Almanya’da Şirket Kurarak Oturum ve Vatandaşlık Alma Yolları
Almanya, hem Avrupa Birliği üyesi olması hem de güçlü ve istikrarlı ekonomisi ile dünyanın en çok tercih edilen yatırım ve yaşam ülkelerinden biridir. Yabancı yatırımcılar için, özellikle Türkiye’den gelen girişimciler açısından Almanya’da şirket kurmak; sadece ticari fırsatlar değil, aynı zamanda yasal oturum ve uzun vadede vatandaşlık imkânı sunmaktadır. Ancak bu süreçler, AB dışından gelenler için belirli hukuki prosedürler, titiz incelemeler ve uygulamada karşılaşılabilecek çeşitli zorluklar içermektedir. Bu makalede, Almanya’da şirket kurma yoluyla oturum ve vatandaşlık hakkı elde etmenin yasal altyapısı, güncel uygulama örnekleri ve dikkat edilmesi gerekenler detaylı biçimde ele alınacaktır.
1. Almanya’da Şirket Kurma: Genel Yasal Çerçeve
Almanya’da bir yabancının şirket kurabilmesi için öncelikle Alman hukukunda tanınan bir şirket türü belirlemesi gerekmektedir. Yabancıların en sık tercih ettiği şirket türleri şunlardır:
- GmbH (Gesellschaft mit beschränkter Haftung): Limited şirket. En az 25.000 Euro sermaye gereklidir.
- UG (Unternehmergesellschaft): Mini-GmbH olarak bilinen, 1 Euro sermaye ile dahi kurulabilen ama kârın %25’inin yasal yedek olarak ayrılması zorunlu olan bir türdür.
- AG (Aktiengesellschaft): Anonim şirket türüdür, büyük yatırımlar ve halka açık şirketler için uygundur.
- Şube (Zweigniederlassung): Yabancı bir şirketin Almanya’da şube açması mümkündür.
AB vatandaşı olmayanlar için şirket kurmanın önünde yasal bir engel bulunmamakla birlikte, oturum ve iş yapma hakkı elde etmek için ayrıca oturum izni alınması gerekmektedir. Sadece şirketin kurulmuş olması otomatik olarak Almanya’da yaşama hakkı sağlamaz.
2. Şirket Kurarak Oturum Alma Yolu: Yasal Dayanak ve Süreç
a) Yasal Dayanak: §21 AufenthG (Serbest Meslek Faaliyeti)
Almanya’da şirket kuran yabancıların oturum izni alabilmesinin temel yasal dayanağı, Almanya Yabancılar Yasası (AufenthG) 21. maddesidir. Bu düzenleme uyarınca, bir şirketin sahibi veya yöneticisi sıfatıyla Almanya’da aktif olarak iş yapmak isteyen kişiler, “serbest meslek faaliyeti” kapsamında oturum iznine başvurabilirler.
Temel Başvuru Şartları:
- İş Fikrinin Ekonomik Katkısı: Kurulacak şirketin Almanya’nın ekonomik menfaatlerine ve ilgili bölgenin ihtiyaçlarına uygun olması gerekmektedir. İş planı, yerel ticaret odası ve ekonomik kalkınma ajanslarınca değerlendirilir.
- Sermaye ve Finansman: Başvuranın, şirketin faaliyetlerini sürdürecek yeterli sermaye ve finansmana sahip olması beklenir. Uygulamada genellikle 50.000-100.000 Euro arası bir sermaye tutarı kabul edilebilir görülmektedir.
- İstihdam Yaratma: Şirketin Alman vatandaşlarına ya da ülkede yasal oturumu olanlara istihdam sağlaması, olumlu değerlendirilir.
- Profesyonel Yetkinlik ve Deneyim: Başvuru sahibinin iş koluna ilişkin yeterlilik ve tecrübesi olması gerekmektedir.
- Sağlam İş Planı: Şirketin hedefleri, pazar analizi, rekabetçi yönü, sürdürülebilirliği ve finansal öngörüleri ayrıntılı bir iş planında sunulmalıdır.
b) Başvuru ve Onay Süreci
- İş Planının Hazırlanması: Detaylı ve sürdürülebilir bir iş planı hazırlanır.
- Başvurunun Ticaret Odasına Sunulması: İş planı ve destekleyici belgeler ilgili ticaret ve sanayi odasına (IHK) iletilir, burada ekonomik katkı değerlendirilir.
- Oturum İzni Başvurusu: Başvurucu, Alman konsolosluğu veya Almanya’daki Yabancılar Dairesi’ne başvurarak yatırımcı oturum izni talep eder.
- Değerlendirme ve Onay: Almanya Federal Göç ve Mülteci Dairesi (BAMF), IHK’nın olumlu görüşüne göre başvuruyu onaylar veya reddeder.
- Oturum İzninin Verilmesi: İlk başvuruda genellikle 1-3 yıl süreli oturum izni verilir, şirket faaliyetleri olumlu şekilde devam ederse süresi uzatılır.
3. Şirketin Aktif Olarak Faaliyete Geçmesi ve Takip
Şirketin Almanya’da fiilen aktif olması, ticari faaliyete başlaması, ofis ve çalışanlarının olması beklenir. “Kağıt üzerinde” şirketler veya gerçek bir iş faaliyeti olmayan, yalnızca oturum elde etmek için kurulan şirketler, yetkili makamlarca kısa sürede tespit edilip oturum izinleri iptal edilebilir.
4. Daimi Oturum İzni (Niederlassungserlaubnis) ve Süreç
Yabancı bir yatırımcı, şirketiyle Almanya’da en az 3 yıl aktif faaliyette bulunduysa ve işini başarılı şekilde yürüttüyse, daimi oturum izni başvurusunda bulunabilir. Şu şartlar aranmaktadır:
- Şirketin ve başvuranın finansal olarak istikrarlı olması
- Almanca dil yeterliliği (en az A2-B1)
- Sosyal güvenlik ve sağlık sigortası primlerinin düzenli ödenmesi
- Vergi yükümlülüklerinin yerine getirilmesi
Daimi oturum izni, Almanya’da kalıcı yaşama ve çalışma hakkı tanır ve vize serbestisi ile diğer AB ülkelerinde kısa süreli kalışlarda avantaj sağlar.
5. Aile Üyeleri İçin Oturum Hakları
Şirket sahibi yatırımcı ile birlikte eş ve 18 yaş altı çocuklar da aile birleşimi yoluyla Almanya’da oturum izni alabilirler. Eşler için Almanca dil şartı aranabilir. Aile üyeleri, oturum izni aldıktan sonra Almanya’da çalışabilir, eğitim alabilir ve sosyal haklardan yararlanabilir.
6. Şirket Sahipliği Yoluyla Vatandaşlık Başvurusu
Almanya’da şirket kurarak alınan oturum izni ile vatandaşlık başvurusu doğrudan mümkün değildir, ancak daimi oturum iznine sahip olanlar için vatandaşlığa geçiş yolu açılır. Temel şartlar:
- En az 6-8 yıl Almanya’da kesintisiz yasal ikamet
- Alman toplumu ile entegrasyon: Dil, kültür, uyum kursları
- Kendisi ve ailesinin geçimini yasal yollarla sağlayabilmek
- Temiz adli sicil
- Alman Anayasası’na bağlılık
- Çifte vatandaşlık istisnaları: Türk vatandaşlarının, çoğunlukla mevcut vatandaşlıklarından feragat etmesi gerekir.
Vatandaşlık başvurusu, oturum süresi ve entegrasyon şartlarının yerine getirilmesiyle mümkün olup, Almanya bu konuda son yıllarda belirli esneklikler ve kolaylaştırıcı hükümler getirmiştir.
7. Uygulamada Sık Karşılaşılan Sorunlar ve Riskler
Şirket kurarak oturum ve vatandaşlık yolunda en sık karşılaşılan problemler şunlardır:
- İş Planının Yetersizliği: Yatırımcıların hazırladığı iş planlarının Almanya’daki rekabet ortamı, pazar ve sürdürülebilirlik açısından zayıf olması başvurunun reddine yol açabilir.
- Sahte veya Etkin Olmayan Şirketler: Sadece oturum almak için kurulmuş ve ticari faaliyeti olmayan şirketler reddedilmekte veya kısa sürede izinleri iptal edilmektedir.
- Vergi ve Sosyal Yükümlülüklerin Aksatılması: Vergi kaçırma, çalışan bildirmeme, SGK primlerini ödememe gibi ihlaller oturumun kaybedilmesine neden olabilir.
- Dil ve Entegrasyon Sorunları: Almanca bilmeyen ve topluma uyum sağlamayan yatırımcılar, uzun vadede vatandaşlık alamayabilirler.
- Yanlış veya Eksik Evrak: Eksik, yanlış ya da yanıltıcı belgelerle başvuru, hem idari para cezası hem de sınır dışı edilme riskini doğurur.
8. Pratik Öneriler ve Hukuki Danışmanlık
Almanya’da şirket kurarak oturum ve vatandaşlık elde etmek isteyenler için aşağıdaki hususlar önem taşır:
- Alanında uzman avukat ve mali müşavirlerle çalışılması
- İş planının profesyonelce hazırlanması
- Yerel ticaret odası ve ekonomik kalkınma ajanslarıyla iletişim
- Finansal kaynakların yasal ve şeffaf gösterilmesi
- Şirketin aktif ve sürdürülebilir bir biçimde yönetilmesi
- Tüm başvuru ve evrak süreçlerinde titizlik
9. Sonuç
Almanya’da şirket kurmak, sadece ticari anlamda değil, aynı zamanda güvenli, istikrarlı ve uzun vadeli bir yaşam planı olarak da büyük avantajlar sağlamaktadır. Doğru ve sürdürülebilir bir iş modeli, güçlü bir hukuki altyapı ve etkin danışmanlık ile yatırımcılar, önce oturum izni, ardından da daimi oturum ve vatandaşlık hakkı kazanabilirler. Ancak her aşamada şeffaflık, yasal uygunluk ve entegrasyon büyük önem taşır. Yatırımcıların süreci baştan sona hukuki ve pratik açıdan eksiksiz yürütmeleri, Almanya’daki yaşamlarının da sorunsuz devamı için zorunludur.
About Post Author
