Eşya Kaçakçılığı Suçu ve Cezası-İstanbul Ceza ve Gümrük Avukatı

5607 Sayılı Kanun’a Göre Hangi Hallerde Oluşur?

Giriş

Eşya kaçakçılığı, Türkiye’nin dış ticaret, vergi ve gümrük güvenliğini tehdit eden en yaygın ve ciddi ekonomik suçlardan biridir. Bu suç, yalnızca devleti vergi gelirinden mahrum bırakmakla kalmaz, aynı zamanda kayıt dışı ekonomiyi besleyerek piyasa dengesini bozar ve haksız rekabeti körükler.

Türk hukukunda eşya kaçakçılığı suçu, esas olarak 5607 Sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun, kaçakçılıkla etkin mücadele amacıyla cezai yaptırımlar öngörmekte; aynı zamanda bazı hallerde müsadere, el koyma ve idari para cezası gibi önlemleri de içermektedir.

Bu makalede, eşya kaçakçılığı suçunun tanımı, hukuki unsurları, hangi durumlarda oluştuğu, uygulamada sık karşılaşılan kaçakçılık türleri, yargı kararları ve cezai yaptırımlar ayrıntılı şekilde ele alınmaktadır.

I. Eşya Kaçakçılığı Suçu Nedir?

1. Tanım

Eşya kaçakçılığı suçu, yetkili mercilere beyan edilmesi gereken malların;

Gümrük işlemlerine tabi tutulmaksızın,
Eksik ya da yanıltıcı beyanda bulunularak,
Usulsüz yollarla ülkeye sokulması veya çıkarılması eylemidir.

Kanuni dayanağı 5607 Sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’nun 3. maddesidir.

Bu suç, hem kasten işlenebilir hem de bazı özel hallerde taksirli sorumluluk da doğurabilir.

II. 5607 Sayılı Kanun Kapsamında Eşya Kaçakçılığı Hangi Hallerde Oluşur?

1. Gümrük İşlemine Tabi Tutulmayan Eşya (md. 3/1-a)

Hiçbir gümrük işlemi yapılmaksızın Türkiye’ye sokulan ya da Türkiye’den çıkarılan eşyalar.

Örnek:
Sınırdan geçerken arabasının deposuna gizlenmiş olarak sigara getiren kişi.

2. Gümrük Vergisi ve Diğer Mali Yükümlülüklerden Kaçınma (md. 3/1-b)

Eşyanın miktarını, cinsini, menşeini veya kıymetini yanıltıcı beyan ile göstererek vergi ve resimlerden kaçınılması.

Örnek:
Aslında 100.000 TL değerindeki elektronik cihazı, 20.000 TL olarak göstererek beyan eden ithalatçı.

3. Yasak Eşya İthali veya İhracı (md. 3/1-c)

Kanunen ithali ya da ihracı yasak olan eşyanın ülkeye sokulması veya çıkarılması.

Örnek:
Yasaklı hayvan türlerinin veya uyuşturucu maddenin ülkeye sokulması.

4. Fatura, Belge, Bandrol Taklidi veya Sahteciliği (md. 3/1-d)

Vergi ve gümrük işlemlerine esas belgelerde sahtecilik yapılması.

Örnek:
Sahte fatura veya menşe belgesi ile düşük vergi oranı uygulaması sağlamak.

5. Transit Rejiminde Kaçakçılık (md. 3/1-e)

Transit beyan edilen eşyanın gümrük alanından dışarı çıkarılması veya değiştirilmesi.

Örnek:
Transit geçen konteynerdeki yüksek vergili eşyanın, düşük değerli başka eşyayla değiştirilmesi.

6. Kaçak Eşyanın Satışı, Taşınması, Saklanması (md. 3/6)

Kaçak olduğu bilinen eşyanın;

Satılması,
Taşınması,
Saklanması veya
Alınıp satılması da eşya kaçakçılığı kapsamında değerlendirilir.

III. Suçun Unsurları

1. Fail

Her gerçek kişi bu suçu işleyebilir. Tüzel kişiler hakkında doğrudan ceza verilmez, ancak müsadere ve ticari faaliyet yasağı uygulanabilir.

2. Kast

Genellikle doğrudan kastla işlenir. Ancak bazı hallerde olası kastla veya bilinçli taksirle işlenen eylemler de cezalandırılır.

3. Hukuka Aykırılık

İlgili fiilin, Gümrük Kanunu, İthalat/İhracat Yönetmelikleri, Sağlık ve Tarım Bakanlığı mevzuatına aykırılığı gerekir.

IV. Eşya Kaçakçılığında Cezai Yaptırımlar

5607 sayılı Kanun’da eşya kaçakçılığı suçu için öngörülen cezalar aşağıdaki gibidir:

1. Hapis ve Adli Para Cezası

1 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 10.000 güne kadar adli para cezası
Suçun örgüt faaliyeti çerçevesinde veya resmi sıfat kullanılarak işlenmesi halinde ceza artırılır.

2. Müsadere (TCK m.54-55)

Kaçak eşyanın:

Gümrük vergileri ödenmemişse,
Kamu sağlığını tehlikeye sokuyorsa,
İthali yasaksa,

müsaderesine karar verilir.

3. İdari Para Cezaları ve Gümrük Vergileri

Suçun işlendiği tespit edildiğinde, Gümrük Kanunu uyarınca tahakkuk ettirilmeyen vergiler ve cezalar da ayrıca alınır.

V. Eşya Kaçakçılığı Suçunda Etkin Pişmanlık

5607 SK m.5 uyarınca:

Soruşturma aşamasında kaçak eşya yetkililere teslim edilir ve vergi farkı ödenirse ceza yarı oranında indirilir.
Kovuşturma aşamasında yapılırsa ceza üçte bir oranında indirilir.
Teslim edilen eşya kamuya yararlı hale getirilecekse, cezadan tamamen vazgeçilebilir.

VI. Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar

GTİP (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu) uyuşmazlıkları, suç kastı olup olmadığının tespitinde zorluk yaratmaktadır.
İthalatçıların iyi niyetle yaptığı yanlış beyanlar, zaman zaman ağır cezalarla sonuçlanabilmektedir.
Delil zincirinin doğru kurulmaması, yargılamada beraat kararlarına neden olabilir.
Numune alınmadan yapılan tespitler, Yargıtay tarafından hukuka aykırı sayılmaktadır.

Sonuç

Eşya kaçakçılığı, Türk hukuk sisteminde hem vergi kaybını önleme hem de ulusal güvenliği sağlama açısından ciddi yaptırımlara tabi bir suç tipidir. 5607 sayılı Kanun, kaçakçılıkla mücadele amacıyla oldukça geniş ve detaylı düzenlemeler içerirken; aynı zamanda mükelleflerin de haklarını gözeten hükümler barındırmaktadır.

Eşya kaçakçılığı suçuyla karşı karşıya kalan kişi veya firmaların, savunma hakkı, delil değerlendirmesi ve etkin pişmanlık hükümlerinden faydalanma konularında mutlaka alanında uzman bir gümrük avukatı ile çalışması, sürecin sağlıklı yönetilmesi açısından önemlidir.

Single Blog Title