ABD’de Evlat Edinme Yoluyla Vatandaşlık Nasıl Alınır?
GİRİŞ
ABD, hem yerli hem de uluslararası evlat edinme işlemlerinde köklü ve detaylı bir hukuk sistemine sahip ülkelerden biridir. Yabancı bir çocuğun ABD vatandaşınca evlat edinilmesi, ona yalnızca aile bağı kazandırmakla kalmaz; ABD vatandaşlığına da giden yolu açar. Ancak evlat edinme ile vatandaşlık otomatik ve tek aşamada kazanılmaz; hem göçmenlik hem de aile hukuku kapsamında çok sayıda kural, prosedür ve uluslararası anlaşma devreye girer.
Bu makalede, ABD’de evlat edinme yoluyla vatandaşlık kazanma süreci, başvuru şartları, hukuki yollar, ilgili kanunlar ve pratikte dikkat edilmesi gereken noktalar ayrıntılı biçimde ele alınacaktır.
1. ABD’de Evlat Edinme Hukuku: Genel Çerçeve
ABD’de evlat edinme işlemleri, federal ve eyalet düzeyinde ayrı ayrı düzenlenmiştir. ABD vatandaşı bir kişinin yurt içinde veya yurt dışından çocuk evlat edinmesi mümkündür. Ancak vatandaşlık kazanımı için çocuğun ABD’ye yasal yollarla getirilmesi, evlat edinme kararının ve göçmenlik işlemlerinin usulüne uygun yapılması gereklidir.
ABD’de evlat edinme iki ana başlıkta değerlendirilir:
-
Yerel (Domestic) Evlat Edinme: Çocuğun ABD sınırları içinde evlat edinilmesi
-
Uluslararası (International/Intercountry) Evlat Edinme: Çocuğun başka bir ülkede evlat edinilip ABD’ye getirilmesi
Her iki durumda da farklı prosedürler, başvuru formları ve yasal gereklilikler söz konusudur.
2. Evlat Edinme Yoluyla Vatandaşlığın Hukuki Dayanakları
Evlat edinilen çocukların ABD vatandaşlığı kazanması esas olarak iki temel federal yasaya dayanır:
A. Child Citizenship Act of 2000 (CCA) – Çocuk Vatandaşlığı Yasası
-
27 Şubat 2001’den sonra geçerli olan bu yasa, evlat edinilen çocukların bazı şartları sağladığında otomatik olarak ABD vatandaşlığı kazanmasını sağlar.
-
Çocuğun 18 yaşından küçük olması, en az bir ebeveyninin ABD vatandaşı olması, ABD’de yasal olarak sürekli ikamet etmesi (Green Card) ve tamamlanmış yasal evlat edinme işleminin bulunması gereklidir.
B. Immigration and Nationality Act (INA)
-
INA’nın ilgili hükümleri, evlat edinilen çocuğun Green Card (daimi oturma izni) alması ve ardından vatandaşlık hakkı kazanması süreçlerini düzenler.
3. ABD Vatandaşı Ebeveynler İçin Vatandaşlık Kazanım Yolları
Evlat edinilen bir çocuğun ABD vatandaşlığına geçişi, hangi yolla ve ne zaman ABD’ye geldiğine bağlı olarak değişir. Temelde üç ana yol vardır:
A. Hague Sözleşmesi Kapsamında Evlat Edinme
ABD, 1 Nisan 2008’den itibaren Lahey Çocukların Korunması ve Evlat Edinme Sözleşmesi’ne (Hague Adoption Convention) taraftır.
Türkiye dahil çok sayıda ülkeyi kapsayan bu sözleşme çerçevesinde:
-
Evlat edinilecek çocuk ve ebeveyn için yetkili makamlar tarafından uygunluk belgesi düzenlenmelidir.
-
ABD vatandaşı ebeveyn, Hague akredite bir kuruluş aracılığıyla süreci başlatır.
-
Form I-800A (ebeveyn uygunluk başvurusu) ve Form I-800 (çocuğun uygunluk başvurusu) ile USCIS’e başvuru yapılır.
-
Çocuk için göçmenlik vizesi (IH-3 veya IH-4 vizesi) alınır.
-
Çocuk ABD’ye geldiği anda, tüm prosedürler tamamlandıysa, otomatik olarak ABD vatandaşlığı kazanır.
B. Hague Dışı (Orphan Process) – Yetim Çocuk Prosedürü
Ebeveyn ve çocuk Hague Sözleşmesi kapsamı dışında kalıyorsa:
-
Form I-600A (ebeveyn uygunluk başvurusu) ve Form I-600 (çocuğun başvurusu) ile süreç yürütülür.
-
Çocuk, “yetim” statüsünde olmalı veya biyolojik ebeveynleri tarafından ABD vatandaşı ebeveyne bırakılmış olmalıdır.
-
Çocuk ABD’ye göçmen vizesiyle geldikten sonra, Green Card verilir ve sonrasında vatandaşlık kazanımı için başvuru yapılır.
C. ABD’de Evlat Edinme (Domestic Adoption) ve Vatandaşlık
-
ABD vatandaşı ebeveynin, ABD’de yaşayan bir çocuğu mahkeme kararıyla evlat edinmesi durumunda, çocuk ABD’de yasal olarak ikamet ediyorsa otomatik olarak vatandaş olur (18 yaşından küçükse).
4. Vatandaşlık Kazanımı İçin Temel Şartlar
-
18 yaşından küçük olmak (başvuru sırasında)
-
Yasal evlat edinme işleminin tamamlanmış olması
-
Çocuğun ABD’ye yasal yollarla girişi ve ikameti (Green Card ile)
-
En az bir ebeveynin ABD vatandaşı olması
-
Çocuğun ebeveyniyle aynı adreste ve ABD’de fiilen yaşaması
Bu şartları sağlayan çocuklar, ek başvuruya gerek olmadan otomatik ABD vatandaşı olur ve Certificate of Citizenship (Vatandaşlık Sertifikası) için başvuru yapılabilir.
5. Başvuru Süreçleri ve Gerekli Belgeler
-
Evlat edinme mahkeme kararı ve tam vesayet belgeleri
-
Çocuğun doğum belgesi ve yasal kimlik belgeleri
-
ABD vatandaşı ebeveynin vatandaşlık veya doğum belgesi
-
Form I-800A/I-800 veya I-600A/I-600 (uluslararası evlat edinme için)
-
Göçmen vizesi evrakları (IH-3/IH-4 veya IR-3/IR-4)
-
Green Card ve ikamet belgeleri
-
ABD’ye giriş damgası
-
Çocuğun aynı adreste yaşadığını gösteren kanıtlar
-
Certificate of Citizenship için Form N-600 (gerekirse)
6. Dikkat Edilmesi Gereken Hukuki ve Pratik Noktalar
-
Evlat edinme işlemi tamamen ve usulüne uygun tamamlanmadan vatandaşlık mümkün değildir.
-
Çocuk ABD’ye turist vizesi ile getirilemez; mutlaka uygun göçmen vizesi alınmalı.
-
Yasa dışı yollar, sahte belgeler veya eksik evrak ABD’de hem cezai hem de idari yaptırım doğurur.
-
Hague Sözleşmesi kapsamındaki ülkelerde, sadece yetkili ve akredite kurumlarla çalışılmalıdır.
-
ABD’de doğan çocuklar otomatik vatandaş olur, ancak yurtdışında doğan evlat edinilmiş çocuklar için yukarıdaki şartlar mutlaka sağlanmalıdır.
-
18 yaşından büyük çocuklar için otomatik vatandaşlık yolu yoktur; bu durumda ayrı göçmenlik yolları izlenmelidir.
7. Sıkça Sorulan Sorular
Evlat edinilen çocuğun ABD vatandaşlığı ne zaman başlar?
Şartlar sağlanırsa ve çocuk ABD’ye göçmen vizesiyle girdiyse, ülkeye giriş anında başlar.
18 yaşından büyük evlat edinilen çocuklar için vatandaşlık imkanı var mı?
Otomatik vatandaşlık yoktur; yetişkinler için aile birleşimiyle göçmenlik başvurusu yapılabilir.
Türkiye’den evlat edinme süreci nasıldır?
Türkiye, Hague Sözleşmesi’ne taraftır; Türkiye’deki sosyal hizmetler ve mahkeme kararlarıyla işlemler başlatılır ve ABD konsolosluğu sürece dahil olur.
Vatandaşlık sertifikası nasıl alınır?
Form N-600 ile başvuru yapılır; başvurunun onaylanmasıyla Certificate of Citizenship alınır.
8. Yargıtay, ABD Federal ve AİHM Kararları Bağlamında
Türkiye’de Yargıtay, uluslararası evlat edinme işlemlerinde çocuğun üstün yararı, biyolojik aile bağları ve velayet kararlarını inceler. ABD federal mahkemeleri, evlat edinme yoluyla vatandaşlık kazanımında usulsüzlük ve sahtecilik iddialarında titiz denetim yapar. AİHM içtihatlarında ise çocuğun korunması, aile birliği ve ayrımcılık yasağı esastır.
9. Sonuç ve Hukuki Değerlendirme
ABD’de evlat edinme yoluyla vatandaşlık karmaşık ve çok aşamalı bir süreçtir. Yasal şartlar, uluslararası anlaşmalar ve göçmenlik prosedürleri tam olarak karşılanmalıdır.
-
Şartları sağlayan çocuklar, otomatik olarak veya başvuruyla ABD vatandaşlığına geçebilir.
-
Tüm süreçte profesyonel danışmanlık ve resmi kurumlarla işbirliği başarı şansını artırır.
-
Belgelerin doğruluğu, çocuğun menfaati ve yasal prosedürlerin titizliği en önemli unsurlardır.
Hukuk Fakültesi Öğrencisi Gamze Akbulut
About Post Author
