Lisanssız Yazılımda En Sık Kullanılan 5 Yöntem / İstanbul Ceza Avukatı
GİRİŞ
Bilgisayar yazılımları günümüzün dijital ekonomisinde vazgeçilmez hale gelmiştir. Ancak bu yazılımların büyük çoğunluğu ücretli ve lisanslıdır. Bu durum, bazı kullanıcıları lisans bedelinden kaçınarak korsan yazılım kullanımına yöneltmektedir. Ne yazık ki bu tür eylemler sadece etik dışı olmakla kalmayıp aynı zamanda Türk hukukuna göre suç teşkil eder.
Lisanssız yazılım kullanımı genellikle belirli teknik yöntemlerle gerçekleştirilir. Bu makalede, en sık kullanılan 5 lisanssız yazılım yöntemi, her biri için hukuki değerlendirme, cezai riskler, Yargıtay içtihatları, ve alınması gereken önlemler detaylı biçimde incelenecektir.
I. LİSANSSIZ YAZILIM NEDİR?
Lisanssız yazılım, telif hakkı sahibinin izni olmadan kullanılan, çoğaltılan, kurulan veya dağıtılan yazılım anlamına gelir. Lisanssız kullanım, yazılımın mali haklarını ihlal eder ve 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK) kapsamında suç sayılır.
II. EN SIK KULLANILAN 5 LİSANSSIZ YAZILIM YÖNTEMİ
1. Crack Kullanımı
Tanım:
Orijinal yazılımın lisans korumasını kıran dosya veya uygulamalardır.
Nasıl çalışır?
Crack dosyası, yazılımın lisans kontrol sistemini devre dışı bırakır ve programın lisanssız çalışmasını sağlar.
Hukuki Durum:
-
FSEK m.71 uyarınca “çoğaltma” ve “işleme” fiili kapsamında suçtur.
-
Ceza: 2 ila 4 yıl hapis veya adli para cezası.
Yargıtay Örneği:
Yargıtay 7. Ceza Dairesi, 2018/2941 K. sayılı kararında crack yazılım kullanan sanığa 2 yıl 6 ay hapis cezası verilmiştir.
2. Keygen (Lisans Anahtarı Üretici) Kullanımı
Tanım:
Orijinal yazılım için sahte lisans anahtarı üreten yazılım veya algoritmalardır.
Nasıl çalışır?
Keygen, yazılımın lisans sunucusunu kandırmak için geçerli görünen seri numarası üretir.
Hukuki Durum:
-
FSEK ve TCK m.157 (nitelikli dolandırıcılık) kapsamında cezalandırılabilir.
-
Gerçek bir lisans olmadığı halde sahte belge gibi gösterilmesi suçun ağırlığını artırır.
Ceza:
-
Hapis: 1 ila 5 yıl (dolandırıcılık),
-
Adli para cezası,
-
Tazminat: Yazılım bedelinin 3 katı.
3. Trial Reset (Süre Sıfırlama) Yazılımları
Tanım:
Deneme sürümündeki yazılımın kullanım süresini yeniden başlatmaya yarayan programlardır.
Nasıl çalışır?
Kayıt defterinde veya sistem saatinde değişiklik yaparak programın “ilk kez kuruluyormuş gibi” algılanmasını sağlar.
Hukuki Durum:
-
Yazılım sahibinin ticari hakkını ihlal eder.
-
“İşleme” ve “çoğaltma” kapsamında değerlendirilir.
Yargıtay Yaklaşımı:
Bu eylem de crack kullanımına benzer şekilde telif hakkı ihlali kabul edilir ve cezai sorumluluk doğurur.
4. Torrent ve Warez Sitelerinden Yazılım İndirme
Tanım:
Korsan yazılımın yasa dışı dosya paylaşım platformlarından indirilen sürümleridir.
Nasıl çalışır?
Kullanıcı, programı ücretsiz indirir, çoğunlukla içinde crack veya keygen ile birlikte gelir.
Hukuki Durum:
-
FSEK m.71 ve m.72 (dağıtım ve yayım suçu) kapsamındadır.
-
Yazılımın bilgisayara kurulması ve kullanılması hem suç hem delildir.
Ceza:
-
Yazılım başına 2 ila 4 yıl hapis,
-
3 kata kadar tazminat,
-
El koyma kararı uygulanabilir.
5. Kişisel Lisansların Ticari Ortamda Kullanımı
Tanım:
Bireysel kullanıcıya sunulmuş lisansların işyeri bilgisayarlarında topluca kullanılması.
Nasıl çalışır?
Office 365 Personal gibi bireysel lisanslı yazılımlar, şirket ağına kurulup çok sayıda kişi tarafından kullanılır.
Hukuki Durum:
-
Lisans sözleşmesine aykırıdır.
-
Haksız rekabet ve ticari suiistimal olarak değerlendirilir.
Tazminat Riski:
-
Her kurulum için lisans bedelinin 3 katı talep edilebilir.
-
Şirket yöneticileri şahsen sorumlu tutulabilir.
III. HUKUKİ DAYANAKLAR
✔️ Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK)
-
Madde 2: Yazılımlar eser niteliğindedir.
-
Madde 71: Hak sahibinin izni olmaksızın kullanılan eserler için hapis ve para cezası uygulanır.
-
Madde 68: Yazılımın rayiç bedelinin 3 katına kadar tazminat talep edilebilir.
✔️ Türk Ceza Kanunu (TCK)
-
Madde 157: Nitelikli dolandırıcılık (sahte lisans sunulması vb.)
-
Madde 244: Bilişim sistemine müdahale (crack programlarla sistem dosyalarının değiştirilmesi)
IV. ÖNLEYİCİ HUKUKİ TEDBİRLER
✅ 1. Yazılım Envanteri Tutun
Kullanılan tüm yazılımların lisans belgelerini arşivleyin.
✅ 2. Açık Kaynak Alternatiflere Yönelin
GIMP, LibreOffice gibi açık lisanslı yazılımlar güvenlidir.
✅ 3. BT Personelinizi Eğitin
Crack, keygen gibi uygulamaların suç olduğu konusunda farkındalık oluşturun.
✅ 4. Denetim Riskine Karşı Hukuki Hazırlık Yapın
Özellikle şirketlerde BT denetimlerinin hukuki yönünü kontrol altında tutun.
✅ 5. Bir Avukattan Danışmanlık Alın
Tespit, savunma ve dava süreçleri için uzman hukuk desteği şarttır.
SONUÇ
Lisanssız yazılım kullanımı, ister bireysel ister kurumsal olsun, Türk hukukuna göre açıkça suç teşkil eder. Crack, keygen, trial reset, torrent veya sözleşmeye aykırı lisans kullanımı, yalnızca teknik değil cezai ve mali sorumluluk doğuran fiillerdir.
Yargıtay kararları bu konuda oldukça net olup; sanıkların hapis cezası, şirket yöneticilerinin tazminatla sorumlu tutulması gibi örnekler mevcuttur.
Bu nedenle kullanıcıların her tür yazılımı lisanslı kullanması, şirketlerin iç denetim yapması ve önleyici hukuk tedbirlerine başvurması büyük önem arz etmektedir
About Post Author
