Fransa’da Şirket Kurup Oturum Alanların Hakları Nelerdir?-İstanbul Avukat

Fransa’da bir şirket kurmak yalnızca ticari faaliyet yürütmenin değil, aynı zamanda yabancı yatırımcılar ve girişimciler için ikamet hakkı (oturum izni) kazanmanın da yasal yollarından biridir. 2025 yılı itibariyle Fransa, ekonomik kalkınmaya katkı sunacak nitelikli yatırımcı ve girişimcilere özel olarak “Passeport Talent – Créateur d’Entreprise” ve “Profession Libérale” gibi oturum izni türleri sunmaktadır.

Bu oturum izinleriyle Fransa’ya yerleşen ve ticari faaliyetlerine başlayan girişimciler, sadece ikamet hakkı değil aynı zamanda çalışma, sosyal güvenlik, aile birleşimi, eğitim, sağlık ve uzun vadede vatandaşlığa geçiş gibi birçok hakka da sahip olmaktadır.

Bu makalede, Fransa’da şirket kurarak oturum hakkı kazanmış olan kişilerin sahip olduğu haklar ve yükümlülükler ayrıntılı biçimde ele alınacaktır. Konu, Fransa yabancılar hukuku, ticaret hukuku, sosyal güvenlik ve vergi hukukuna göre incelenecektir.

---

1. Oturum Hakkı (Titre de Séjour) ve Süresi

Fransa’da şirket kuran ve asgari yatırım şartlarını sağlayan girişimciler, 2025 itibariyle genellikle şu oturum türlerinden birine sahiptir:

✅ Passeport Talent – Entrepreneur / Créateur d’Entreprise

• Minimum yatırım: 30.000 Euro (fiilen önerilen miktar daha yüksek)

• Oturum süresi: İlk etapta 4 yıla kadar

• Uzatılabilir ve daimi oturuma geçiş yapılabilir

Bu kart, sahibine hem Fransa’da ikamet hakkı, hem de şirketini bizzat yönetme ve gelir elde etme hakkı tanır.

---

2. Fransa’da Yasal Çalışma ve Ticaret Yapma Hakkı

Şirket kurarak oturum alan kişiler:

• Fransa’da kendi adlarına şirket kurabilir (SAS, SARL, EURL, vb.),

• Bu şirket üzerinden ticari faaliyet yürütebilir,

• Şirketin yöneticisi (gérant / président) olarak çalışma iznine gerek kalmadan gelir elde edebilir.

Ayrıca, şirketin sunduğu hizmetler veya ürünler üzerinden kar payı, yönetici maaşı, ticari kazanç gibi gelirleri serbestçe elde edebilirler.

---

3. Aile Birleşimi Hakkı

Oturum izni sahibi girişimci, eşini ve 18 yaşından küçük çocuklarını aile birleşimi kapsamında Fransa’ya getirme hakkına sahiptir.

📌 Gerekli Şartlar:

• Geçerli oturum kartı (Titre de séjour – Passeport Talent)

• Yeterli konaklama imkânı (kira kontratı, tapu)

• Yeterli gelir seviyesi (aile büyüklüğüne göre değişir)

Aile bireyleri de çalışma ve eğitim hakkından faydalanabilir. Eş, Fransa’da serbestçe çalışabilir; çocuklar devlet okullarında ücretsiz eğitim alabilir.

---

4. Sosyal Güvenlik ve Sağlık Hakları

Şirket kurarak Fransa’da ikamet eden kişi, sosyal güvenlik sistemine (sécurité sociale) kayıt yaptırabilir. Kayıt sonrasında şu haklara sahiptir:

• Genel sağlık hizmetlerinden yararlanma (Assurance Maladie)

• Emeklilik primleri ve hakları (Retraite)

• Aile yardımları ve doğum ödenekleri

• İşsizlik sigortası katkı hakkı (belirli koşullarda)

• Mesleki hastalık ve iş kazası sigortası

Bu kapsamda sosyal haklardan faydalanmak için URSSAF ve CPAM kayıtları yapılmalı, katkı payları düzenli ödenmelidir.

---

5. Eğitim ve Dil Entegrasyonu Hakları

Oturum sahibi girişimcinin kendisi ve ailesi, Fransa’da devlet tarafından sunulan eğitim hizmetlerinden ücretsiz olarak faydalanabilir.

• Çocuklar için mecburi ve ücretsiz eğitim (3–16 yaş arası)

• Yetişkinler için Fransızca dil kursları ve uyum programları

• İşletmecilik, muhasebe, vergi ve pazarlama gibi alanlarda Chambre de Commerce tarafından sunulan destek kursları

Devlet, yabancı girişimcilerin Fransız sistemine entegre olmalarını kolaylaştırmak amacıyla çeşitli programlar yürütmektedir.

---

6. Vergisel Haklar ve Yükümlülükler

Şirket kuran girişimciler aynı zamanda Fransız vergi sisteminin de birer mükellefi haline gelir. Oturum sahibi olarak:

🧾 Vergisel Haklar:

• Vergi iadesi (TVA iadesi) talep etme

• Muhasebe hizmetlerine erişim

• KDV numarası alma (TVA intracommunautaire)

• Giderlerin işletmeden düşülebilmesi

• Çifte vergilendirme anlaşmasından faydalanma (Türkiye-Fransa)

💼 Vergisel Yükümlülükler:

• Kurumlar vergisi (Impôt sur les sociétés) %25 civarı

• Ticari faaliyet KDV’si (TVA) %20

• Gelir vergisi (Impôt sur le revenu), şirketten maaş alan yönetici için geçerlidir

Tüm beyanlar düzenli şekilde yapılmalı ve bir muhasebeci (expert-comptable) ile çalışılması tavsiye edilir.

---

7. İşçi Çalıştırma ve İşveren Hakları

Fransa’da şirket kurarak oturum alan kişi aynı zamanda işveren sıfatına da sahiptir. Bu kapsamda:

• Yerli veya yabancı işçi çalıştırabilir,

• İş sözleşmesi (CDI/CSD) düzenleyebilir,

• Sigorta ve maaş ödemelerini gerçekleştirebilir,

• Sosyal primleri URSSAF üzerinden yatırabilir.

Bu kişiler, Fransız iş hukuku çerçevesinde işveren olarak da sendikalarla toplu sözleşme yapma, iş yeri kuralları belirleme ve ticari rekabete katılma hakkına sahiptir.

---

8. İş Yeri Açma ve Şube Kurma Hakları

Oturum izni sahibi şirket kurucusu:

• Fransa’nın herhangi bir bölgesinde iş yeri açabilir,

• Ticaret odasına bağlı olarak yeni şubeler kurabilir,

• Fransa dışındaki AB ülkelerine mal ve hizmet sunabilir.

AB içi serbest dolaşım ilkesi, yasal olarak Fransa’da kurulu şirketin diğer ülkelerde de faaliyette bulunmasına imkân tanır.

---

9. Uzatma, Daimi Oturum ve Vatandaşlık Hakkı

📌 Oturum Uzatma

4 yıl sonunda şirket hâlâ faaliyetteyse, yeni iş planı sunularak oturum izni kolayca uzatılabilir.

📌 Daimi Oturum (Carte de Résident)

5 yıl kesintisiz ikamet eden, düzenli gelir ve entegrasyon sağlayan kişiler 10 yıllık daimi oturum hakkına başvurabilir.

📌 Vatandaşlık Başvurusu

Fransa’da 5 yıl yasal ikamet, B1 düzeyinde Fransızca bilgisi, sabıka kaydının temiz olması hâlinde Fransız vatandaşlığına geçiş mümkündür.

---

10. Sektörel Haklar ve Teşvik Programları

Fransa, stratejik sektörlerde yatırım yapan yabancılara vergi avantajları, hibe programları ve yatırım destekleri sunar:

• Teknoloji ve yazılım geliştirme (La French Tech)

• Yenilenebilir enerji ve çevre yatırımları

• Tarım ve organik üretim

• Turizm ve kültürel girişimler

Bu sektörlerde faaliyet gösteren yabancı şirketler, BPI France ve Business France gibi kuruluşlardan finansal destek alabilir.

---

Sonuç ve Değerlendirme

Fransa’da şirket kurarak oturum alan kişiler sadece bir işyeri sahibi değil; aynı zamanda Avrupa’nın merkezinde yasal bir ikamet statüsüne sahip girişimci olarak geniş kapsamlı haklara sahip olmaktadır. Bu haklar arasında:

• Yasal çalışma ve ticaret yapma,

• Aile birleşimi,

• Sosyal güvenlik ve sağlık sistemine erişim,

• Vergisel avantajlar,

• Uzun vadede daimi oturum ve vatandaşlık gibi stratejik imkanlar yer almaktadır.

Ancak tüm bu haklardan eksiksiz yararlanabilmek için başvuru sürecinde ve sonrasında:

• Hukuki belgelerin tam olması,

• Vergi ve sosyal yükümlülüklerin zamanında yerine getirilmesi,

• Faaliyetin sürdürülebilirliğinin sağlanması gerekmektedir.