Romanya’da Şirket Kurmak: Hukuki Süreçler ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Giriş
Romanya, Avrupa Birliği üyeliği, stratejik coğrafi konumu ve gelişen ekonomisiyle uluslararası yatırımcılar için cazip bir iş ortamı sunmaktadır. Avrupa pazarına erişim sağlamak isteyen girişimciler, uygun vergi oranları ve çeşitli teşvik programları nedeniyle Romanya’yı tercih etmektedir. Bu makalede, Romanya’da şirket kurma süreçleri, yasal gereklilikler ve dikkat edilmesi gereken hususlar ele alınacaktır.
Romanya’da Şirket Türleri
Romanya’da girişimcilerin tercih edebileceği başlıca şirket türleri şunlardır:
- Limited Şirket (SRL – Societate cu Răspundere Limitată):
Romanya’da en yaygın şirket türüdür. Ortakların sorumluluğu koydukları sermaye ile sınırlıdır. Minimum sermaye gereksinimi 1 RON’dur (yaklaşık 0.20 Euro). - Anonim Şirket (SA – Societate pe Acțiuni):
Büyük ölçekli işletmeler için uygundur. Minimum sermaye gereksinimi 25.000 Euro’dur. Şirket hisseleri halka arz edilebilir. - Şube:
Mevcut bir yabancı şirketin Romanya’da şube açarak faaliyet göstermesine olanak tanır. Şube, ana şirketin bir uzantısı olarak çalışır ve bağımsız bir tüzel kişiliğe sahip değildir. - Temsilcilik:
Ticari faaliyet yürütmeyen, yalnızca pazarlama ve tanıtım gibi işlemler yapan yapıdır.
Şirket Kurma Süreci
Romanya’da şirket kurma süreci, yasal olarak belirli adımları içerir:
1. Şirket İsminin Onaylanması:
İlk adım, şirket için bir isim seçmek ve bu ismi Romanya Ticaret Sicili’nden (ONRC) onaylatmaktır. Seçilen isim benzersiz olmalı ve başka bir şirketin adına benzerlik taşımamalıdır.
2. Kuruluş Belgelerinin Hazırlanması:
Şirket türüne bağlı olarak kuruluş sözleşmesi veya ana sözleşme hazırlanmalıdır. Bu belgede şirketin faaliyet alanı, sermaye yapısı, ortakların hak ve yükümlülükleri ile şirket yönetimine ilişkin detaylar belirtilir.
3. Sermaye Yatırımı:
Limited şirketler için minimum sermaye gereksinimi oldukça düşüktür (1 RON). Anonim şirketler için sermaye, bir banka hesabına yatırılmalı ve yatırıldığına dair belge alınmalıdır.
4. Ticaret Sicili Kaydı:
Şirketin Romanya Ticaret Sicili’ne kaydı yapılmalıdır. Bu kayıt işlemi sırasında aşağıdaki belgeler sunulmalıdır:
- Kuruluş sözleşmesi,
- Şirket ortaklarının kimlik belgeleri,
- Sermaye yatırımı belgesi,
- Kayıtlı ofis adresi belgesi.
5. Vergi ve KDV Kaydı:
Şirket, Romanya Vergi İdaresi’ne kaydedilerek bir vergi numarası almalıdır. Eğer şirket, yıllık cirosu belirli bir eşiği geçiyorsa, KDV kaydı da zorunludur.
6. Çalışma İzni ve Lisanslar:
Bazı sektörlerde faaliyet gösterebilmek için özel izinler veya lisanslar alınması gereklidir. Örneğin, inşaat, sağlık ve finans sektörlerinde ek düzenlemeler uygulanır.
Vergilendirme ve Sosyal Güvenlik
Romanya, Avrupa genelinde rekabetçi vergi oranları sunmaktadır:
- Kurumlar Vergisi: Standart kurumlar vergisi oranı %16’dır. Ancak yıllık cirosu 1 milyon Euro’nun altındaki mikro işletmeler için %1 (çalışanı varsa) veya %3 (çalışanı yoksa) oranında vergilendirme yapılır.
- KDV Oranı: Standart KDV oranı %19’dur. Ancak belirli ürünler ve hizmetler için %9 veya %5 oranında indirimli KDV uygulanır.
- Gelir Vergisi: Çalışanların gelir vergisi oranı %10’dur.
Sosyal güvenlik katkıları işveren ve çalışan tarafından ödenir:
- İşveren katkısı: %2.25 (iş kazası ve meslek hastalığı primi dahil).
- Çalışan katkısı: Sosyal güvenlik %25, sağlık sigortası %10.
Yatırım Teşvikleri ve Avantajlar
Romanya, uluslararası yatırımcılar için çeşitli avantajlar ve teşvikler sunmaktadır:
- Yatırım Teşvikleri:
Yüksek teknoloji, enerji, üretim ve lojistik gibi sektörlerde faaliyet gösteren yatırımcılara vergi indirimleri ve finansal destek sağlanmaktadır. - Düşük İşçilik Maliyetleri:
Avrupa Birliği ortalamasına kıyasla düşük işçilik maliyetleri, Romanya’yı üretim tesisleri için cazip bir ülke haline getirmektedir. - Stratejik Konum:
Romanya, Doğu Avrupa ile Batı Avrupa arasında stratejik bir geçiş noktasıdır ve Karadeniz’e kıyısı sayesinde uluslararası ticaret için önemli bir merkezdir. - Serbest Bölgeler:
Romanya’da bulunan serbest ticaret bölgeleri, ithalat ve ihracat işlemleri için vergi avantajları sunar.
Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
- Yerel Danışmanlık Hizmeti Alınması:
Romanya’da şirket kurma sürecinde yerel bir hukuk danışmanıyla çalışmak, işlemlerin hızlı ve doğru bir şekilde ilerlemesi açısından faydalıdır. - Kayıtlı Ofis Zorunluluğu:
Şirketin kayıtlı bir ofis adresinin bulunması gereklidir. Adres, Ticaret Sicili’ne bildirilmelidir. - Denetim ve Yıllık Beyanname:
Şirketler, yıllık mali tablolarını Ticaret Sicili’ne sunmak zorundadır. Büyük ölçekli şirketler için bağımsız denetim şarttır. - İşçi Çalıştırma Prosedürleri:
Çalışanların iş sözleşmeleri, Romanya Çalışma Bakanlığı’na kaydedilmeli ve sosyal güvenlik primleri düzenli olarak ödenmelidir.
Sonuç
Romanya, hem Avrupa pazarına erişim imkanı hem de uygun maliyetli iş yapma avantajlarıyla girişimciler için cazip bir iş ortamı sunmaktadır. Ancak, şirket kurma sürecinde yerel hukuki prosedürlere uygun hareket etmek büyük önem taşır. Bu süreçte uzman bir hukuk danışmanı veya muhasebeciyle çalışmak, işlemlerin sorunsuz ilerlemesini sağlayacaktır.
Not: Bu makale bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Romanya’da şirket kurma süreciyle ilgili detaylı bilgi ve hukuki destek almak için uzman bir danışmanlık firması veya avukata başvurmanız önerilir.