Kanada’da Pasif Yatırımcı Olmak: Gayrimenkul, Hisse ve Fon Yatırımı ile Oturum Mümkün mü?
Giriş
Kanada, yüksek yaşam kalitesi, güçlü sağlık ve eğitim sistemi, siyasi istikrarı ve göçmen dostu yaklaşımıyla yatırımcılar açısından oldukça cazip bir ülkedir. Bu nedenle birçok yabancı yatırımcı, pasif yatırım araçları (örneğin gayrimenkul, borsa, yatırım fonları) yoluyla Kanada’da oturum hakkı elde etmenin mümkün olup olmadığını araştırmaktadır.
Ancak yatırım yoluyla oturum sistemleri ülkeden ülkeye farklılık gösterir. Örneğin bazı Avrupa ülkelerinde gayrimenkul yatırımı karşılığında doğrudan oturum verilirken (örneğin Portekiz Golden Visa), Kanada göç sistemi daha nitelik ve aktif katkı esasına dayanır.
Bu makalede, pasif yatırım yollarıyla Kanada’da oturum hakkı elde edilip edilemeyeceği, mevcut programlar ve yatırımcılar için olası stratejik seçenekler incelenecek; yaygın yanlış anlamalara da açıklık getirilecektir.
1. Kanada’da Pasif Yatırım Nedir?
“Pasif yatırım” terimi, yatırımcının doğrudan bir işletmeyi yönetmeden, dolaylı yollarla sermaye kazancı elde etmesini ifade eder. Kanada’da en çok tercih edilen pasif yatırım araçları şunlardır:
- Gayrimenkul yatırımı: Ev, ticari mülk, arsa alımı
- Hisse senetleri: Kanada borsasında (TSX, TSXV) işlem gören hisse yatırımları
- Yatırım fonları ve ETF’ler: Kanada menşeli varlık sepetleri
- Tahvil ve mevduat ürünleri: Kanada bankalarında sabit getirili menkul kıymetler
Peki, bu yatırımlardan herhangi biri oturum iznine giden bir yol oluşturur mu? Gelin inceleyelim.
2. Kanada’da Gayrimenkul Alımı Oturum Hakkı Verir mi?
Cevap: Hayır. Kanada’da gayrimenkul satın almak, herhangi bir göçmenlik statüsü sağlamaz. Üstelik 2023 itibarıyla yürürlüğe giren “Prohibition on the Purchase of Residential Property by Non-Canadians Act” ile Kanada, yabancıların konut edinimini geçici olarak yasaklamıştır.
Bu yasa:
- Yabancı gerçek kişilerin konut (residential property) alımını sınırlar.
- İhlal eden kişilere 10.000 CAD‘a kadar para cezası öngörür.
- Sadece ticari taşınmazlar ve bazı istisnalar kapsam dışıdır (örneğin daimi oturum sahipleri, geçici çalışma/öğrenci izni olanlar).
Dolayısıyla Kanada’da mülk alımı, ne doğrudan oturum izni sağlar, ne de bir göçmenlik başvurusunda “avantaj” sayılır.
3. Hisse Senedi ve Fon Yatırımı ile Oturum Mümkün mü?
Kanada’da hisse senedi ve borsa yatırımı yaparak vatandaşlık ya da daimi oturum almak mümkün değildir.
Kanada göç politikası, yatırım miktarına değil, yatırımın niteliğine ve yarattığı ekonomik katkıya odaklanır. Bu çerçevede:
- Toronto veya Vancouver Borsası’ndan 5 milyon dolarlık hisse alınması,
- Bir Kanada fonuna yatırım yapılması
gibi işlemler, göçmenlik sistemi açısından görünmez kalır.
Bu tür yatırımlar, yatırımcının portföyünü çeşitlendirmesi açısından önemlidir ancak herhangi bir vize, çalışma izni veya ikamet hakkı kazandırmaz.
4. Kanada’da Oturum Sağlayan Yatırım Programları
Pasif yatırımlar doğrudan bir yol sunmasa da aktif katkı sağlayan bazı göçmenlik programları mevcuttur. Bunlar, yatırım yoluyla dolaylı olarak oturum iznine ulaşmanın temel araçlarıdır:
4.1. Start-Up Visa Programı
- Yenilikçi bir iş fikri ile başvuran girişimciler içindir.
- Başvuru için designated organization (incubator, VC firması, angel yatırımcı) desteği gerekir.
- Minimum yatırım tutarı zorunlu değildir ancak iş planının ölçeklenebilir olması beklenir.
- Eş ve çocuklarla birlikte kalıcı oturum alınabilir.
4.2. Provincial Nominee Program (PNP) – Girişimci Akışları
- British Columbia, Ontario, Manitoba gibi eyaletlerde uygulanır.
- Minimum yatırım şartı genellikle 150.000–500.000 CAD arasında değişir.
- Yatırım yapılan işin yönetilmesi zorunludur.
- Genellikle önce geçici çalışma izni, sonra kalıcı oturum yolu açılır.
4.3. Quebec Immigrant Investor Program (Askıya Alındı)
- Quebec eyaletine özgü bir programdı.
- Minimum yatırım: 1.2 milyon CAD
- Pasif yatırım statüsünde bir seçenekti ancak 2019’da askıya alındı.
- 2024 sonrası yeniden yapılandırılarak dönmesi beklenmektedir.
5. Kanada’da Varlık Sahibi Olmak Oturum Süreçlerine Yardımcı Olur mu?
Kimi yatırımcılar Kanada’da mülk sahibi ya da finansal yatırımcı olmalarının, ilerideki göçmenlik başvurularında olumlu değerlendirilmesini bekler. Ancak IRCC (Immigration, Refugees and Citizenship Canada) başvuruları değerlendirirken:
- Varlık miktarını değil, gelir üretme kapasitesini,
- Pasif değil, aktif katılımı
- Başvuranın niyetini, topluma uyum potansiyelini
esas alır. Bu nedenle, yatırım miktarının yüksek olması, tek başına başvuruda avantaj sağlamaz. Ancak başvuranın genel ekonomik profilinin sağlam olması, dolaylı olarak olumlu bir etki yaratabilir.
6. Alternatif Stratejiler: Pasif Yatırım + Aktif Süreç
Tamamen pasif yatırım ile oturum mümkün olmasa da aşağıdaki melez stratejiler, yatırımcıya uygun çözümler sunabilir:
- Kanada’da şirket kurup Start-Up Visa başvurusu hazırlamak.
- Varlık sahibi olunması nedeniyle geçim güvencesi sunup çalışma izni başvurularını desteklemek.
- Çocukların Kanada’da eğitimi için öğrenci vizesi alınması, ailenin eş üzerinden açık çalışma iznine başvurması.
- İlerleyen yıllarda, vatandaşlık almış çocuklar üzerinden aile birleşimi başvurusu planlamak.
Bu stratejiler profesyonel bir hukuk ve göç danışmanlığı çerçevesinde ele alınmalıdır.
7. Sık Yapılan Hatalar
- “Ev alınca oturum alınır” efsanesine inanmak
- Danışmanlar tarafından sunulan geçersiz yatırım projelerine para yatırmak
- Eyalet programlarının güncel şartlarını bilmeden başvuru yapmak
- Varlıkların kaynağını belgeleyememek
- Pasif yatırım yoluyla “Green Card” benzeri statüler beklemek
8. Sonuç
Kanada’da gayrimenkul, hisse senedi veya yatırım fonları gibi pasif yatırım yolları, yatırımcılara finansal güvence ve portföy çeşitliliği sağlayabilir. Ancak bu yatırımlar, Kanada göçmenlik sistemi açısından doğrudan oturum hakkı kazandırmaz.
Kalıcı ikamet ve vatandaşlık gibi haklara ulaşmak isteyen yatırımcıların; girişimci programları, Start-Up Visa veya eyalet programları gibi aktif katkı gerektiren göçmenlik yollarını tercih etmeleri gerekir. Profesyonel hukuk ve göç danışmanlığı almadan yapılan yatırımlar, beklentilerin boşa çıkmasına ve ciddi maddi kayıplara yol açabilir.
Özetle: Kanada, sadece parayı değil, vizyonu ve katkıyı da talep eder.
About Post Author
