TÜRK VATANDAŞLIĞININ KAZANIMI

Yabancıların Türkiye’de vatandaş olabilmeleri için çeşitli yollar ve koşullar bulunmaktadır. Bu süreç, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlık kanunlarına göre düzenlenmiş olup, genel olarak doğum yoluyla vatandaşlık, evlilik yoluyla vatandaşlık, uzun süreli ikamet yoluyla vatandaşlık, yatırım yoluyla vatandaşlık ve istisnai vatandaşlık gibi seçenekler sunulmaktadır. İşte bu yöntemlere ve koşullara dair detaylar:

1. Doğum Yoluyla Türkiye Vatandaşı Olma

Türkiye, jus sanguinis (kan esaslı) ilkesini benimsemiştir. Bu ilkeye göre, anne veya babasından biri Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan bir çocuk, doğrudan Türkiye vatandaşı olarak kabul edilir. Çocuğun doğduğu yer bu durumu etkilemez.

• Türkiye’de doğan çocuklar: Türkiye’de doğan ve anne ya da babası vatandaş olmayan, vatansız durumda olan çocuklar da Türkiye vatandaşı olabilir.

2. Evlilik Yoluyla Vatandaşlık

Bir Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı ile evlenen yabancılar, belirli bir süre sonra Türk vatandaşlığına başvurabilirler. Ancak, evlilik doğrudan vatandaşlık kazandırmaz. Evlilik yoluyla vatandaşlık almak için şu koşullar sağlanmalıdır:

• Minimum Evlilik Süresi: En az 3 yıldır Türk vatandaşı ile evli olmak gerekir.
• Birlikte Yaşama: Evliliğin devam ettiği ve eşlerin birlikte yaşadığı kanıtlanmalıdır.
• İyi Hal: Yabancı kişinin kamu düzenine aykırı davranışlarının bulunmaması, Türkiye’de kamu güvenliğini tehdit eden bir durumda olmaması gerekmektedir.
• Sahte Evlilik: Sahte evliliklerin engellenmesi amacıyla evliliklerin gerçekliği titizlikle incelenir. Sahte evlilik yoluyla vatandaşlık kazanılması mümkün değildir.

3. Uzun Süreli İkamet Yoluyla Vatandaşlık (Genel Vatandaşlık)

Yabancılar, belirli bir süre Türkiye’de ikamet ettikten sonra vatandaşlık başvurusunda bulunabilirler. Bu yönteme genel yolla vatandaşlık denir ve şu koşullar gereklidir:

• İkamet Süresi: Kişinin kesintisiz olarak en az 5 yıl Türkiye’de oturma izni ile ikamet etmesi gerekmektedir. Ayrıca, bu sürede Türkiye’de toplamda 6 aydan fazla süreyle bulunmamış olmalıdır.
• Türkçe Bilme: Başvuracak kişinin temel düzeyde Türkçe bilmesi gerekmektedir.
• Ekonomik Yeterlilik: Kişinin Türkiye’de geçimini sağlayacak maddi duruma sahip olması gerekmektedir.
• Sabıka Kaydı: Vatandaşlık başvurusunda bulunan kişinin adli sicilinin temiz olması gerekmektedir.
• İyi Hal: Kişinin, Türkiye’deki toplum düzenine ve milli güvenliğe tehdit oluşturmaması gerekmektedir.

4. Yatırım Yoluyla Vatandaşlık

Türkiye, belirli bir miktarda yatırım yapan yabancılara vatandaşlık hakkı tanımaktadır. Yatırım yoluyla Türk vatandaşlığı alma şartları şu şekildedir:

• Gayrimenkul Yatırımı: En az 400,000 ABD Doları değerinde gayrimenkul satın alan yabancılar vatandaşlık başvurusunda bulunabilirler. Bu gayrimenkulün en az 3 yıl boyunca satılmaması gerekmektedir.
• Yatırım: En az 500,000 ABD Doları tutarında bir sermaye yatırımı yapmak veya aynı değerde Türkiye’de devlet borçlanma araçlarını satın almak.
• İstihdam: Türkiye’de en az 50 Türk vatandaşı için istihdam sağlayan yabancılar vatandaşlık için başvuru yapabilirler.
• Banka Mevduatı: Türkiye’deki bir bankaya en az 500,000 ABD Doları yatırarak, bu meblağı en az 3 yıl süreyle hesapta tutmak koşuluyla vatandaşlık başvurusu yapılabilir.

5. İstisnai Vatandaşlık

Bazı durumlarda, Türkiye Cumhuriyeti, milli çıkarları doğrultusunda veya istisnai durumlar nedeniyle yabancılara vatandaşlık verebilir. İstisnai vatandaşlık durumu şu kişiler için geçerlidir:

• Türkiye için faydalı görülen kişiler: Bilim, kültür, sanat, ekonomi, spor veya teknoloji alanlarında Türkiye’ye önemli katkılar sağlayacak olanlar istisnai vatandaşlık için başvuru yapabilir.
• Mülteciler ve Sığınmacılar: Türkiye’ye sığınan ve uzun süreli ikamet eden mülteciler veya sığınmacılar, vatandaşlık için başvuru yapabilirler.

6. Çifte Vatandaşlık

Türkiye, çifte vatandaşlığa izin vermektedir. Yani, başka bir ülkenin vatandaşı olan kişi, Türk vatandaşlığı aldığında kendi vatandaşlığını bırakmak zorunda kalmaz. Ancak, başvuran kişinin vatandaşı olduğu diğer ülkenin çifte vatandaşlığa izin verip vermediği de bu süreçte önemlidir.

7. Vatandaşlık Başvuru Süreci

Vatandaşlık başvurusunda bulunmak isteyen yabancıların, gerekli belgeleri temin ederek süreci başlatması gerekmektedir. Vatandaşlık başvurusunda genellikle şu belgeler istenmektedir:

• Pasaport veya kimlik belgesi
• İkamet izin belgesi (genel yol veya yatırım yoluyla vatandaşlık için)
• Sabıka kaydı
• Doğum belgesi
• Gelir durumu belgesi
• Türkçe dil bilgisi sınavı sonucu (gerektiğinde)
• Evlilik cüzdanı (evlilik yoluyla vatandaşlık için)

Başvurular, Türkiye’deki İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlükleri aracılığıyla yapılır. Değerlendirme süresi, başvurunun niteliğine göre birkaç ay ile bir yıl arasında değişebilir. Başvuru olumlu sonuçlandığında, kişi Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığına hak kazanır.

Özetle uzun süreli ikamet, evlilik, yatırım ve istisnai durumlar gibi yollarla Türk vatandaşlığına başvuru yapılabilir. Ancak her durumda, başvuran kişinin sabıka kaydı, ekonomik yeterliliği ve Türkçe dil bilgisi gibi faktörler göz önünde bulundurulur. Vatandaşlık başvurusu süreci belgelerin toplanması ve ilgili mercilere başvurulmasıyla başlar ve bu süreç yerel yetkililer tarafından dikkatle incelenir.

 

Stajyer Hukuk Fakültesi Öğrencisi

Mert Emir Balcı