Kanada’da Göçmenlik Süreci Nasıl İşler? Express Entry, Aile Birleşimi ve Diğer Yollar
Giriş
Kanada, sahip olduğu yüksek yaşam standartları, güvenli toplumu ve geniş sosyal haklarıyla dünyanın en cazip göç destinasyonlarından biri olarak öne çıkmaktadır. Kanada Hükûmeti her yıl yüz binlerce kişiye göçmenlik hakkı tanımakta ve bu süreç belirli kriterler ve sistematik başvuru yollarıyla yönetilmektedir. Bu makalede, Kanada’ya göç etmenin başlıca yolları olan Express Entry sistemi, aile birleşimi, il bazlı aday programları (PNP), iltica ve özel programlar detaylı şekilde ele alınacaktır.
1. Express Entry Sistemi: Nitelikli Göçmenlerin Ana Yolu
1.1. Sistem Nasıl Çalışır?
Express Entry, 2015 yılında yürürlüğe giren ve Kanada’nın ihtiyaç duyduğu nitelikli iş gücünü ülkeye çekmek amacıyla oluşturulan puan bazlı bir sistemdir. Başvurular online sistem üzerinden yapılır ve adaylar Comprehensive Ranking System (CRS) adı verilen bir puanlama sistemine göre sıralanır. Bu sistem; yaş, eğitim düzeyi, dil yeterliliği (İngilizce veya Fransızca), iş deneyimi gibi faktörleri değerlendirir.
1.2. Alt Kategoriler
Express Entry üç temel programı kapsar:
- Federal Skilled Worker Program (FSWP): Yüksek vasıflı çalışanlar için uygundur. En az bir yıllık iş deneyimi ve yüksek dil puanı aranır.
- Federal Skilled Trades Program (FSTP): Teknik iş kollarındaki çalışanlara yöneliktir.
- Canadian Experience Class (CEC): Kanada’da geçici olarak çalışmış ve kalıcı olmak isteyen kişiler içindir.
1.3. Başvuru Süreci
- Aday, öncelikle IELTS/TEF gibi dil sınavlarına girerek yeterli puanı almalıdır.
- Eğitim belgeleri ECA (Educational Credential Assessment) yoluyla denkliğe tabi tutulur.
- Express Entry sistemine giriş yapılarak profil oluşturulur.
- CRS puanına göre havuzda sıralama yapılır.
- Belirli aralıklarla yapılan çekilişlerde yeterli puanı alanlara ITA (Invitation to Apply) gönderilir.
- ITA alanlar permanent residency (PR) için başvuru yapabilir.
2. Aile Birleşimi Yoluyla Göç
2.1. Kimler Sponsor Olabilir?
Kanada vatandaşları veya kalıcı oturum izni (PR) sahipleri, aşağıdaki akrabaları için sponsor olabilir:
- Eş veya partner
- 22 yaş altındaki çocuklar
- Ebeveynler ve büyükanne/büyükbabalar
- Bazen kardeşler, yeğenler (özel şartlarla)
2.2. Sponsorluk Süreci
Sponsor olacak kişi, ekonomik yeterliliğe sahip olmalı ve en az üç yıl boyunca destekleme taahhüdü vermelidir. Sponsorluk başvurusu hem sponsordan hem de sponsorluk yapılacak kişiden belgeler talep edilerek gerçekleştirilir.
2.3. Evlilikte Şüpheli Durumlar
Kanada Göçmenlik Bürosu, evlilik temelli sahte başvurulara karşı son derece dikkatli davranır. Evliliğin gerçekliğini ispatlayan belgeler, tanıklıklar ve birlikte yaşamaya ilişkin kanıtlar sunulmalıdır.
3. İl Bazlı Aday Programları (PNP – Provincial Nominee Program)
3.1. İl Bazlı Farklılıklar
Kanada’nın 13 eyaleti ve bölgesinden çoğu, kendi ekonomik ihtiyaçlarına göre göçmen kabul edebilmektedir. Her eyaletin farklı meslek gruplarına ve deneyim alanlarına öncelik verdiği bu program, Express Entry sistemine entegre çalışabilir.
Örneğin:
- Alberta, tarım ve enerji sektörlerinde çalışacak kişilere öncelik verir.
- British Columbia, teknoloji alanında uzman kişileri hedef alır.
- Saskatchewan, sağlık ve mühendislik alanlarında çalışanlara yöneliktir.
3.2. Avantajları
PNP aracılığıyla adaylar, Express Entry sisteminde ek puan (600 puan) kazanarak ITA alma şanslarını ciddi şekilde artırabilirler.
4. Çalışma ve Öğrenci Vizeleri Üzerinden Göç
4.1. Öğrenci Vizesi (Study Permit)
Kanada’da en az altı aylık bir eğitim programına katılacak kişiler öğrenci vizesi alabilir. Eğitim tamamlandıktan sonra Post-Graduation Work Permit (PGWP) ile çalışabilir, ardından CEC programına başvurarak kalıcı göçmenlik kazanabilir.
4.2. Çalışma Vizesi (Work Permit)
İşveren sponsorluğu ile alınan çalışma izinleri, belirli sektörlerde deneyimli kişilere açılmaktadır. Bu kişiler, çalışma süresi sonunda göçmenliğe başvuru hakkı elde edebilir.
5. İltica (Asylum) ve Koruma Başvuruları
5.1. Mülteci Statüsü
Kanada, siyasi, dini, etnik nedenlerle veya cinsel yönelim gibi sebeplerle ülkesinde yaşamı tehlikede olan kişilere iltica hakkı tanır. Ancak başvurular ciddi delillerle desteklenmeli, ülkesine dönmesi halinde hayatı tehlikede olduğu belgelenmelidir.
5.2. Başvuru Süreci
Başvurular sınır kapısında, havalimanında ya da Kanada içinden IRB’ye (Immigration and Refugee Board) yapılabilir. Mahkemeye çıkılarak sözlü ifade verilir ve karar sonucunda ya PR alınır ya da sınır dışı işlemi uygulanır.
6. Kanada İçin Özel Göçmenlik Programları
6.1. Atlantic Immigration Program (AIP)
Atlantik eyaletleri (Nova Scotia, New Brunswick, Prince Edward Island, Newfoundland and Labrador) için özel olarak tasarlanmıştır. Bölgeye yerleşmeyi kabul eden nitelikli işçiler için kolaylaştırılmış prosedür sunar.
6.2. Rural and Northern Immigration Pilot (RNIP)
Küçük kasaba ve kuzey yerleşimlerine göçü teşvik etmek amacıyla oluşturulmuştur. Yerel işverenlerin teklifleriyle başvuru yapılabilir.
6.3. Start-Up Visa Programı
Yenilikçi bir iş fikrine sahip girişimciler, yatırımcı bulmaları şartıyla Kanada’da şirket kurarak PR alabilir. Bu program, teknoloji ve inovasyon odaklı başvurular için idealdir.
7. Başvuruda Hukuki Destek ve Danışmanlık Önemi
Kanada göçmenlik süreci, şekil şartlarına son derece duyarlı ve teknik ayrıntılara bağlı bir süreçtir. Dil puanlarının süreleri, belgelerin denkliği, başvuru tarihleri ve işveren destek belgeleri gibi hususlar ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle başvurunun bir göçmenlik avukatı veya lisanslı danışman (RCIC) aracılığıyla yapılması tavsiye edilmektedir.
8. Sonuç
Kanada’ya göçmenlik, doğru başvuru yöntemiyle mümkün ve sürdürülebilir bir yoldur. Express Entry gibi sistematik yapılar, aile birleşimi gibi insani yollar veya girişimcilik vizeleri gibi ekonomik araçlarla göçmen adaylarına açık bir kapı sunmaktadır. Ancak bu kapı, disiplinli bir belge yönetimi, gerçek beyanlar ve uzman rehberliği ile aralanabilir. Kanada’nın göç politikaları insani değerlere önem verse de başvuruların niteliği bu süreçte belirleyici olmaktadır.