HIRVATİSTAN’DA VATANDAŞLIK KAZANMANIN HUKUKİ YOLLARI

Hırvatistan, Avrupa Birliği üyesi bir ülke olup, yabancılar için vatandaşlık kazanma süreci çeşitli yollarla gerçekleşmektedir. Hırvatistan vatandaşı olmak isteyen kişiler için, ülkenin yasaları belirli koşulları sağlamayı gerektirir. Bu metinde, Hırvatistan’da vatandaşlık kazanma yolları, başvuru süreçleri ve gerekli şartlar detaylı bir şekilde ele alınacaktır.

1. Doğum Yoluyla Vatandaşlık (Jus Sanguinis)

Hırvatistan’da vatandaşlık kan bağına dayalı olarak kazanılabilir. Jus Sanguinis ilkesine göre, bir kişinin Hırvat vatandaşı sayılabilmesi için ebeveynlerinden birinin Hırvat vatandaşı olması gerekmektedir. Hırvat vatandaşlık yasasına göre, şu kişiler doğrudan vatandaşlık hakkı kazanır:

• Her iki ebeveyni Hırvat vatandaşı olan çocuklar,
• Sadece bir ebeveyni Hırvat vatandaşı olan çocuklar (çocuk Hırvatistan’da doğmasa bile vatandaşlık hakkına sahip olabilir),
• Hırvat vatandaşı bir kişi tarafından evlat edinilen çocuklar (12 yaşından küçük olmaları koşuluyla).

Doğum yoluyla vatandaşlık kazanma, otomatik olarak gerçekleşir ve başvuru yapılması gerekmez.

2. Doğum Yeri Esasına Dayalı Vatandaşlık (Jus Soli)

Hırvatistan, Jus Soli ilkesini sınırlı bir şekilde uygulamaktadır. Bu ilkeye göre, Hırvatistan topraklarında doğan, ancak ebeveynlerinin vatansız olduğu veya vatansız kalma riski taşıdığı durumlarda çocuklara vatandaşlık verilir. Bu durum, vatandaşlık yasasının insani sebepler doğrultusunda uygulanmasını sağlar ve vatansız kişilerin haklarını koruma altına alır.

3. Evlilik Yoluyla Vatandaşlık

Hırvatistan’da vatandaşlık kazanmanın bir diğer yaygın yolu, Hırvat vatandaşı ile evlenmektir. Ancak, evlilik tek başına vatandaşlık kazanımı için yeterli değildir. Hırvat vatandaşı ile evli olan kişilerin vatandaşlık başvurusunda bulunabilmesi için şu şartlar aranır:

• En az 3 yıl boyunca kesintisiz olarak Hırvatistan’da ikamet etmek,
• Hırvat vatandaşı ile en az 3 yıldır evli olmak.

Evlilik yoluyla vatandaşlık başvurusu yapan kişiler, vatandaşlık hakkı elde etmeden önce Hırvat dili, kültürü ve tarihi hakkında bilgi sahibi olduklarını kanıtlamalıdır. Ayrıca, kişinin Hırvat toplumuna uyum sağlayıp sağlayamayacağı da değerlendirilmektedir.

4. Uzun Süreli İkamet ve Doğal Yolla Vatandaşlık (Naturalizasyon)

Hırvatistan vatandaşlık yasasına göre, Hırvatistan’da uzun süreli ikamet eden yabancılar belirli şartları sağlayarak vatandaşlık başvurusunda bulunabilirler. Bu sürece doğallaşma (naturalizasyon) adı verilir. Doğallaşma yoluyla vatandaşlık kazanmak isteyen kişilerin karşılaması gereken şartlar şunlardır:

• Hırvatistan’da en az 8 yıl boyunca kesintisiz olarak ikamet etmek,
• Geçerli bir oturma iznine sahip olmak,
• Hırvat dili, kültürü ve tarihine ilişkin temel bilgilere sahip olmak,
• Kamu düzeni ve güvenliği tehdit eden suçlardan hüküm giymemiş olmak.

Başvuru sahiplerinin, Hırvat hükümetine ve toplumuna uyum sağlama yeterliliği değerlendirilecektir. Vatandaşlık başvurusu kabul edildiğinde, kişi yemin ederek Hırvat vatandaşı olur.

5. Yatırım Yoluyla Vatandaşlık

Hırvatistan’da vatandaşlık kazanmak için yatırım yapma seçeneği doğrudan sunulmamaktadır. Ancak, Hırvatistan’da uzun süreli oturma izni alarak vatandaşlık başvurusunda bulunmak mümkündür. Yabancı yatırımcılar, Hırvatistan’da iş kurarak veya önemli yatırımlar yaparak oturma izni kazanabilir ve belirli bir süre sonra vatandaşlık başvurusunda bulunabilirler.

Bu süreç, yabancı yatırımcıların Hırvatistan’a katkıda bulunmasını teşvik eder ve ülke ekonomisine fayda sağlayan kişilere oturma izni verilmesine olanak tanır. Ancak, doğrudan yatırım yoluyla vatandaşlık kazanımı Hırvat yasalarında düzenlenmiş değildir.

6. Vatansız Kişiler İçin Vatandaşlık

Hırvatistan, vatansız kişilere (devletsiz) vatandaşlık tanımakta olup, bu kişilerin belirli koşulları sağlamaları gerekmektedir. Vatansız bir kişi, Hırvatistan’da en az 5 yıl ikamet ettikten sonra vatandaşlık başvurusunda bulunabilir. Vatansız kişilerin başvurusu sırasında da Hırvat dili, kültürü ve topluma uyum sağlamaya yönelik yeterlilikleri değerlendirilecektir.

7. Hırvat Kökenine Dayalı Vatandaşlık (Diaspora ve Hırvat Kökenliler)

Hırvatistan, yurtdışında yaşayan Hırvat kökenli kişilere kolaylaştırılmış vatandaşlık başvurusu imkanı sunmaktadır. Hırvat kökenine sahip kişiler, Hırvat hükümetine başvurarak vatandaşlık kazanabilirler. Bu kişilerden Hırvat dili, kültürü ve tarih bilgisi yeterliliği aranabilir ancak vatandaşlık başvuru süreci diğer yabancılara göre daha hızlı ilerler.

Vatandaşlık Başvuru Süreci

Hırvatistan’da vatandaşlık başvurusunda bulunmak isteyen kişilerin, ilgili belgeleri tamamlayarak yerel yetkililere başvuru yapması gerekmektedir. Başvuru sırasında talep edilen belgeler şunlardır:

• Doğum belgesi,
• Kimlik belgeleri ve pasaport,
• Hırvatistan’da ikamet ettiğini gösterir belgeler,
• Vatandaşlık kazanım yoluna göre gerekli diğer belgeler (örneğin, evlilik cüzdanı, dil yeterliliği sertifikası vb.).

Başvuru sürecinde, başvuran kişinin kamu düzenine, ulusal güvenliğe aykırı bir faaliyette bulunup bulunmadığı da değerlendirilir.

Sonuç

Hırvatistan’da vatandaşlık kazanma yolları, doğum, evlilik, uzun süreli ikamet gibi çeşitli seçeneklerle mümkündür. Her bir yol, belirli şartların yerine getirilmesini gerektirir ve vatandaşlık başvurusunda bulunan kişilerin Hırvat diline, kültürüne ve toplumuna uyum sağlayıp sağlamadıkları dikkate alınır. Yabancı uyruklu kişiler, Hırvatistan’da vatandaşlık başvurusu yaparken, bu süreçle ilgili yasaları dikkatle takip etmeli ve gerekli belgeleri eksiksiz tamamlamalıdır.