Belçika’da Kurulan Şirketin Türkiye’ye Etkisi Ne Olur?-İstanbul Avukat

Vergi ve Hukuki Yönleriyle Uluslararası Şirketleşmenin Sonuçları

Günümüzde birçok Türk girişimci ve yatırımcı, Avrupa’da şirket kurarak uluslararası ticaret yapmayı hedeflemektedir. Bu bağlamda Belçika, hem Avrupa Birliği (AB) üyesi olması hem de stratejik konumu, vergi düzenlemeleri ve ticari altyapısı sayesinde öne çıkan ülkelerden biridir.

Peki, Belçika’da kurulan bir şirketin Türkiye’ye olan etkileri nelerdir? Bu tür bir yapılanma hem vergi hukuku, hem de ticaret ve şirketler hukuku açısından hangi sonuçları doğurur? Türkiye’de mukim bir kişinin Belçika’da şirket kurması hangi yükümlülükleri beraberinde getirir? Bu makalede, Belçika-Türkiye hattında kurulan uluslararası şirketlerin hukuki ve vergisel yönleri ayrıntılı olarak ele alınmaktadır.

---

1. Belçika’da Şirket Kurmak: Genel Hukuki Zemin

1.1. Uygulanan Şirket Türleri

Belçika’da kurulan şirket türleri arasında Türk yatırımcılar açısından en çok tercih edilen model:

• BV (Besloten Vennootschap) – Limited şirket yapısıdır.
  Bu şirket türü, esnek ortaklık yapısı, sınırlı sorumluluk imkânı ve AB içindeki ticari geçerliliği nedeniyle tercih edilmektedir.

1.2. Kuruluş Süreci

• Noter huzurunda şirket sözleşmesinin hazırlanması

• Şirketin Belçika Ticaret Sicili’ne (BCE/KBO) kaydedilmesi

• KDV numarası ve banka hesabı açılması

• Yönetici atanması ve ilk sermaye beyanı

Kuruluş işlemleri ortalama 5–10 iş günü içinde tamamlanabilmektedir.

---

2. Türkiye’de İkamet Eden Birinin Belçika’da Şirket Kurmasının Sonuçları

Türkiye’de yerleşik bir gerçek veya tüzel kişinin Belçika’da şirket kurması, hukuken mümkündür. Ancak bu durumun Türkiye’de doğurabileceği bazı hukuki sonuçlar vardır:

2.1. Yurt Dışında Kurulu Şirketin Türkiye’deki Hukuki Statüsü

Belçika’da kurulan bir şirket, Türk hukukunda “yabancı şirket” olarak değerlendirilir. Bu şirketin Türkiye’de faaliyet göstermesi için:

• Türkiye’de şube açması

• İrtibat bürosu kurması

• Türkiye’de vergi mükellefiyeti doğuracak faaliyetlerde bulunması gerekir.

Yani, Belçika’daki şirketin Türkiye’de gelir elde eden bir faaliyeti varsa, Türk vergi sistemi devreye girer.

---

3. Vergisel Etkiler: Belçika-Türkiye Çifte Vergilendirme Rejimi

3.1. Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması

Türkiye ile Belçika arasında, 2001 tarihli “Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması” mevcuttur. Bu anlaşma çerçevesinde:

• Aynı gelirin hem Türkiye’de hem Belçika’da vergilendirilmesi engellenir.

• Gelir, kaynağında vergilendirilir ve mukim olunan ülkede mahsup edilir.

3.2. Hangi Gelir Nerede Vergilendirilir?

---

4. Türkiye’de Beyan ve Vergi Yükümlülüğü

Türkiye’de tam mükellef olan bir kişi (örneğin Türkiye’de ikamet eden bir gerçek kişi), dünya genelinde elde ettiği kazancı Türkiye’de de beyan etmek zorundadır.

4.1. Yurt Dışı Şirketten Elde Edilen Gelirin Beyanı

• Belçika’da kurulu şirketten elde edilen temettü (kâr payı), yönetici ücreti, faiz, royalty gibi gelirler Türkiye’de yıllık gelir vergisi beyannamesine dahil edilmelidir.

• Mahsup edilecek vergi oranı, çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması oranlarını aşamaz.

4.2. Kurumlar Açısından

• Türk şirketi, Belçika’daki iştiraki üzerinden gelir elde ediyorsa, bu geliri bilançosuna dâhil etmek ve Kurumlar Vergisi Kanunu m.5/1-c kapsamında değerlendirmek gerekir.

---

5. Transfer Fiyatlandırması ve İlişkili Kişi İşlemleri

Belçika’daki şirket ile Türkiye’deki kişi veya şirket arasında mal veya hizmet alışverişi varsa, transfer fiyatlandırması kuralları devreye girer. Bu tür işlemlerde:

• Aralarında doğrudan veya dolaylı ortaklık ilişkisi bulunan kişiler “ilişkili kişi” kabul edilir.

• Fiyatlar emsallere uygun olmalıdır. Aksi halde “örtülü kazanç dağıtımı” sayılır.

• Türk Vergi Usul Kanunu ve OECD Transfer Fiyatlandırması Rehberi birlikte uygulanır.

---

6. Belçika’daki Şirketin Türkiye’de Faaliyet Göstermesi

6.1. Şube Açma

Belçika’daki şirket, Türkiye’de ticaret siciline kayıtlı bir şube açarak faaliyet gösterebilir. Bu durumda:

• Türkiye’de vergi numarası alınır

• KDV, stopaj, gelir vergisi yükümlülüğü doğar

• Şube, bağımsız tüzel kişilik değildir, merkez şirkete bağlıdır

6.2. Türkiye’de Şirket Kurmak

Belçika’daki şirket, Türkiye’de ayrıca bir anonim veya limited şirket kurabilir. Bu durumda yeni kurulan şirket, Türk hukukuna tabi olur.

---

7. Kambiyo ve Sermaye Hareketleri Açısından Durum

Türkiye’den Belçika’ya yapılacak sermaye transferleri, Türk Kambiyo Mevzuatı kapsamında denetime tabidir.

• Yurt dışına sermaye gönderilmesi mümkündür ancak banka aracılığıyla yapılmalı, dekont ve gerekçeli belge sunulmalıdır.

• Sermaye artırımı, ortaklık hakkı, iştirak gibi durumlarda bildirim zorunluluğu olabilir.

---

8. Türk Hukukuna Göre Kurumsal ve Vergisel Riskler

• Belçika’daki şirketin Türkiye’de gelir doğurması halinde, vergi kaçırma riski

• Transfer fiyatlandırmasında uyumsuzluk nedeniyle vergi ziyaı cezası

• Bildirim yapılmaksızın sermaye aktarımı durumunda finansal denetim

• İlişkili kişi ilişkilerinde beyan eksikliği nedeniyle vergi incelemesi

---

9. Türkiye Açısından Avantajlar

✅ Vergisel Avantajlar:

• Belçika’daki bazı bölgesel teşviklerden faydalanarak daha düşük kurumlar vergisi ödeme

• Türkiye’de gelir beyan edilse dahi mahsup imkânı

✅ Ticari Avantajlar:

• AB içinde serbest dolaşım

• Türk mallarının Avrupa’ya daha rahat ihracı

• Belçika merkezli markalaşma ile kurumsal itibar

---

10. Belçika’dan Türkiye’ye Kâr Transferi

Kâr transferi yapılırken:

• Temettü vergisi Belçika’da doğar (oran %15 – çifte vergilendirme anlaşmasıyla %10’a düşebilir).

• Türkiye’de ise bu gelir beyan edilir ve varsa kalan vergi ödenir.

• Belçika-Türkiye çifte vergilendirme anlaşması, vergi mahsubu sağlar.

---

SONUÇ

Belçika’da kurulan bir şirketin Türkiye’ye etkileri, hem vergi hem hukuki yönden kapsamlı sonuçlar doğurmaktadır. Türkiye’de ikamet eden bir kişi veya şirketin Belçika’da şirket kurması:

• Ticari anlamda AB pazarına giriş için avantajlıdır.

• Ancak çifte vergilendirme, transfer fiyatlandırması, kambiyo kontrolü ve beyan yükümlülükleri titizlikle izlenmelidir.

Uluslararası şirket yapılanmalarında, hem Türk hukuku, hem de Belçika hukuku birlikte dikkate alınmalı ve vergi planlaması uzman danışmanlarla yapılmalıdır.