür:

A. Üçüncü Kişinin Kusurlu Eylemi

• Liman görevlisinin ihmali

• Komşu tekneden yayılan yangın

• Marina elektrik tesisat arızası

📌 Bu durumda haksız fiil hükümleri (Türk Borçlar Kanunu m.49 vd.) çerçevesinde sorumlu kişilere karşı tazminat davası açılır.

B. Tersane / Onarım Firmasının Kusuru

Yat bakımdayken çıkan bir yangın nedeniyle zarar oluşmuşsa, hizmet sağlayıcı yüklenici firma TBK m.471-475 kapsamında sorumlu olur. Bu durumda:

• Tersanenin ihmali ispat edilir.

• Eksik işçilik / hatalı montaj / elektriksel hata belgelenir.

C. Yangının Kamu Kurumlarının Sorumluluğundan Doğması

Liman başkanlığı, marina yönetimi veya belediyeye ait elektrik – su tesisatındaki ihmaller sonucu çıkan yangınlarda, tam yargı davası (İdare Mahkemesi) açılabilir.

📌 Danıştay 10. Daire, 2020/1235 E. – 2022/893 K.:

“Marinada yaşanan yangında, liman içi aydınlatma direğinin patlaması sonucu oluşan zarardan belediyenin hizmet kusuru bulunduğu kabul edilerek tazminat ödenmesine karar verilmiştir.”

---

V. Delil Toplama ve Soruşturma Süreci

Yangın olaylarında, failin belli olmadığı veya kundaklama şüphesinin bulunduğu durumlarda savcılık soruşturması açılır. Olay yerinde;

• Jandarma / Polis tutanakları

• İtfaiye raporu

• Olay Yeri İnceleme raporları

• Kamera görüntüleri

toplanarak cezai sorumluluk yönünden işlem yapılır. Yangına sebep olan kişi tespit edilirse, hem cezai dava hem de maddi tazminat davası açılabilir.

---

VI. Tazminat Davasında Talep Edilebilecek Kalemler

Tazminat davası açılırken, yangın sonucu oluşan maddi kayıplar aşağıdaki başlıklarla istenebilir:

• Yatın rayiç bedeli (tam ziya durumunda)

• Onarım bedeli (eksper veya bilirkişi ile belirlenir)

• Elektronik sistemler, motor, yakıt, özel donanım bedeli

• Marina – çekek – kaldırma ücretleri

• Yat sahibi ticari faaliyette bulunuyorsa kazanç kaybı

• Faiz ve yargılama giderleri

---

VII. Arabuluculuk ve Alternatif Çözüm

Eğer taraflar arasında özel sözleşme ilişkisi varsa (örn. marina ile sözleşme), dava açmadan önce zorunlu arabuluculuk süreci işletilmelidir (6102 sayılı TTK m.5/A).

---

VIII. Sonuç

Yat yangını sonrası hak arama süreci, yatın sigortalı olup olmamasına göre ciddi şekilde farklılaşır. Sigortalı yatlarda, poliçe kapsamı, ihbar süresi ve eksper raporu temel belirleyicidir. Sigortasız yatlarda ise kusur ispatı ve haksız fiil hükümleri üzerinden dava açmak gereklidir. Her iki durumda da teknik bilgi, eksper görüşleri ve profesyonel hukuki destek büyük önem taşımaktadır.