Portekiz’de Çalışanlar İçin Çalışma İzni ve Vergi Düzenlemeleri
Giriş
Portekiz, Avrupa Birliği (AB) üyesi olarak sunduğu yaşam kalitesi, ekonomik istikrar ve yabancı çalışanlara yönelik teşvikleriyle göçmenler için cazip bir ülke konumundadır. Portekiz’de çalışmak isteyen yabancılar için çalışma izni süreçleri ve vergi düzenlemeleri, ülkeye giriş yapacak kişilerin bilmesi gereken önemli yasal hususları içermektedir. Bu makalede, Portekiz’de çalışma izni türleri, başvuru süreçleri ve çalışanların tabi olduğu vergi yükümlülükleri ele alınacaktır.
Portekiz’de Çalışma İzni Türleri
Portekiz’de çalışma izni, kişinin vatandaşlık durumuna, mesleki yeterliliğine ve çalışacağı sektöre bağlı olarak farklı kategorilere ayrılmaktadır.
1. AB/EFTA Vatandaşları İçin Çalışma İzni
Avrupa Birliği (AB) ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) üyesi ülkelerin vatandaşları, Portekiz’de çalışmak için herhangi bir özel çalışma izni almak zorunda değildir. Ancak, 90 günden fazla kalmayı planlayan kişilerin Residência para Cidadãos da UE/EEE/Suíça (AB/EFTA/İsviçre Vatandaşları için Oturum Belgesi) alması gerekmektedir.
2. AB Üyesi Olmayan Ülkelerin Vatandaşları İçin Çalışma İzni
AB vatandaşı olmayan kişiler için çalışma izni, Portekiz’de yasal olarak çalışabilmek için temel bir gerekliliktir. Başvurular genellikle aşağıdaki kategorilere göre değerlendirilir:
- Kendi Adına Çalışma İzni (Autorização de Residência para Atividade Independente): Serbest meslek sahipleri veya girişimciler için verilir.
- Bağımlı Çalışma İzni (Autorização de Residência para Trabalho Subordinado): Bir işveren tarafından istihdam edilen çalışanlara yöneliktir.
- Nitelikli Çalışanlar ve Yüksek Vasıflı Göçmenler İçin Çalışma İzni: Mavi Kart (Cartão Azul UE) kapsamında AB’nin ihtiyaç duyduğu nitelikli iş gücünü çekmek için tasarlanmıştır.
- Altın Vize (Golden Visa) Sahipleri İçin Çalışma İzni: Portekiz’de yatırım yaparak oturma izni alan kişilerin çalışma hakkı bulunmaktadır.
Başvuru Süreci:
- Portekiz’de bir işverenle sözleşme imzalanmalı ve işveren, yabancı çalışanın Portekiz’de çalışabilmesi için Instituto do Emprego e Formação Profissional (IEFP) üzerinden onay almalıdır.
- Çalışan, Portekiz Konsolosluğu aracılığıyla Ulusal Vize (Visto Nacional para Trabalho) başvurusu yapmalıdır.
- Çalışma izni onaylandıktan sonra, Serviço de Estrangeiros e Fronteiras (SEF) aracılığıyla oturma izni alınmalıdır.
Portekiz’de Vergi Düzenlemeleri
Portekiz’de çalışan kişiler, vergi yükümlülüklerine tabi olup, gelir vergisi (IRS), sosyal güvenlik katkıları ve diğer vergileri ödemekle yükümlüdür.
1. Gelir Vergisi (IRS – Imposto sobre o Rendimento das Pessoas Singulares)
Portekiz’de yaşayan ve çalışan herkesin gelir vergisine tabi olduğu kabul edilir. Vergilendirme, kişinin vergi mukimliğine göre değişir:
- Vergi Mukimi Kişiler: Yılın 183 gününden fazlasını Portekiz’de geçiren veya Portekiz’de daimi bir konutu bulunan kişiler, dünya çapındaki gelirleri üzerinden vergilendirilir.
- Vergi Mukimi Olmayan Kişiler: Sadece Portekiz kaynaklı gelirleri üzerinden vergilendirilir.
Vergi Dilimleri ve Oranları (2024 Yılı İçin)
Portekiz’de gelir vergisi, artan oranlı olarak uygulanır ve 2024 yılı itibarıyla şu şekilde belirlenmiştir:
| Gelir Dilimi (€) | Vergi Oranı (%) |
|---|---|
| 0 – 7,479 | 14.5 |
| 7,480 – 11,284 | 23.0 |
| 11,285 – 15,992 | 26.5 |
| 15,993 – 20,700 | 28.5 |
| 20,701 – 26,355 | 35.0 |
| 26,356 – 38,632 | 37.0 |
| 38,633 – 50,483 | 43.5 |
| 50,484 – 78,834 | 45.0 |
| 78,835 ve üzeri | 48.0 |
2. Sosyal Güvenlik Kesintileri (Segurança Social)
Portekiz’de çalışanlar, sosyal güvenlik sistemine kayıt olmak ve katkı payı ödemekle yükümlüdür. Sosyal güvenlik kesintileri, çalışan ve işveren arasında paylaştırılır.
- Çalışanların Ödemesi Gereken Oran: Brüt maaşın %11’i
- İşverenin Ödemesi Gereken Oran: Brüt maaşın %23.75’i
Bu katkılar, emeklilik maaşı, sağlık sigortası ve işsizlik yardımları gibi sosyal hakları kapsar.
3. Özel Vergi Rejimleri: NHR Statüsü (Non-Habitual Resident)
Portekiz, yabancı yatırımcılar ve nitelikli çalışanlar için avantajlı bir vergi rejimi sunmaktadır. Non-Habitual Resident (NHR) statüsü, özellikle yüksek gelir grubundaki profesyoneller ve emekliler için cazip hale gelmiştir.
NHR Statüsünün Avantajları:
- İlk 10 yıl boyunca, yabancı kaynaklı gelirlerde %0 veya düşük vergi oranları uygulanabilir.
- Yüksek vasıflı çalışanlar için sabit %20 gelir vergisi oranı uygulanabilir.
Bu statüden yararlanabilmek için başvuruların Portekiz Vergi Dairesi (Autoridade Tributária e Aduaneira) üzerinden yapılması gerekmektedir.
Sonuç
Portekiz’de çalışmak isteyen yabancılar için çalışma izni ve vergi düzenlemeleri, titizlikle takip edilmesi gereken hukuki süreçleri içermektedir. Çalışma izni alabilmek için başvuru sahiplerinin uygun kategoriye göre başvuruda bulunması ve gerekli izinleri tamamlaması gerekmektedir. Vergi düzenlemeleri ise, Portekiz’de çalışanların vergi mukimliği durumuna, gelir dilimine ve özel vergi statülerine göre değişiklik göstermektedir.
Portekiz, sunduğu avantajlı çalışma ve vergi sistemleri ile özellikle AB dışından gelen nitelikli çalışanlar ve yatırımcılar için cazip fırsatlar sunmaktadır. Ancak, sürecin doğru yönetilmesi için hukuki danışmanlık almak ve resmi prosedürlere uygun hareket etmek büyük önem taşımaktadır.
About Post Author
