Litvanya’da İşveren Sponsorluğunda Çalışma İzni Nasıl Alınır?
Giriş
Litvanya, Avrupa Birliği (AB) üyesi olarak, yabancı işçilerin ülkesinde istihdam edilmesini belirli kurallar çerçevesinde düzenlemektedir. AB üyesi olmayan ülke vatandaşları, Litvanya’da yasal olarak çalışabilmek için çalışma izni almak zorundadır. Çalışma izni süreci, genellikle bir işverenin sponsorluğu ile yürütülmekte olup, belirli aşamaları ve hukuki gereklilikleri içermektedir.
Bu makalede, Litvanya’da işveren sponsorluğunda çalışma izni almanın şartlarını, sürecini ve dikkat edilmesi gereken hususları ele alacağız.
1. Çalışma İzni Türleri
Litvanya’da çalışma izni almak isteyen yabancılar için farklı kategoriler bulunmaktadır:
- Geçici Çalışma İzni: Belirli bir işveren için çalışacak olan yabancı işçilere verilir.
- AB Mavi Kartı: Yüksek vasıflı işçilere yönelik olup, belirli bir maaş seviyesinin üstünde kazanç elde edenler için geçerlidir.
- Kendi İşini Kurarak Çalışma İzni: Yatırımcılar ve girişimciler için özel düzenlemeler mevcuttur.
Bu makalede özellikle işveren sponsorluğunda alınan geçici çalışma izni sürecine odaklanacağız.
2. İşveren Sponsorluğunda Çalışma İzni Şartları
Litvanya’da işveren sponsorluğunda çalışma izni almak için aşağıdaki şartlar yerine getirilmelidir:
- Geçerli Bir İş Teklifi: İşveren, Litvanya’daki ilgili iş piyasasında yerli işgücü ile doldurulamayacak bir pozisyon için başvurmalıdır.
- Çalışma İzni Başvurusu: İşverenin, Litvanya Çalışma Bürosu’na (Employment Services) iş gücü ihtiyacını bildirerek onay alması gerekmektedir.
- Uygun Nitelikler: Çalışan adayının ilgili iş için yeterli mesleki deneyime ve eğitime sahip olması gerekmektedir.
- Çalışma Vizesi veya Oturma İzni: Çalışma izni alındıktan sonra, Litvanya’da yasal olarak çalışabilmek için ulusal vize (D tipi) veya geçici oturma izni alınmalıdır.
3. Çalışma İzni Başvuru Süreci
Litvanya’da işveren sponsorluğunda çalışma izni almak için takip edilmesi gereken adımlar şu şekildedir:
Aşama 1: İşverenin İşçi İçin Başvuruda Bulunması
İşveren, yabancı bir çalışanı işe almak istediğinde, önce Litvanya Çalışma Bürosu’na (Užimtumo tarnyba) iş gücü ihtiyacı başvurusunda bulunmalıdır. İşveren, bu süreçte aşağıdaki belgeleri sunar:
- İş tanımı ve çalışanın görevleri
- Şirketin ticari kayıtları
- Çalışan için planlanan maaş ve çalışma koşulları
- İş gücü ihtiyacının gerekçesi
Eğer işveren, yerel iş gücü piyasasında yeterli aday bulamadığını kanıtlayabilirse, yabancı işçiyi işe alma izni alabilir.
Aşama 2: Çalışma İzni Başvurusu
İşverenin onay almasının ardından, yabancı çalışan için çalışma izni başvurusu yapılır. Başvuru şu kurumlara yapılabilir:
- Litvanya Göç Dairesi (Migration Department)
- İlgili Litvanya Konsolosluğu veya Büyükelçiliği (Eğer başvuru Litvanya dışından yapılıyorsa)
Gerekli Belgeler:
- Pasaport ve biyometrik fotoğraf
- İş sözleşmesi veya iş teklifi
- Mesleki yeterlilik belgeleri (diploma, sertifika vb.)
- Sabıka kaydı
- Sağlık sigortası belgesi
Başvurunun sonuçlanması 4-8 hafta sürebilir.
Aşama 3: Oturma İzni veya D Tipi Vize Başvurusu
Çalışma izni alındıktan sonra, Litvanya’da uzun süre çalışmak isteyenler için geçici oturma izni veya D tipi vize alınmalıdır.
- Geçici Oturma İzni: Genellikle 1 yıl geçerlidir ve yenilenebilir.
- D Tipi Vize: 12 aya kadar çalışma hakkı sağlar ve süresi dolduğunda oturma iznine geçiş yapılabilir.
Başvurular, Litvanya Göç Dairesi’ne veya Litvanya Konsolosluğu’na yapılır.
4. Çalışma İzni Başvurularında Dikkat Edilmesi Gerekenler
- İşverenin Yükümlülükleri: İşveren, çalışanın sigortasını yapmak ve maaş ödemelerini düzenli olarak gerçekleştirmek zorundadır.
- Minimum Maaş Şartı: Litvanya’da belirlenen asgari ücretin altında maaşla çalışma izni verilmez.
- Meslek Grubuna Göre Özel İzinler: Bazı sektörlerde (örneğin sağlık veya mühendislik) ek sertifikalar gerekebilir.
5. Çalışma İzni Başvurusunun Reddedilme Nedenleri
Litvanya yetkilileri, çalışma izni başvurularını aşağıdaki nedenlerle reddedebilir:
- Başvuru sahibinin yetersiz mesleki deneyimi veya eğitimi
- İşverenin yetersiz belgeler sunması
- Sabıka kaydı veya güvenlik sorunları
- İşverenin, iş gücü ihtiyacını yerel işçilerle karşılayabileceğini kanıtlaması
Başvuru reddedildiğinde, itiraz hakkı bulunmaktadır. Başvuru sahibi, Litvanya Göç Dairesi’ne veya mahkemeye itirazda bulunabilir.
6. Çalışma İzninin Yenilenmesi
Çalışma izni süresi dolmadan önce yenileme başvurusu yapılmalıdır. Yenileme işlemi için:
- Mevcut iş sözleşmesinin devam ettiğine dair belge
- Son 12 ayda Litvanya’da yasal çalışıldığına dair kanıt
- Vergi ödemelerinin düzenli yapıldığını gösteren belge gereklidir.
Sonuç
Litvanya’da işveren sponsorluğunda çalışma izni almak için hem işverenin hem de çalışanın belirli prosedürleri takip etmesi gerekmektedir. İşverenin, öncelikle iş gücü ihtiyacını belgelerle kanıtlaması, ardından çalışma izni için başvurması şarttır. Çalışan ise çalışma izninin ardından oturma izni veya vize işlemlerini tamamlamalıdır.
Doğru başvuru süreci izlendiğinde, Litvanya’da çalışma izni almak mümkündür. Ancak başvuru sırasında eksiksiz belge sunulmalı ve yasal gerekliliklere uyulmalıdır.