Hollanda’da Oturum Statüsü Değişikliği: Geçici Oturumdan Daimi İkamete Geçiş Şartları

Giriş
Hollanda’daki yabancı uyruklular, çalışma, aile birleşimi, eğitim veya uluslararası koruma gibi farklı gerekçelerle geçici oturum izni (verblijfsvergunning voor bepaalde tijd) alır. Ancak çoğu başvuru sahibi nihai hedef olarak daimi oturum izni (verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd – VVR) elde etmeyi ister. Daimi oturum, bireye süresiz ikamet hakkı sunar; belli şartlar doğrultusunda çalışma, sosyal yardımlardan faydalanma ve kamu hizmetlerinden yararlanma imkânı sağlar. Bu makalede, geçici oturum izninden daimi ikamete geçişe dair yasal çerçeve, başlıca şartlar ve prosedürler ayrıntılı şekilde incelenecektir.

1. Yasal Çerçeve

Daimi oturum izni, esasen Avrupa Birliği’nin 2003/109/EC sayılı Uzun Dönemli İkametli Yabancı Vatandaşlar Direktifi’ne dayanır. Direktif, üye devletlerin beş yıllık yasal ve aralıksız ikamet koşuluyla üçüncü ülke vatandaşlarına uzun dönemli ikamet statüsü tanımasını zorunlu kılar. Hollanda uygulamasında da bu direktif, 2000 tarihli Vreemdelingenwet (Yabancılar Kanunu) ve ona bağlı Uitvoeringsbesluit ile Uitvoeringsregeling hükümleriyle hayata geçirilmiştir. İlgili maddeler, daimi izin şartlarını ve prosedürünü net olarak düzenler.

2. Süre Koşulu ve Aralıksız İkamet

Daimi ikamet hakkı için en temel şart, Hollanda’da en az beş yıl boyunca kesintisiz ve yasal statüyle ikamet etmektir.

Kesintisiz İkamet: Bu beş yıllık sürede; vize veya oturum izni süresinin bitmemesi, belirlenen süreler kadar yurt dışında kalmamak ve oturumun hukuka aykırı sona erdirilmemesi gerekir.
Yurtdışı Kalış Limitleri: Kişi, beş yıl içinde toplamda 6 aydan fazla veya ardışık olarak 12 aydan fazla Hollanda dışında bulunmamalıdır. Aksi halde aralıksız ikamet şartı ihlal edilmiş sayılır. Bu süreler, aile birleşimi veya çalışma izni statüleri için eşdeğer şekilde uygulanır.

3. Geçerli Oturum İzni ve Statü Değişikliği

Daimi oturum başvurusunda bulunabilmek için başvuru anında hâlihazırda geçerli bir oturum iznine sahip olmak zorunludur. Geçici iznin iptal ya da reddedilme riski bulunmamalı; “geçici” izin kategorileri kapsamında (çalışma, aile birleşimi, öğrenci vb.) en az 60 ay boyunca statü aralıksız devam etmiş olmalıdır. IND, mevcut iznin hukuka uygunluğunu kontrol eden ilk adımdır.

4. Gelir ve Yeterlilik Şartı

Daimi ikamete başvuran kişinin, beş yıllık süre boyunca “bağımsız, sürekli ve yeterli” bir gelire sahip olduğunu göstermesi gerekir.

Asgari Gelir Eşiği: Başvuru yılı için IND tarafından belirlenen sosyal yardım düzeyinin üzerinde bir net gelir; maaş geliri veya işletme sahibiyse yeterli kâr beyanı aranır.
Sosyal Yardımdan Muafiyet: Başvuru tarihinden önce en az üç yıl boyunca sosyal yardım (bijstandsuitkering) almamış olmak, diğer bir ifade ile kendi geçimini sağlamış bulunmak şarttır.
Mali Belgeler: İşveren imzalı gelir belgeleri, vergi beyanları veya işletme hesap özetleri, gelir istikrarını ispatlamak için başvuru dosyasına eklenir.

5. Entegrasyon (Inburgering) Şartı

Hollanda’da daimi statü sahibi olmak isteyen 18–65 yaş arası tüm üçüncü ülke vatandaşlarından, entegrasyon (inburgering) şartlarını yerine getirmeleri beklenir.

Temel Düzey Sınavı: Hollanda dilinde okuma, yazma, konuşma ve dinleme becerilerini ölçecek “Staatsexamen NT2 Programma I” veya yurt dışında verilen “Basisexamen Inburgering Buitenland” başarı belgesi sunulmalıdır.
Toplum Bilgisi: “Kennis Nederlandse Samenleving” modülü veya entegrasyon kursunu tamamlayarak sertifika almak gerekir.
Muafiyet ve Erteleme: Bazı mülteciler, AB vatandaşı eşler veya 65 yaş üzerindekiler entegrasyon koşullarından muaf tutulabilir.

6. Adli Sicil Arka Planı

Daimi ikamet başvurusunda, başvuru sahibinin ceza mahkûmiyeti bulunmaması zorunludur.

Sabıka Kaydı Beyanı: 12 yaş ve üzerindeki kişiler, “Verklaring Omtrent het Gedrag” (VOG) adı verilen adli sicil belgesini ibraz eder.
Kamu Düzeni ve Güvenliği İncelemesi: IND, güvenlik birimleriyle işbirliği içinde, başvuru sahibinin Hollanda’da kamu düzeni ve güvenliğini tehlikeye atmadığından emin olur. Ciddi suç kaydı varsa başvuru reddedilir.

7. Geçerli Pasaport ve Seyahat Belgesi

Başvuru anında pasaport veya geçerli bir seyahat belgesi sunmak zorunludur.

Belge Geçerlilik Süresi: Daimi izin çıktıktan sonra en az bir yıl daha geçerli olması; aksi takdirde VVR kartı düzenlenemez.
İstisnai Durumlar: Mülteci statüsünde olup pasaportu olmayanlar, IND’ye eksik belge durumunu resmi yollarla bildirdiklerini ve belge temini için gayret ettiklerini belgelemelidir.

8. Başvuru Prosedürü

Dosya Hazırlığı ve Başvuru: IND’nin web portalı üzerinden çevrimiçi form doldurulur; gelir belgeleri, pasaport, sabıka kaydı ve entegrasyon sertifikaları yüklenir.
Harç Ödemesi: VVR başvuru harcı ödenir. 2025 itibarıyla standart harç ~€180’dır.
Kimlik Tespiti Randevusu: IND ofisinde biyometrik veri (fotoğraf, parmak izi) alınır.
İnceleme Süresi: Başvurunun işlenmesi genellikle 90–120 gün sürer; eksik evrak istenirse süre uzar.
Karar ve Bildirim: Olumlu karar halinde, VVR kartı (plastik izin kartı) kargo ile adrese gönderilir. Olumsuzsa gerekçeli ret mektubu içerir; 4 hafta içinde idarî itiraz hakkı doğar.

9. İtiraz ve Hukuki Yollar

Reddedilen başvurular için, karar tebliğinden itibaren 4 hafta içinde bezwaar (idarî itiraz) yapılabilir. Bu süreçte oturum izni geçerli kalır. İtiraz reddedilirse, 4 hafta içinde bölge mahkemesine beroep başvurusu yapılır. Mahkeme kararı 3–6 ay içinde sonuçlanır ve gerekirse Raad van State’ye (Devlet Konseyi) temyiz hakkı vardır. Hukuki süreç boyunca deneyimli göç hukuku avukatından destek alınması önerilir.

Sonuç ve Öneriler

Geçici oturumdan daimi ikamete geçiş, Hollanda’da uzun süreli istikrar ve sosyal entegrasyon açısından kritik bir adımdır. Beş yıllık aralıksız ikamet, gelir istikrarı, entegrasyon şartları, adli sicil temizliği ve geçerli seyahat belgesi gibi koşulların eksiksiz sağlanması temel önceliktir. Başvuru sahiplerinin; IND’nin güncel kılavuzlarını takip etmeleri, gerekli eğitim ve sınav hazırlıklarını zamanında tamamlamaları, gelir ve konut belgelerini eksiksiz sunmaları, itiraz süreçlerini bilmeleri ve hak kaybını önlemek için hukuki danışmanlık almaları lehte sonuç elde etme şansını artıracaktır. Daimi ikamet izni, Hollanda’da kalıcı sosyal haklar, çalışma özgürlüğü ve toplumsal bütünleşme imkânı tanıdığı için, tüm sürecin dikkatle planlanması büyük önem taşır.

Single Blog Title