Yatırım Yoluyla İngiltere Vatandaşlığı: Hukuki Süreç ve Şartlar

Giriş

İngiltere, dünya çapında yatırımcılar için cazip bir destinasyon olup, yüksek yaşam standartları, güçlü hukuki altyapısı ve küresel ekonomiye entegrasyonu ile öne çıkmaktadır. Yatırım yoluyla İngiltere vatandaşlığı, belirli şartlar altında oturum izni ve nihayetinde vatandaşlık hakkı tanıyan bir göçmenlik programıdır.

Bu makalede, İngiltere Yatırımcı Vizesi (Investor Visa – Tier 1) kapsamında vatandaşlık sürecinin hukuki temelleri, başvuru koşulları ve avantajları ele alınacaktır.

---

1. İngiltere Yatırımcı Vizesi (Investor Visa – Tier 1) Nedir?

Tier 1 Investor Visa, İngiltere hükümeti tarafından yüksek değerli yatırımcıları ülkeye çekmek amacıyla sunulan bir göçmenlik programıdır. Bu program kapsamında, başvuru sahipleri belirlenen miktarda yatırım yaparak oturum izni (Indefinite Leave to Remain – ILR) ve ilerleyen süreçte İngiliz vatandaşlığına başvurma hakkı elde edebilirler.

Ancak 17 Şubat 2022 tarihinde İngiliz hükümeti, Tier 1 Investor Visa programını sona erdirmiştir. Bununla birlikte, hâlihazırda bu vizeyle oturum izni almış kişiler için sürecin devam ettiğini ve belirli şartlarda süresiz oturum izni (ILR) ve vatandaşlık başvurusu yapabileceklerini belirtmek önemlidir.

---

2. Yatırımcı Vizesi İçin Gerekli Şartlar

İngiltere yatırımcı vizesi almak isteyen kişilerin aşağıdaki koşulları sağlaması gerekmekteydi:

• En az 2 milyon GBP yatırım yapma zorunluluğu:
  • İngiltere’de kayıtlı şirketlerin hisselerine yatırım yapılmalı veya devlet tahvili satın alınmalıydı.
  • Gayrimenkul yatırımları veya doğrudan ticari girişimler geçerli sayılmamaktaydı.
• Finansal Kaynakların Meşruiyetini Kanıtlama:
  • Yatırım için kullanılan fonların yasal kaynağı belgelenmeli ve İngiliz İçişleri Bakanlığı’na (Home Office) sunulmalıydı.
• İngiltere’de Sürekli İkamet Zorunluluğu:
  • Başvuru sahipleri, her yıl en fazla 180 gün İngiltere dışında kalabilirdi.
• Dil Yeterlilik ve “Life in the UK” Testi Muafiyeti:
  • Diğer vize türlerinin aksine, yatırımcılar için ilk başvuruda İngilizce dil testi şartı aranmıyordu.
• Aile Üyelerinin Dahil Edilmesi:
  • Başvuru sahibinin eşi ve 18 yaş altındaki çocukları da bu vize kapsamında İngiltere’de oturum hakkı elde edebiliyordu.

---

3. Süresiz Oturum (ILR) ve Vatandaşlık Başvurusu

Yatırımcı vizesi sahipleri, belirli bir süre boyunca İngiltere’de yatırım ve ikamet şartlarını yerine getirdikten sonra süresiz oturum izni (ILR) ve daha sonra İngiltere vatandaşlığına başvurma hakkı kazanabilirler.

a) Süresiz Oturum (Indefinite Leave to Remain – ILR) Şartları

Yatırım miktarına bağlı olarak ILR başvuru süresi değişiklik göstermektedir:

• 2 milyon GBP yatırım yapanlar: 5 yıl sonra ILR başvurusu yapabilir.
• 5 milyon GBP yatırım yapanlar: 3 yıl sonra ILR başvurusu yapabilir.
• 10 milyon GBP yatırım yapanlar: 2 yıl sonra ILR başvurusu yapabilir.

b) İngiliz Vatandaşlığı Başvurusu

ILR izni aldıktan en az 1 yıl sonra vatandaşlık başvurusu yapılabilir.
Vatandaşlık başvurusunda bulunacak kişinin:

• İngiltere’de en az 5 yıl yaşamış olması,
• Her yıl en fazla 90 gün yurt dışında kalmış olması,
• Life in the UK testi ve İngilizce dil yeterliliği sınavını başarıyla geçmesi gerekmektedir.

Başvurunun olumlu sonuçlanması halinde İngiliz vatandaşlığı belgesi alınır ve pasaport başvurusu yapılabilir.

---

4. Yatırımcı Vizesinin Kaldırılmasının Hukuki Etkileri

İngiltere hükümeti, 17 Şubat 2022‘de Tier 1 Investor Visa programını kaldırdı. Bu kararın temel gerekçeleri arasında:

• Yatırımların yeterince ekonomik katkı sağlamaması,
• Bazı başvurularda kara para aklama riskinin tespit edilmesi,
• Güvenlik endişeleri gibi nedenler bulunmaktadır.

Bu nedenle, yeni başvurular kabul edilmemektedir. Ancak, mevcut vize sahipleri ILR ve vatandaşlık başvurularına devam edebilirler.

---

5. Alternatif Yatırım Tabanlı Vize Seçenekleri

Tier 1 Investor Visa programının kaldırılmasıyla birlikte yatırımcılar için alternatif oturum programları gündeme gelmiştir:

a) Innovator Founder Visa (Yenilikçi Kurucu Vizesi)

İngiltere’de yenilikçi ve ölçeklenebilir bir iş kurmak isteyen girişimciler için Innovator Founder Visa vizesi önerilmektedir.
Şartlar:

• 200.000 GBP yatırım zorunluluğu bulunmamaktadır.
• İngiltere’de iş kurma ve geliştirme planı sunulmalıdır.
• Yetkili bir kuruluş tarafından iş planı onaylanmalıdır.

b) Skilled Worker Visa (Nitelikli Çalışan Vizesi)

Yatırımcılar doğrudan oturum hakkı kazanmasa da, yüksek maaşlı bir pozisyonda İngiltere’de çalışarak süresiz oturum ve vatandaşlığa giden yolu tercih edebilirler.

c) Global Talent Visa (Küresel Yetenek Vizesi)

Bilim, teknoloji, mühendislik ve sanat alanlarında başarılı bireyler için İngiltere’de çalışma ve oturum izni sağlayan bir vize türüdür.

---

Sonuç

İngiltere’de yatırım yaparak vatandaşlık elde etmek isteyenler için Tier 1 Investor Visa programı önemli bir fırsat sunmaktaydı. Ancak bu programın sona ermesiyle birlikte yatırımcılar için Innovator Founder Visa, Skilled Worker Visa ve Global Talent Visa gibi alternatif seçenekler ön plana çıkmaktadır.

Mevcut Tier 1 Investor Visa sahipleri, gerekli süreyi tamamladıktan sonra ILR ve vatandaşlık başvurularına devam edebilirler. İngiltere’de vatandaşlık süreci uzun ve karmaşık olduğundan, göçmenlik hukuku alanında uzman bir avukattan danışmanlık alınması sürecin doğru ilerlemesi açısından büyük önem taşımaktadır.